شکستگی ستون فقرات؛ انواع درمان؛ عوارض و علائم

شکستگی ستون فقرات؛ این قسمت از بدن در بخش عمده‌ای از ساختار اسکلتی بدن نقش مهمی ایفا می‌کند. هدف ستون فقرات ایجاد پشتیبانی برای بدن است و بر علاوه باعث حفظ حرکت‌های بدن و حفاظت از نخاع است. اما اگر استخوان شکننده باشد، ممکن است به شکستگی‌ها و مشکلات دیگری در ستون فقرات منجر شود، شکستگی‌های ستون فقرات معمولاً به دلیل ضعیف شدن استخوان‌ها در نتیجه پوکی استخوان رخ می‌دهند. این شکستگی‌ها ممکن است در نتیجه ترمیم ضعیف استخوان‌ها، استفاده افزایشی از استروژن در زنان پس از خیاطه‌های شکسته در مناطقی از ستون فقرات که برای حمایت از استخوان‌ها وابستگی دارند و یا بر اثر کمبود ویتامین D و کلسیم رخ می‌دهند.

پوکی استخوان دلیل اصلی شکستگی ستون فقرات

پوکی استخوان یا اُستئوپروزیس، یک بیماری است که با کاهش جمعیت استخوان همراه است که در نتیجه آن استخوان‌های فرد ضعیف می‌شوند و باعث افزایش خطر شکستگی می‌شود. در صورتی که استخوانهای ستون فقرات متأثر شوند، این مشکل به شهود بیشتری خواهد رسید و ممکن است منجر به شکستگی های ستون فقرات شود.

عواملی که منجر به پوکی استخوان می‌شوند عبارتند از:

1. سن: با پیشرفت سن، استحکام استخوان کاهش می‌یابد و خطر پوکی استخوان افزایش می‌یابد.
2. جنسیت: زنان دارای خطر بیشتری برای پوکی استخوان هستند. این علت اصلی تر از همه است المان عوامل دیگر می‌باشد.
3. عوامل ژنتیکی: داشتن تاریخچه خانوادگی از پوکی استخوان و شکستگی ستون فقرات می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
4. عدم سطح ورزش: فعالیت بدنی مناسب و ورزش می‌تواند به استحکام استخوان کمک کند. عدم وجود فعالیت بدنی مناسب می‌تواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد.
5. مصرف دارو: استفاده از برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها، آنتی‌پسیکوتیک‌ها، دیگوکسین و آنتی‌استروژن‌ها ممکن است باعث کاهش استحکام استخوان شود.
6. عوامل زندگی: مصرف زیاد الکل و سیگار، کمبود ویتامین D و کلسیم در سبد غذایی، کمبود هورمون تیروئید و مشکلات گوارشی مانند مال دیابتی نیز می‎‌توانند عواملی باشند که به پوکی استخوان و شکستگی ستون فقرات منجر شوند.

مدیریت مناسب پوکی استخوان و اقداماتی مانند مصرف مکمل‌های ویتامین D و کلسیم، مصرف داروهای ضد پوکی استخوان و ورزش منظم می‌تواند به کاهش خطر شکستگیهای ستون فقرات کمک کند.

 پیشگیری از پوکی استخوان 

پوکی استخوان (استئوپروزیس) یک بیماری است که به دلیل کاهش چگالی استخوان‌ها (روندی که استخوان‌ها ضعیف و پوک می‌شوند) رخ می‌دهد. این بیماری ممکن است به شکستن استخوان‌ها منجر شود، به ویژه در مناطق مهم مانند استخوان‌های ستون فقرات.

برای پیشگیری از پوکی استخوان و شکستگی ستون فقرات، می‌توان به روش‌های زیر اقدام کرد:

١. مصرف منظم و متعادل ویتامین D و کلسیم برای حفظ سلامت استخوان.

٢. ورزش‌های مقاومتی و استقامتی را در روزهای منتخب هفته انجام داده و سبک زندگی فعالی داشته باشید.

٣. جلوگیری از بیش‌استفاده از الکل و سیگار که می‌تواند استحکام استخوان را کاهش دهد.

٤. مراقبت از تغذیه سالم و متوازن، شامل مصرف میزان کافی از غنی کننده‌ها مانند فسفر، منیزیم و ویتامین K.

علائم شکستگی ستون فقرات 

علائم شکستگی ستون فقرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. درد شدید در ناحیه پشت و ستون فقرات: دردهای قوی و مداوم در ناحیه پشت و گردن ستون فقرات ممکن است نشانه شکستگی ستون فقرات باشد. این درد ممکن است در اثر فشار بر روی عصب‌ها و کمربندهای عضلانی وجود داشته باشد.
2. بروز دردها با حرکت: درد ستون فقرات در زمان حرکت بیشتر می‌شود و با استراحت تخفیف می‌یابد. ممکن است درد در زمان خم شدن یا برعکس، در زمان ایستادن یا راه رفتن وجود داشته باشد.
3. دچار محدودیت حرکت: شکستگی ستون فقرات می‌تواند منجر به محدودیت حرکت در ناحیه متأثر شود. شما ممکن است نتوانید از طریق حرکت‌های عادی مانند خم شدن، بالابردن یا چرخیدن پشت راحتی بیابید.
4. خم شدن یا خم شدن فرمان: با پیشروی شکستگی و آسیب به ستون فقرات، ممکن است شکافها یا خمیدگی‌های خارج شده روی پشت شما ظاهر شود. این خم شدن وضعیت نامطلوبی است و می‌تواند علت درد و عدم توازن شما باشد.
5. تورم و آب‌ریزش در ناحیه متاثر: در برخی موارد شکستگی ستون فقرات، ممکن است تورم و کبودی در ناحیه متاثر ظاهر شود. مایعات ممکن است از جریان خون که در نتیجه شکستگی به عروق محلی صادر می‌شوند.
6. احساس تنگی و کاهش ظاهری قد: در بعضی موارد، شکستگی ستون فقرات به جمع شدن استخوان متأثر منجر می‌شود. این می‌تواند منجر به کاهش ظاهری قد شما و حس تنگی در ناحیه میانی شود.

منظور از شکستگی مهره ستون فقرات چیست؟

شکستگی مهره ستون فقرات به شکستن یک یا چند مهره در ستون فقرات (ناحیه پشتی بدن) اطلاق می‌شود. ستون فقرات شامل ۳۳ مهره است که عمده‌ترین قسمت‌هایی هستند که نقش حمایتی و حمل بار را در بدن دارند. شکستگی مهره ستون فقرات می‌تواند در هر کدام از این مهره‌ها رخ دهد، از جمله مهره‌های گردن، زخم‌زده، شکمی یا قسمت پایینی ستون فقرات.

شکستگی مهره ستون فقرات معمولاً در نتیجه آسیب‌های مکانیکی مستقیم مانند ضربه، سقوط، تصادف یا فشار شدید در ناحیه پشت رخ می‌دهد. این شکستگی ممکن است شامل شکست یک قسمت کوچک از مهره (شکست‌های Compression)، شکستگی در قسمت جلویی و عقبی مهره (شکست‌های Burst) و یا شکستگی پرتویی مهره (شکست‌های Fracture-Dislocation) باشد.

علائم شکستگی مهره ستون فقرات شامل درد شدید در ناحیه شکستگی، تورم، کبودی، محدودیت حرکت و تغییر در قد می‌باشد. برای تشخیص شکستگی مهره ستون فقرات، عموماً نیاز به استفاده از رادیولوژی مانند رادیوگرافی (X-ray)، MRI یا CT-Scan است تا بتوان نوع و شدت شکستگی را تشخیص داد.

درمان شکستگی مهره ستون فقرات بستگی به نوع و شدت شکستگی دارد و ممکن است شامل استراحت، استفاده از کمربند مهره‌ای، داروها برای کاهش درد و التهاب (مانند آنالژزیک‌ها و ضد التهاب‌ها)، فیزیوتراپی و در برخی موارد، جراحی باشد. 

درمان اولیه شکستگی مهره‌های ستون فقرات

1. استراحت: استراحت و خوابیدن در تخت استراحت برای کاهش فشار و استرس در مهره‌ها بسیار مهم است.
2. استفاده از کمربند مهره‌ای: استفاده از کمربند مهره‌ای یا کورسه‌های داخلی می‌تواند به حالت استوانه صعودی کمک کند و از جابجایی غیر طبیعی در ناحیه شکستگی جلوگیری کند.
3. داروها: می‌توان از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب استفاده کرد.

دلایل شکستگی مهره ستون فقرات چیست؟

علت شکستگی مهره ستون فقرات ممکن است در نتیجه آسیب‌ها و تروماهای مختلف باشد. برخی از علل شایع شکستگی مهره ستون فقرات عبارتند از:

1. سقوط: سقوط از ارتفاع قابل توجه می‌تواند باعث شکستگی مهره‌های ستون فقرات شود. این می‌تواند در حوادث خانگی، حوادث ورزشی، تصادفات رانندگی و غیره رخ دهد.
2. تصادفات و سانحه‌های ورزشی: در ورزش‌هایی که شدت بالایی دارند، احتمال شکستگی مهره ستون فقرات افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، در ورزش‌هایی مانند راگبی، هاکی، فوتبال، اسکی و ورزش‌های تماسی دیگر، مهره‌های ستون فقرات در معرض خطر قرار می‌گیرند.
3. تصادفات و ضربه‌های مستقیم: ضربه موشکافی به ناحیه پشتی بدن می‌تواند منجر به شکستگی مهره ستون فقرات شود. برخی از مثال‌ها شامل سانحه یا ضربه از یک شیء سنگین به پشت، ضربه از پشت خودرو در صدر و یا ضربه دشمنانه در ورزش‌های مبارزه‌ای است.
4. بیماری‌های مهره: برخی بیماری‌های مهره می‌توانند موجب ضعف و آسیب به ستون فقرات شده و به شکستگی مهره منجر شوند. برخی از این بیماری‌ها شامل اوستئوپروز (کاهش دانسیته استخوان)، تومورهای اولیه یا ثانویه مهره و عفونتهای مهره است.
5. بیماری‌های متابولیک: برخی بیماری‌های متابولیک، مانند اوستئوپتروز (مرض لونيه) و اوستئومالاژی، می‌توانند باعث ضعف استخوان شوند و باعث افزایش خطر شکستگی مهره ستون فقرات شوند.

نحوه تشخیص شکستگی ستون فقرات چگونه است؟

تشخیص شکستگی مهره ستون فقرات بر اساس تاریخچه بیماری، ارزیابی بالینی، معاینه فیزیکی و تصویربرداری انجام می‌شود. روش‌های زیر ممکن است در تشخیص شکستگی مهره ستون فقرات استفاده شوند:

1. تاریخچه بیماری و علائم: پزشک می‌تواند با پرسش درباره تاریخچه بیماری، علائم موجود، میزان درد و آسیب قبلی، درک موضوع بیشتر پیدا کند.
2. معاینه بالینی: پزشک می‌تواند با معاینه ناحیه متاثر، بررسی قدرت عضلات، اندازه‌گیری حرکت و احساس درد و آسیب، اطلاعات مفیدی بدست آورد. همچنین، بررسی ناحیه متاثر برای تورم، کبودی و تغییرات احتمالی در قد می‌تواند صورت بگیرد.
3. تصویربرداری: تصویربرداری مهره ستون فقرات با استفاده از روش‌هایی مانند رادیوگرافی (X-ray)، MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) و CT-Scan (تصویربرداری کامپیوتری) انجام می‌شود تا شکستگی و تغییرات ممکن در مهره‌ها و مناطق مجاورشان قابل تشخیص باشند. این روش‌ها می‌توانند برای تحلیل نوع و شدت شکستگی و تاثیر آن روی نهفته‌های مجاور مهره‌ها مفید باشند.

شکستگی مهره ستون فقرات چه گزینه‌های درمانی دارد؟

درمان شکستگی مهره ستون فقرات بستگی به نوع و شدت شکستگی، موقعیت مهره، سطح آسیب، عوارض و وضعیت بیمار دارد. گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر می‌شود:

1. استراحت: استراحت و محدودیت فعالیت برای یک مدت زمان مشخص ممکن است درمان اولیه شکستگی مهره ستون فقرات باشد. این به مهره‌ها کمک می‌کند تا بهبود یابند و ترمیم شوند.
2. نگهداری در قرنیه مهره‌ای: در برخی موارد شکستگی مهره‌ها، نیاز به استفاده از قرنیه (کمربند مهره‌ای) می‌باشد تا بتوان مهره‌ها را در موقعیت صحیح نگه داشت و فشار و تحمل بار را بهبود بخشد.
3. داروها: استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و آنالژزیک‌ها (مانند مورفین) معمولاً برای کاهش درد و التهاب در شکستگی مهره ستون فقرات تجویز می‌شود.
4. فیزیوتراپی: فیزیوتراپی و تمرینات بازسازی می‌توانند مفید باشند تا قوی‌تر کردن عضلات، بهبود حرکت و کاهش درد و تورم کمک کنند.
5. جراحی: در برخی موارد شکستگی مهره ستون فقرات، جراحی ممکن است لازم باشد تا مهره‌ها را استوار کرده و استحکام آنها را بدست آورد. این روش بیشتر در شکستگی‌های شدید، شکست‌های بافت نرم همراه با شکستگی و ستون فقرات بسیار ناستیبل استفاده می‌شود.

آیا تزریق سیمان برای درمان شکستگی ستون فقرات خطرات و عوارض دارد؟

تزریق سیمان (کیفوپلاستی) یک روش جراحی است که استفاده می‌شود تا در شکستگی مهره ستون فقرات، سمنت هشت شود و استحکام قوی‌تری به مهره ببخشد. این روش معمولاً برای تسکین درد و استحکام دهی به مهره استفاده می‌شود.

با این حال، همانند هر روش جراحی دیگری، تزریق سیمان هم ممکن است عوارض و خطراتی داشته باشد. برخی از عوارض و خطرات ممکن عبارتند از:

1. عفونت: مانند هر روش جراحی دیگر، عفونت ممکن است در نقطه ورود سیمان یا در محل شکستگی مهره رخ دهد.
2. آسیب به عناصر اطرافی: هنگام تزریق سیمان، خطر آسیب به ریشه عصب‌ها، حرکت‌دهنده‌ها و عناصر اطرافی مهره نیز وجود دارد.
3. خونریزی و گلودرد: بعضی از بیماران ممکن است بعد از عمل تزریق سیمان خونریزی و یا گلو درد داشته باشند.
4. بروز تشکیل خون: در برخی از موارد، تزریق سیمان می‌تواند باعث تشکیل لخته خون در رگ‌های عمقی شود.

همانند هر جراحی دیگر، خطرات و عوارض ممکن در تزریق سیمان وجود دارند.

سوالات متداول

۴ نوع شکستگی ستون فقرات کدام اند؟

چهار نوع شکستگی ستون فقرات وجود دارد. فشرده سازی، ترکیدگی، خم شدن-حواس پرتی، و شکستگی-دررفتگی. ۱٫ شکستگی فشاری در بیماران مبتلا به پوکی استخوان، استئوپنی، سرطان استخوان، یا بیماران مبتلا به سرطان های دیگر که تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار می گیرند، شایع است. مهره نازک، ضعیف و شکننده است.

شایع ترین شکستگی ستون فقرات چیست؟

شایع ترین نوع شکستگی ستون فقرات، شکستگی فشاری بدن مهره است؛ نیروی رو به پایین ناگهانی بدن مهره ها را در هم می شکند و فرو می ریزد. اگر نیرو به اندازه کافی زیاد باشد، ممکن است قطعات استخوانی را به داخل کانال نخاعی بفرستد که به آن شکستگی انفجاری گفته می شود.