علت کمر درد در زنان اغلب حاکی از شرایط خاص بدنی آنها است. با این حال شایع‌ترین علت کمر درد ناگهانی، تغییرات بدنی حاصل از دوران بارداری در زنان باردار است. البته برخی بیماری‌های رایج نیز وجود دارد که هریک با علائم خاصی بروز پیدا می‌کند.
در این مقاله، نگاهی به علت کمر درد در زنان خواهیم داشت و اینکه چه زمانی برای تشخیص و درمان با پزشک مشورت کنید.
علت کمر درد در زنان چیست؟
کمر درد عارضه‌ای سخت و دردناک است که احتمال بروز آن در تمام افراد وجود دارد. ولیکن میزان بروز این اتفاق در زنان بیشتر از مردان است. دلیل این امر آن است که زنان به علت شرایط جسمی و هورمونی بدن خود، بیشتر مستعد ابتلا به کمر درد هستند.
بیشتر بخوانید: انواع کمر درد و علائم هر یک از آنها
در حالت کلی اصلیترین علت بروز کمر درد در زنان، مواردی از قبیل زیر است:
سندرم پیش از قاعدگی (PMS)؛ شایع‌ترین علت کمر درد در زنان
سندرم پیش از قاعدگی وضعیتی است که بسیاری از زنان قبل از عادت ماهانه خود دچار آن می‌شوند. این وضعیت شامل مجموعه‌ای از علائم دردناک است که احتمال بروز آنها در هر یک از بانوان متفاوت است. بدین معنی که ممکن است برخی از زنان یک یا چند مورد از این نشانه‌ها را همزمان تجربه کنند. برخی دیگر هم شاهد بروز هیچ یک از علائم PMS نباشند.
در مجموع، علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) شامل یک یا چند مورد از علائم زیر است:
- علائم فیزیکی مانند:
- نفخ
- سردرد
- خستگی
- درد پایین کمر
- علائم عاطفی و رفتاری مانند:
- اضطراب
- نوسانات خلقی
- مشکل در تمرکز
- هوس‌های غذایی
عموما علائم سندرم پیش از قاعدگی، چند روز قبل از پریود شروع می‌شود و یک یا دو روز بعد به پایان می‌رسد.
اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD)
PMDD شکل شدیدتر PMS است که علائم آن به طور قابل توجهی در زندگی روزمره نیز رخ می‌دهد. در حالت کلی علائم عاطفی، رفتاری و فیزیکی PMDD مشابه PMS است. با این حال، شدت بروز علائم ممکن است بیشتر باشد. علائم PMDD معمولاً یک هفته قبل از پریود شروع و چند روز پس از شروع آن به پایان می‌رسد.
برخی از افراد مبتلا به PMDD ممکن است در هنگام بروز علائم حتی در عملکرد روزانه خود نیز دچار مشکل شوند. البته میزان بروز این عارضه کمتر از علائم PMS است. افرادی که سابقه خانوادگی افسردگی و سایر اختلالات خلقی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به PMDD قرار دارند.
آندومتریوز
آندومتریوز وضعیتی است که در آن بافت آندومتر (بافت پوشاننده رحم) در جایی خارج از رحم رشد می‌کند. معمولا با وقوع آندومتریوز، این بافت اغلب روی تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و سایر بافت‌های پوشاننده لگن رشد می‌کند. البته در مواردی احتمال رشد آندومتر در اطراف دستگاه ادراری و روده نیز وجود دارد.
شایع‌ترین علامت آندومتریوز عبارتند از:
- درد کمر و لگن
- دردهای قاعدگی بسیار دردناک
- درد در حین یا بعد از رابطه جنسی
- مشکلات گوارشی مانند نفخ و اسهال
- درد همراه با اجابت مزاج یا ادرار در هنگام پریود
لازم به ذکر است که بیماری آندومتریوز باعث خونریزی یا لکه‌بینی بین دوره‌های پریود نیز می‌شود. متاسفانه زنان درگیر با آندومتریوز معمولا به دشواری باردار می‌شوند.
دیسمنوره
قاعدگی بسیار دردناک تحت عنوان دیسمنوره شناختـه می‌شود. اگرچه این عارضه قابل کنترل است، اما در برخی از زنان احتمال دارد که بسیار شدید باشد.
معمولا احتمال وقوع دیسمنوره در زنانی با مشخصات زیر، بیشتر است:
- سیگاری هستند
- زیر ۲۰ سال هستند
- خونریزی شدید در طول پریود دارند
- سابقه خانوادگی پریودهای دردناک دارند
- مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند آندومتریوز، فیبروم رحم و بیماری التهابی لگن هستند
درد ناشی از دیسمنوره معمولا در قسمت تحتانی شکم، کمر، لگن و پاها احساس می‌شود. علائم دیسمنوره معمولا ۱ تا ۳ روز طول می‌کشد.
بارداری؛ مهم‌ترین علت کمر درد در زنان
معمولا اکثر زنان باردار در دوران بارداری به علت تغییرات هورمونی، دچار کمر درد ناگهانی یا مزمن می‌شوند. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که وزن اضافه می‌کنید و هورمون‌های شما به منظور آمادگی برای تولد نوزاد، رباط‌های شما را شل می‌کنند.
اکثر زنان باردار، اصولا در ماه‌های پنجم تا هفتم بارداری کمر درد را تجربه می‌کنند و علت آن سنگینی بیش از حد وزن بدن است. با این حال احتمال دارد برخی از زنان زودتر از ماه‌های ذکر شد‌ه نیز دچار کمر درد بارداری شوند.
سایر علل کمر درد در زنان
علاوه بر دلایلی که در بالا بدان اشاره کردیم، برخی علل دیگر کمر درد نیز وجود دارد که هر جنسیتی را درگیر می‌کند. برخی از شایع‌ترین علل کمر درد در زنان و مردان، شامل موارد زیر است:
- فشار عضلانی: کشیدگی ماهیچه یا رباط یکی از مهم‌ترین علل کمر درد است که می‌تواند ناشی از بلند کرد‌ن مکرر سنگین و یک حرکت ناگهانی باشد.
- سیاتیک: در اثر فشردگی یا آسیب به عصب سیاتیک (طولانی‌ترین عصب بدن شما) ایجاد می‌شود. این عصب از پایین ستون فقرات، از طریق باسن به پشت پاهای شما حرکت می‌کند.
- فتق دیسک: زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از دیسک‌های مهره‌های شما فشرد‌ه و به سمت بیرون متمایل می‌شود.
- تخریب دیسک: با افزایش سن، دیسک‌های ستون فقرات شما شروع به فرسودگی می‌کنند. این عارضه همیشه باعث درد نمی‌شود، اما در برخی افراد می‌تواند باعث درد شدید شود.
بیشتر بخوانید: علت کمر درد هنگام خم و راست شدن و نحوه پیشگیری از آن
کمر درد زنان چگونه درمان می‌شود؟
بطور کلی کمر درد به دو روش خانگی و پزشکی قابل درمان است. در اکثر موارد کمر درد زنان به علت شرایط جسمی مختص آنها رخ داد‌ه و با درمان‌های خانگی هم بهبود می‌یابند. در صورتی که کمر درد زنان به علت شرایط مربوط به دوره قاعدگی یا فشار عضلانی باشد، با روش‌های خانگی زیر درمان می‌شود:
- حمام گرم
- مسکن های OTC
- ورزش و فعالیت بدنی
- حرکات کششی ملایم
- قرار داد‌ن یک بالش بین زانوها
- گرما درمانی و استفاده از یک پد گرمکن
- استفاده از کمربندهای مدرن و پیشرفته‌ای مانند کمربند پبلاتینر
- مصرف داروهای تجویزی برای درد کمر و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه (OTC) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین
بیشتر بخوانید: آیا می‌دانید بهترین راه درمان کمر درد چیست؟
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در برخی موارد، پیگیری با پزشک برای تعیین علت کمر درد زنان بسیار مهم است. در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید شکم دارید.
- علائم آندومتریوز را دارید.
- توانایی ایستاد‌ن یا راه رفتـن ندارید.
- درد به پاهای شما کشید‌ه می‌شود.
- درد، بی حسی یا گزگز در پاهای خود دارید.
- پس از زمین خورد‌ن یا تصادف کمر درد دارید.
- پس از یک هفته مراقبت در منزل هیچ بهبودی در درد شما حاصل نشد.
- کمردرد شما شدید است و در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد می‌کند.
- در دوران بارداری درد همراه با خونریزی واژینال، تب یا درد در هنگام ادرار دارید.
- کمردرد شما با تب همراه است یا نمی‌توانید روده یا مثانه خود را کنترل کنید.
بستـه به علت کمر درد زنان، پزشک ممکن است راهکارهای درمانی فراتر از درمان‌های خانگی یا اقدامات خودمراقبتی را به شما ارائه دهد. موارد زیر جزء گزینه‌های درمانی تجویز شد‌ه توسط پزشک است:
- تزریق کورتیزون
- شل کننده‌های عضلانی
- جراحی برای ترمیم دیسک‌ها
- کنترل بارداری هورمونی برای آندومتریوز، دیسمنوره، PMS و PMDD
- داروهای ضد افسردگی که علائم PMS و PMDD را تسکین می‌دهند
- جراحی برای اندومتریوز شدید (شامل برداشتـن بافت آندومتر از مناطقی که در خارج از رحم رشد کرد‌ه است)
مطلب پایانی در مورد علت کمر درد زنان و راه‌های درمان آن
کمر درد در زنان به علت بسیاری از شرایط و عوامل زمینه‌ای مختلف ایجاد می‌شود. چرخه قاعدگی که خود اصلیترین عارضه مرتبط با شرایط بدنی بانوان است، اصلیترین علت بروز کمر درد ناگهانی در زنان است. بارداری و زایمان نیز دو علت دیگر وقوع کمر درد در برهه خاصی از زندگی زنان باردار است. با این حال برخی از کمردردها ناشی از شرایطی هستند که هر فردی را بدون در نظر گرفتـن سن یا جنسیت تحت تاثیر قرار می‌دهند. از مهم‌ترین علل کمر درد در زنان و مردان می‌توان به کشیدگی عضلات، سیاتیک، یا فتق دیسک اشاره کرد. به هر حال کمر درد به هر علت که اتفاق بیفتد، به روشی خاصی درمان می‌شود.
عموما تشخیص علت و بهترین راه درمان کمر درد بر عهده پزشک است. توصیه ما این است که در ابتدا درمان‌های خانگی را امتحان کنید. سپس اگر کمردرد شما بهبود نیافت یا بدتر شد، در پی اقدامات پزشکی و دارویی پیش رو باشید.
