آرتروسکوپی زانو یک روش جراحی است که برای تشخیص و درمان مشکلات زانو همچنین زانو درد استفاده می‌شود. در این روش، پزشک با استفاده از یک دستگاه کوچک به نام آرتروسکوپ، یک برش کوچک در پوست روی زانو انجام می‌دهد و سپس آرتروسکوپ را از طریق این برش وارد زانو می‌کند. آرتروسکوپ یک لوله با قطر کمی است که دارای یک دوربین و ابزار جراحی کوچک است. با استفاده از دوربین آرتروسکوپ، پزشک تصاویر زنده از داخل زانو را مشاهده می‌کند و میتواند به دقت بیشتری برای تشخیص مشکلات زانو و همچنین برای انجام عمل جراحی دقیق‌تر استفاده کند.
آرتروسکوپی زانو ممکن است برای تعمیر آسیب‌های زانو مانند شکستگی های کوچک، ترمیم ریشه روده خونی، درمان التهاب مفصل زانو و پاستا کینز (پارگی بافت های نرم) استفاده شود. این روش کمتر تهاجمی است و مزیت‌هایی مانند زمان بهبودی سریع‌تر، علائم کمتر بعد از جراحی و زمان بستری کوتاه را ارائه می‌دهد.
بیماری هایی که نیاز به جراحی آرتروسکوپی زانو دارند
- برداشتن و یا ترمیم مینیسک آسیب دیده
- بازسازی رباط صلیبی قدامی پاره شده
- برداشتن بافت التهابی سینوویال
- اصلاح بافت غضروفی مفصلی آسیب دیده
- برداشتن قطعات شل شده استخوان یا غضروف
- درمان مشکلات کشکک
- درمان سپسیس (عفونت) زانو
آیا میتوان بعد از عمل آرتروسکوپی زانو از زاپیامکس استفاده کرد؟
پس از عمل آرتروسکوپی زانو که برای تشخیص وسعت آسیب در زانو تجویز می شود، برای درمان زخم ایجاد شده در محل عمل و همچنین گرفتگی و سفتی عضلات ناشی از ورود لوله حامل دوربین به درون پا لازم است تا زمینه های بهبود سریع زانویتان را فراهم نمایید. در این میان باید به نقش مثبت زانوبند زاپیامکس بعد از هر عمل مربوط به زانو اشاره کرد. به گونه ای که زانوبند زاپیامکس با ترکیب سه تکنولوژی اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس میتواند روند بهبودی زانو را بعد از عمل تسریع کند.
به چه دلیل باید جراحی آرتروسکوپی زانو را انجام دهیم؟
آرتروسکوپی یک روش جراحی زانو است که با استفاده از دستگاهی به نام آرتروسکوپ، درمان و تشخیص مشکلات در مفاصل را انجام می‌دهد. این روش عموماً برای مفاصل مانند زانو، شانه، مچ دست و مچ پا استفاده می‌شود. در زیر مواردی که آرتروسکوپی برای آنها انجام می‌شود را بررسی می‌کنیم:
- تشخیص: آرتروسکوپی به عنوان یک ابزار تشخیصی استفاده می‌شود. با استفاده از آرتروسکوپ، پزشک میتواند به صورت مستقیم درون مفصل را بررسی کند و مشکلاتی مانند شکستگی ها، التهابات، سایر آسیب‌ها و نقص‌های درونی مفصل را تشخیص دهد.
- درمان: آرتروسکوپی نیز برای درمان برخی از مشکلات مفاصل استفاده می‌شود. این روش به پزشک امکان می‌دهد تا با استفاده از ابزارهای کوچک درون مفصل، ترمیم و دستگاه یا بافت‌های آسیب‌دیده را برطرف کند. به عنوان مثال، در صورت وجود شکستگی در مفصل، با استفاده از آرتروسکوپی، پزشک میتواند قطعه شکسته را بردارد یا آن را تعمیر کند.
- بهبود زندگی: آرتروسکوپی میتواند بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی افراد با مشکلات مفصل ایجاد کند. با حذف یا ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده، درد و علائم مربوط به مشکلات مفصل کاهش می‌یابد و حرکت و عملکرد مفصل بهبود می‌یابد.
به هر حال، نیاز به آرتروسکوپی و نحوه استفاده از آن بستگی به نوع و شدت مشکل مفصل و تشخیص پزشک دارد. قبل از تصمیم‌گیری درباره انجام آرتروسکوپی، با پزشک خود مشورت کنید تا اطلاعات دقیقی درباره مزایا و محدودیت‌های این روش در مورد حالت خاص شما بدست آورید.
آمادگی لازم قبل از جراحی آرتروسکوپی زانو
برای آماده شدن برای آرتروسکوپی، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- مشورت با پزشک: قبل از انجام آرتروسکوپی، مهم است که با پزشک خود درمورد روند و جزئیات عملیات به صورت دقیق مشورت کنید. پزشک ممکن است توضیح دهد که آیا باید از مصرف داروها یا مکمل‌های خاصی قبل از عمل کاسته شود و نحوه تهیه‌ی غذا و مایعات قبل از عمل.
- آزمایشات پیش‌عملیاتی: پزشک ممکن است از شما بخواهد برخی از آزمایشات پیش‌عملیاتی را انجام دهید. این آزمایشات ممکن است شامل آزمایشات خون، تصویربرداری تخصصی مفصل و سایر آزمایشات تشخیصی باشد.
- تنظیم داروها: اگر در حال مصرف هرگونه دارو یا مکمل غذایی هستید، بهتر است با پزشک خود درباره مصرف آنها قبل و بعد از عمل مشورت کنید. شاید لازم باشد برخی از داروها را قبل از عمل تعطیل کنید.
- خالی کردن معده: در صورتی که عمل بر روی زانو انجام می‌شود، نیازی به خالی کردن معده نیست. اما در صورتی که عمل بر روی سایر مفاصل مانند شانه یا مچ دست انجام می‌شود، ممکن است پزشک شما از شما بخواهد حداقل ۶ تا ۸ ساعت پیش از عمل خوردن و آشامیدن ممنوعیت شود.
- برنامه راه‌روشن: قبل از عمل، با خانواده یا دوستان خود برنامه‌ریزی کنید تا در طول دوره بازگشت به خانه، پشتیبانی و کمک شما را داشته باشند.
اطلاعات بیشتر را همواره از پزشک خود دریافت کنید، زیرا نحوه آماده‌سازی قبل از آرتروسکوپی ممکن است به شرایط شما و توصیه‌های خاصی که پزشک شما دارد، وابسته باشد.
بیشتر بخوانید: جراحی آرتروز زانو؛ راه نجات از درد زانو برای همیشه
مراحل جراحی آرتروسکوپی زانو چگونه است؟
در طول جراحی آرتروسکوپی زانو، مراحل زیر عموماً انجام می‌شود:
- بیهوشی: شما قبل از شروع جراحی با یک تیم تخصصی توافق می‌کنید و بیهوش می‌شوید. پزشک بیهوشی شامل استفاده از داروهای مخصوص برای کنترل درد و بیهوشی محلی یا کلی است.
- ایجاد سوراخ ها: پزشک با استفاده از چندین سوراخ کوچک (حدود نیم سانتی‌متر) در پوست زانو، آرتروسکوپ را وارد مفصل زانو می‌کند. این سوراخ‌ها به عنوان مسیر برای وارد کردن آرتروسکوپ و سایر ابزارهای جراحی استفاده می‌شوند.
- بررسی مفصل: آرتروسکوپ، یک دوربین کوچک با نورپردازی است که به صورت مستقیم درون مفصل زانو قرار می‌گیرد. این دستگاه به پزشک اجازه می‌دهد تا ساختارهای داخلی مفصل را بررسی کند و مشکلات را تشخیص دهد.
- انجام عملیات: از طریق سوراخ‌های دیگر، ابزارهای جراحی مانند ماشین‌آلات برش، پین‌ها، بردها و لوله‌های جراحی وارد مفصل می‌شوند. با استفاده از این ابزارها، پزشک میتواند ترمیم یا درمان کند. به عنوان مثال، از بردها برای برداشتن قطعه شکسته، ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده یا حذف ضایعات استفاده می‌شود.
- پایان عملیات و بستن جراحی: پس از انجام عملیات و ترمیم مفصل، سوراخ‌ها با دوخته‌های کوچک بسته می‌شوند و محل جراحی پوشیده و تثبیت می‌شود.
- بازیابی: پس از جراحی، شما به بخش بازیابی منتقل خواهید شد. زمان بازیابی بستگی به نوع عمل، شدت مشکل زانو و سایر عوامل فردی دارد. ممکن است نیاز به فیزیوتراپی، تغییر در رژیم غذایی و فعالیت‌های محدودی داشته باشید.
همچنین، لازم به ذکر است که جزئیات دقیق جراحی آرتروسکوپی زانو بستگی به نوع و شدت مشکل زانو و تصمیم پزشک دارد. به همین دلیل، قبل از عمل، بهتر است با پزشک خود درباره مراحل دقیق جراحی و توقعات پس از عمل مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: تزریق استروئید مفصلی زانو در درمان درد مفصل زانو
آیا جراحی آرتروسکوپی زانو خطرناک است؟
جراحی آرتروسکوپی زانو یک روش جراحی است که با استفاده از یک دستگاه آرتروسکوپ (یک لوله نازک با یک دوربین و ابزار جراحی) انجام می‌شود. این روش برای تشخیص و درمان مشکلات مربوط به زانو مانند شکستگی های درون مفصلی، درمان آسیب های غضروفی و تعمیر بافت های مجاری مفصلی استفاده می‌شود.
مانند هر جراحی دیگری، آرتروسکوپی زانو نیز خطرات مربوط به عمل جراحی دارد. بعضی از خطرات ممکن عبارتند از:
- عفونت: همانند هر عمل جراحی دیگری، خطر عفونت در محل عمل وجود دارد. اما با رعایت تمامی راهنماها و استریل بودن محیط جراحی، این خطر به حداقل ممکن رسیده و در صورت بروز علائم، قابل درمان است.
- خونریزی و آسیب به عروق و اعصاب: در حین جراحی ممکن است رخ دهد. این خطرات نادر هستند اما با تجربه و مهارت جراح میتوان این خطرات را کاهش داد.
- عوارض بیهوشی: آنستزی گاهی اوقات با خطراتی همراه است. ممکن است شامل عوارض مانند تهوع و استفراغ پس از بیدار شدن از بیهوشی، تشنج، آسم، عوارض آلرژیک و… باشد.
- عوارض پس از جراحی: پس از جراحی ممکن است درد، خونریزی، تورم، عفونت، محدودیت در حرکت و برخی مشکلات دیگر رخ دهند. اما با رعایت توصیه‌های پزشک و فیزیوتراپی، این عوارض بهبود خواهند یافت.
برای کاهش خطرات جراحی آرتروسکوپی زانو، مهم است که تحت نظر یک جراح ماهر و تجربه‌دار و در یک محیط بیمارستانی مناسب انجام شود. همچنین، رعایت دستورات پس از عمل و فیزیوتراپی به طور صحیح نقش مهمی در بهبود سریع و کاهش خطرات دارند.
بیشتر بخوانید: درمان پی آر پی زانو (PRP)؛ تزریق پلاسما به زانو چه نوع درمانی است؟
دوران نقاهت جراحی آرتروسکوپی چه زمانی است؟
دوره نقاهت پس از جراحی آرتروسکوپی زانو ممکن است متفاوت باشد و بستگی به خصوصیات هر فرد و نوع عمل جراحی داشته باشد. اما در کل، در طول دوره نقاهت پس از جراحی آرتروسکوپی زانو، شما باید رعایت دستورات پزشک تان را درباره مراقبت‌ها و تمرینات فیزیوتراپی دنبال کنید.
مرحله اول نقاهت معمولاً شامل استراحت و کاهش فعالیت بدنی است. شما لازم است برای مدتی از فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های خطرناک خودداری کنید. همچنین، باید مبلغی از وقت را در استراحت گذرانید و قدم زدن و حرکات سبک را به تدریج انجام دهید.
بعد از این مرحله، شما ممکن است به فیزیوتراپی ارجاع داده شوید. فیزیوتراپی درمانی کلیدی در بهبود و بازگشت به عملکرد طبیعی زانو است. فیزیوتراپی شامل تمرینات قوی‌سازی و افزایش میزان حرکت، تمرینات تعادل و استحکام عضلات مرتبط با زانو می‌شود.
در طول دوره نقاهت، پزشکتان شما را به صورت منظم بررسی خواهند کرد و تغییرات لازم را در برنامه نقاهت شما اعمال می‌کنند. ممکن است داروها، البسه و تجهیزات حمایتی مثل آبکی برای زانو به شما توصیه شود.
مدت زمان کلی دوره نقاهت پس از جراحی آرتروسکوپی زانو ممکن است چند ماه طول بکشد. در این مدت، تمرکز بر رعایت دستورات پزشکتان، فیزیوتراپی و بهبود تدریجی عملکرد زانو خود باشد.
بیشتر بخوانید: عمل استئوتومی زانو؛ هر آنچه که باید از این جراحی بدانید!
راه رفتن بعد از آرتروسکوپی چند وقت بعد امکان پذیر است؟
زمانی که می‌توانید راه رفتن را آغاز کنید بستگی به عوامل مختلفی مانند نوع جراحی، شرایط زانو قبل از جراحی و توصیه‌های پزشکتان دارد. به طور کلی، پزشک شما باید بر اساس پیشرفت و وضعیت شما برای شروع فعالیت راه رفتن تصمیم بگیرد، پس از جراحی آرتروسکوپی زانو، ممکن است شما با کمکهای ایستادن مثل عصاها یا پشتیبان‌های حمایتی مانند آبکی زانو به راه رفتن آغاز کنید. در این مرحله، ممکن است فقط توصیه شود تا مسافت کوتاهی را قدم بردارید و بیشتر استراحت کنید.
با گذشت زمان و بهبود پس از جراحی، پزشک شما ممکن است به شما اجازه دهد راه رفتن بدون هیچ گونه پشتیبانی اضافی را شروع کنید. اما توصیه می‌شود که تدریجاً و با توجه به راهنمایی پزشکتان فعالیت را افزایش دهید تا زانوی شما بهبود یابد و عضلات استحکام بیشتری بگیرند.
چه مدت بعد از جراحی آرتروسکوپی می توان رانندگی کرد؟
زمانی که می‌توانید پس از جراحی آرتروسکوپی زانو رانندگی را آغاز کنید، بستگی به عوامل مختلفی دارد. عواملی مثل نوع جراحی، پیشرفت و بازدهی شما در فیزیوتراپی، توانایی حرکت و قدرت زانو و همچنین توصیه‌های پزشکتان تاثیر دارد؛ به طور کلی، پزشک شما باید تصمیم بگیرد که زمان مناسب برای شروع رانندگی پس از جراحی آرتروسکوپی زانو چیست. معمولاً، پس از حدود ۴ تا ۶ هفته از جراحی، میتوان به صورت محدود رانندگی کرد. اما این مدت ممکن است بر اساس شرایط خاص شما تغییر کند. برخی از عواملی که پزشک ممکن است در نظر بگیرد عبارتند از:
- توانایی حمایتی و استحکام عضلات زانو: قدرت و استحکام عضلات مهمی در رانندگی است. پس از جراحی، شما نیاز دارید تا عضلات زانو خود را بهبود دهید و استحکام بیشتری بگیرید.
- قابلیت حرکت: برای رانندگی به صورت ایمن، نیاز دارید تا قدرت و محدودیت حرکت را در زانوید بررسی کنید.
- توانایی تحمل فشار: رانندگی ممکن است نیاز به تحمل فشار و وزن بر زانو داشته باشد. برخی از جراحی ها و شرایط ممکن است حتی پس از چند ماه به زانو اجازه دهند که تحمل فشار و وزن را نیافت.
بیشتر بخوانید: تاثیرات درمانی تزریق ژل به زانو چگونه است؟
چند وقت بعد از آرتروسکوپی زانو میتوانم به سرکار باز گردم؟
زمان بازگشت به محل کار بعد از جراحی آرتروسکوپی زانو بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله نوع و شدت جراحی، پیشرفت و بازدهی شما در فیزیوتراپی، نیازهای حرفه‌ای شغلی شما و توصیه‌های پزشکتان.
به طور کلی، معمولاً پس از حدود ۴ تا ۶ هفته از جراحی، برخی افراد می‌توانند به محل کار خود بازگردند. اما لازم است بر اساس توصیه و راهنمایی پزشک خود عمل کنید. در صورتی که شغل شما نیازمند فعالیت‌های سنگین یا حرکات وضعیتی زیادی باشد، ممکن است نیاز به مدت بیشتری برای بازگشت به محل کار داشته باشید.
در هنگام تصمیم‌گیری برای بازگشت به محل کار، مهم است که در نظر بگیرید:
- توانایی حرکت و استحکام زانو: شما باید توانایی انجام فعالیت‌های مورد نیاز در محل کار را داشته باشید و عضلات و مفاصل زانو خود را بهبود داده باشید.
- توانایی تحمل استرس و فشار: بازگشت به محل کار ممکن است نیاز به تحمل استرس و فشار فیزیکی و روانی داشته باشد. باید اطمینان حاصل کنید که زانوی شما قادر به مقابله با این استرس‌ها است.
- نیازهای حرفه‌ای خاص: در صورتی که شغل شما شرایط خاصی را میطلبد، مثلاً شغلی که نیازمند رانندگی طولانی یا حرکات تکراری است، باید در نظر داشته باشید که زمان لازم برای بازگشت به محل کار ممکن است بیشتر باشد.
همچنین، همیشه با پزشکتان در مورد نیازهای و شرایط خاص شغلی خود صحبت کنید. پزشکتان میتواند بر اساس شرایط شما و نیازهای حرفه‌ای خاص، به شما راهنمایی کند و زمان مناسبی را برای بازگشت به محل کار تعیین کند.
چه زمانی بعد از آرتروسکوپی می توان ورزش کرد؟
زمانی که می‌توانید پس از آرتروسکوپی زانو ورزش کنید، بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله نوع و شدت جراحی، بازدهی و پیشرفت شما در فیزیوتراپی، نوع ورزشی که میخواهید انجام دهید، و توصیه‌های پزشکتان، به طور کلی، پس از جراحی آرتروسکوپی زانو، شما باید به مرور زمان و با توجه به توصیه‌های پزشکتان و فیزیوتراپی‌هایتان، ورزش را به صورت تدریجی و بازگشتی آغاز کنید. برای هر شخص و وضعیت خاص، زمان مناسب برای شروع ورزش ممکن است متفاوت باشد.
به طور معمول، در حدود ۴ تا ۶ هفته پس از جراحی، می‌توانید ورزش‌هایی با شدت کمتر و تأثیر کمتر بر زانو را آغاز کنید. این شامل ورزش‌هایی مانند پیاده روی، شناخته شده، یوگا، و تمرینات استحکام عضلات کمتر است. با گذشت زمان و بهبود بیشتر، شما می‌توانید به تدریج به ورزش‌های با شدت بیشتر و بار زیادتر بر زانو مانند دویدن، فوتبال، بسکتبال و موارد مشابه بپردازید.
همچنین، توصیه می‌شود قبل از شروع هر گونه ورزش جدید یا شدید، با پزشک و فیزیوتراپیستتان مشورت کنید. آنها می‌توانند بر اساس شرایط شما، توانایی زانوی شما و نیازهای ورزشیتان، برنامه مناسبی را برای شروع ورزش تنظیم کنند.
بیشتر بخوانید: عمل تعویض مفصل زانو؛ نکات، آمادگی ها و مراقبت ها
نیاز به داروهای ضد درد بعد از جراحی آرتروسکوپی زانو
بعد از جراحی آرتروسکوپی زانو، ممکن است به داروهای ضد درد نیاز داشته باشید. درد و تورم معمولاً پس از عمل جراحی زانو رخ می‌دهند و داروهای ضد درد می‌توانند در کنترل این علائم به شما کمک کنند.
پزشک شما ممکن است داروهای ضد درد مختلفی را تجویز کند، بسته به شدت درد و نیازهای شما. برخی از داروهای معمولاً استفاده می‌شود عبارتند از:
- آنالژزیک‌ها (مثل پاراستامول): این داروها معمولاً برای کنترل درد خفیف تا متوسط استفاده می‌شوند.
- آینه‌های غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs): مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، این داروها می‌توانند در کاهش درد و التهاب پس از جراحی موثر باشند.
- مسکن‌ها: بسته به شدت درد، پزشک میتواند مسکن‌های قوی‌تر مانند ترامادول یا کدئین تجویز کند.
در ضمن، ممکن است پزشک شما برای شما یک برنامه دارویی منظم تعیین کند که شامل داروها و زمانبندی مصرف آنها باشد.
چه زمانی فیزیوتراپی را بعد از آرتروسکوپی شروع کنم؟
شروع فیزیوتراپی پس از جراحی آرتروسکوپی زانو بستگی به نوع و شدت جراحی، توصیه‌های پزشکتان، و عوامل دیگری مانند وضعیت عمومی و بهبود شما دارد. بطور کلی، فیزیوتراپی پس از جراحی زانو معمولاً در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اولیه آغاز می‌شود. پزشک و یا فیزیوتراپیست شما ممکن است پس از جراحی یک نوبت اولیه فیزیوتراپی را برای شما تعیین کند.هدف اصلی فیزیوتراپی پس از جراحی زانو، بهبود حرکت مفصل زانو، افزایش قدرت عضلات، کاهش التهاب و درد، و بازگرداندن عملکرد طبیعی زانو است. فیزیوتراپیست شما برنامه تمرینات و تکنیک‌های مختلفی را برای شما تعیین می‌کند، از جمله تمرینات تقویت عضلات، تمرینات انعطاف‌پذیری و حرکتی، تمرینات تعادل و استحکام بدن، و تمرینات کشش‌دهی.
