درمان خشکی زانو بستـه به علت ایجاد آن متفاوت خواهد بود. نزدیک به ۲۰ درصد از افراد درد خشکی و سفتی زانو را تجربه می‌کنند، با افزایش سن بروز و شدت درد افزایش می‌یابد. بیماری خشکی زانو زمانی ایجاد میشود که دامنه حرکتی زانوی فرد به دلیل افزایش سن، آسیب دیدگی و یا التهاب مفصل محدود شود. همچنین فرد هنگام حرکت، صاف یا خم کردن مفصل زانو با مشکل مواجه شود. این ناتوانی بر زندگی روزمره تاثیر منفی دارد.
با پی برد‌ن به اینکه خشکی زانو بر اثر چه چیزی به وجود آمد‌ه برای رفع خشکی زانو می‌توانید از روش‌های مختلفی کمک بگیرید. در این مقاله از سایت آی آر مای شاپ با برخی از روش‌های درمان خشکی زانو آشنا خواهید شد.
خشکی زانو چیست و چه علائمی دارد؟
سیستم پیچید‌ه زانو از استخوان، غضروف‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌ها تشکیل شده است. هرگونه آسیب به این بافت‌ها می‌تواند منجر به احساس خشکی و گرفتگی زانو شود.
علائم خشکی زانو شامل موارد زیر است:
- کرختی و گرفتگی زانو
- درد شدید و کنترل‌ناپذیر
- جمع شدن مایع در مفصل
- احساس گرم شدن و قرمزی هنگام لمس
- احساس سوزش هنگام خم و راست کردن
پیدا کردن علت خشکی زانو برای اثربخشی بهتر درمان این عارضه
از علل آسیب که باعث خشکی زانو می‌شوند می‌توان به شکستگی استخوان، التهاب تاندون‌ها یا کیسه‌های بورس، یا صدمه به غضروف کاسه زانو اشاره کرد. این آسیب‌ها ممکن است به طور ناگهانی اتفاق بیافتند یا به مرور و در طول زمان ایجاد شوند. در موارد نادر تومور، عفونت مفصل زانو و نواحی اطراف آن منجر به سفتی و خشکی زانو می‌شوند.
تشخیص خشکی زانو
تشخیص خشکی زانو هم مانند سایر مشکلات زانو با استفاده از اشعه ایکس، MRI، سی تی اسکن، آرتروسکوپی و اسکن استخوان رادیونوکلئید امکان‌‌پذیر است.
برای درمان خشکی زانو چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
لازم است بدانید که در زمان درست و مناسب برای درمان به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند علت گرفتگی زانو شما را تشخیص دهد و سپس با هم یک برنامه درمانی برای رفع مشکل خود طرح‌ریزی کنید. ممکن است یک معاینه فیزیکی، آزمایش‌های تصویربرداری یا آزمایش‌های آزمایشگاهی نیاز داشته باشید.
گاهی ارتوپد شما را به پزشک متخصص فیزیوتراپی یا مشکلات اسکلتی-عضلانی و مفصلی یا روماتولوژیست ارجاع میدهد. همچنین در صورت نیاز به جراحی، به جراح ارتوپد معرفی می‌شوید.
در ادامه به تعدادی از روش‌های درمان خشکی زانو اشاره خواهیم کرد.
راهکارهای درمان خشکی (سفتی و گرفتگی) زانو
خشکی و سفتی زانو را می‌توان به روش‌های زیر درمان کرد :
- درمان خانگی خشکی زانو
- درمان خشکی زانو با ورزش
- درمان خشکی زانو با روش پزشکی
- درمان خشکی زانو با فیزیوتراپی
- درمان خشکی زانو با تغذیه
درمان‌های خانگی خشکی زانو
برای درمان گرفتگی و خشکی‌های خفیف زانو می‌توانید از درمان‌های خانگی استفاده کنید. که این کارها شامل:
- بالا نگه داشتن زانو
- فشرد‌ه کردن مفصل زانو با بانداژ کردن
- خودداری ازانجام فعالیت‌های سخت
- قراردادن کمپرس یخ بر روی زانو
- قراردادن کمپرس آب گرم
- درمان خشکی زانو ناشی از منیسک آسیب دید‌ه
برای درمان آسیب منیسک، در حالی که پای خود را بالاتر از قلب خود قرار می‌دهید استراحت کنید. همچنین چند بار در روز یخ درمانی انجام دهید. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مصرف کنید و برای کاهش التهاب از باند فشاری استفاده کنید. از وارد کردن وزن بر روی زانوی آسیب دید‌ه خودداری کرد‌ه و در صورت لزوم از عصا استفاده کنید. در صورت نیاز به فیزیوتراپی یا جراحی اقدام کنید.
درمان خشکی زانو ناشی از رباط زانو آسیب دید‌ه
در حالی‌که زانوی خود را بالاتر از قلب خود قرار می‌دهید، استراحت کنید و به طور منظم یخ درمانی انجام دهید. مسکن مصرف کنید و در حین بهبودی، با استفاده از آتل، بریس یا عصا از رباط‌های آسیب دید‌ه حمایت و محافظت کنید. در مواردی که آسیب شدید است، ممکن است به فیزیوتراپی، توانبخشی یا جراحی نیاز داشتـه باشید.
درمان خشکی زانو ناشی از منیسک آسیب دید‌ه
برای درمان آسیب منیسک، پای خود را بالاتر از قلب خود قرار دهید و استراحت کنید و چند بار در روز یخ درمانی انجام دهید. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مصرف کنید و برای کاهش التهاب از باند فشاری استفاده کنید. از وارد کردن وزن بر روی زانوی آسیب دید‌ه خودداری کرد‌ه و در صورت لزوم از عصا استفاده کنید. در صورت نیاز به فیزیوتراپی یا جراحی اقدام کنید.
دارو درمانی؛ درمان خانگی خشکی زانو
داروهای استروئیدی رایج ترین داروها برای خشکی زانو می‌باشند. البته در بسیاری از مواقع می‌توان علائم درد و خشکی زانو را با استفاده از داروهای بدون نسخه پزشک تسکین داد.
ویتامین برای زانو درد، خشکی و گرفتگی زانو
برخی از مطالعات نشان داده‌اند که امگا ۳، کندروتین و گلوکوزامین، با تقویت ساختارهای مفصل و کاهش التهاب، علائم سفتی زانو را بهبود می‌بخشند.
استفاده از بریس برای بهبود سفتی و خشکی زانو
بریس‌ها با محافظت از زانو می‌توانند از وارد شدن فشار به مفصل زانو به دلیل خشکی زانو جلوگیری کنند.
درمان خشکی زانو با طب سنتی
یکی از راه‌های کم هزینه و بدون عوارض درمان خشکی زانو با طب سنتی است. به چند نمونه ازروش‌های سنتی درمان این عارضـه در زیر اشاره شده است:
دنبه حیوانی: استفاده از دنبه یکی از روش‌های رفع خشکی( سفتی و گرفتگی) زانو است.
به این منظور دنبه کوبید‌ه شده را در یک نایلکس قرار داد‌ه، شب تا صبح روی زانو گذاشتـه و با باند آن را پوشش دهید. با تکرار این کار خشکی زانو به حداقل می‌رسد. در واقع خواص روغن دنبه برای زانو و سایر مفاصل بسیار زیاد است. اما گاهی ترکیب دنبه با سایر مواد دیگر اثربخشی بیشتری را از خود نشان میدهد. برای مثال خواص روغن دنبه و زنجبیل برای درمان زانو درد یا سایر مفاصل دیگر بسیار زیاد است.
زنجبیل: زنجبیل نیز یک درمان موثر برای کاهش خشکی زانو است. اثربخشی آن از وجود ترکیبات ضد التهابی در آن است. زنجبیل می‌تواند تورم زانو و همچنین درد را کاهش دهد.
زردچوبه: از خمیر زردچوبه می‌توان برای کاهش التهاب و درد خشکی زانو استفاده کرد. طرز تهیه خمیر زردچوبه برای درد مفاصل زانو به این شرح است. برای تهیه پماد زردچوبه، کمی پودر زردچوبه را با نصف قاشق چایخوری آب‌لیمو و کمی آرد ترکیب کنید. این خمیر را می‌توانید به صورت موضعی روی زانو آسیب‌دیده قرار دهید. سپس روی آن را با یک پارچه تمیز بپوشانید و به مدت ۱۰ دقیقه نگه دارید.
درمان خشکی زانو با ورزش
در صورتی که این روش درمانی قبل از بروز آسیبهای جدی زانو به کار گرفتـه شود حتما جوابگو خواهد بود. البته لازم به ذکر است که از انجام خودسرانـه ورزش‌ها و حرکات بپرهیزید. برای چند جلسه منظم به یک مربی ماهر یا فیزیوتراپیست مراجعه و حرکات ورزشی متناسب برای درمان خشکی زانو را آموزش ببینید.
نکاتی برای کشش زانو و ورزش خشکی زانو
در حین انجام حرکات کششی زانو و تمرینات ورزشی رعایت چندین نکات الزامی است، از جمله این نکات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- همیشه بعد از گرم شدن ماهیچه‌هایتان، کشش را شروع کنید.
- برای جلوگیری از آسیب عضلات، به جای جهش در حالت کششی به آرامی در حالت حرکت قرار بگیرید. این وضعیت را برای ۱۵ تا ۶۰ ثانیه یا ۵ تا ۱۰ نفس عمیق نگه دارید و ۳ یا ۴ بار تکرار کنید.
- حرکات کششی را حداقل ۲ تا ۳ بار در هفته به مدت حداقل ۱۰ دقیقه در روز انجام دهید.
- بهتر است حرکات کششی کوتاه مدت را تا حد امکان انجام دهید تا اینکه یک جلسه کششی طولانی‌تر به دفعات کمتر انجام دهید. انجام حرکات کششی اغلب می‌تواند به افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی شما کمک کند.
- دو طرف بدن خود را به طور مساوی بکشید. تمرین کردن در مقابل آینه در این مورد به شما کمک میکند. می‌توانید از کسی بخواهید که به وضعیت تراز بدن شما نگاه و آن را ارزیابی کند.
- ماهیچه‌های سفت شده را بیش از حد کشش ندهید یا مجبور نکنید که بیشتر از آنچه آماد‌ه هستند کشید‌ه شوند.
درمان خشکی زانو با روش پزشکی
پزشک با توجه به وضعیت خشکی زانوی شما، درمان‌های خاصی را همراه با رعایت نکات خود مراقبتی به شما توصیه کند. روش‌های درمانی ممکن عبارتند از:
- فیزیوتراپی
- تزریق کورتیزون
- مصرف داروهای مسکن
- تزریق روان کننده مفصل
- داروی های ضد رماتیسم (برای افراد مبتلا به رماتیسم مفصلی)
- ارجاع به جراح ارتوپد در صورت نیاز به جراحی شدن زانو
درمان خشکی زانو با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی بر توانبخشی برای بازیابی دامنه حرکتی تمرکز دارد. در این درمان از روش‌های لیزر درمانی، الکتروتراپی، مگنت تراپی و التراسوند تراپی استفاده میشود. در صورت خفیف بودن خشکی زانو، روش‌های توانبخشی به خوبی پاسخگو هستند. فیزیوتراپی درد را کاهش میدهد و عملکرد را مفصل زانو را تا حدی که به جراحی نیاز نباشد بهتر میکند. بعد از عمل تعویض مفصل می‌توان کنترل تورم، حفظ کشش و توانایی خم شدن را از طریق فیزیوتراپی حفظ کرد. می‌توان بخش زیادی از تمرین‌های فیزیوتراپی را در خانه و تحت نظر فیزیوتراپ انجام داد.
نحوه درمان خشکی زانو با زاپیامکس
درمان خشکی زانو با زانوبند زاپیامکس یکی از راهکار هایی است که هر بیماری برای رهایی از درد زانو به سراغش رفته است. تاثیر زانوبند زاپیامکس در درمان خشکی زانو بسیار بیشتر از درمان های دیگر مشاهده شده است، چرا که این زانوبند با داشتن تکنولوژی UIC باعث افزایش گردش خون در مفاصل زانو شده و درد را تا حد زیادی کاهش می دهد.
پماد برای خشکی زانو
وقتی صحبت از پماد برای خشکی زانو میشود، منظور تسکین درد زانو به وسیله پماد‌های بی‌حس‌کننده و التیام بخش است. پماد سافرانال، پماد تایگر بالم و پماد دیکلوفناک گزینه‌های پیشنهادی در این مورد هستند.
درمان خشکی زانو بعد از شکستگی
به دنبال شکستگی کاسه زانو هنگامی که گچ زانوی شما برداشته شد. پزشک فیزیوتراپی را برای کمک به حرکت، کمک عصا، واکر یا سایر وسایل کمکی برای حفظ و نگهداری توصیه کند. در حالت کلی بعد از چهار تا شش هفته با حرکات آهسته خم و راست کردن زانو به تقویت آن کمک کرد. مهم است که اجازه ندهید زانو سفت شود. پس از آن، توانبخشی به تمرینات مقاومتی، آنهایی که شامل وزنه است می‌رود تا زانوی شما را از خشکی دربیاورد. در نهایت باید بتوانید فعالیت های کاربردی مانند بالا رفتن از پله، تک پا، شنا و رانندگی را از سر بگیرید.
درمان خشکی زانو بعد از جراحی
سفتی و گرفتگی بعد از جراحی زانو امری عادی است. با رعایت نکات و توصیه‌های پزشکی می‌توان راحت‌تر دوره نقاهت بعد از عمل را پشت سر گذاشت. سه بار بار در روز یخ درمانی را به مدت ۱۰ تا ۲۰دقیقه انجام دهید. در چند روز اول اغلب پای خود را بالا بیاورید و در طول دوران نقاهت به اندازه کافی استراحت کنید. زانوی شما ممکن است به علت حفظ حالت استراحت برای مدت‌زمان طولانی سفت شود. به عنوان مثال، پس از استراحت طولانی، توصیه میشود که حرکت‌های ساد‌ه مانند باز و بستـه کردن زانو به مدت چند ثانیه انجام دهید. چرا که تا قبل از بلند شدن زانو قابل‌انعطاف باشد. فیزیوتراپی بعد از جراحی خشکی زانو روند درمان را سریع میکند.
برای درمان خشکی زانو چه بخوریم؟
در اینجا ۶ ماده غذایی که ممکن است به کاهش درد و افزایش تحرک در مفاصل کمک کند، آورد‌ه شده است:
ماهی چرب
ماهی‌های چرب مانند سالمون و شاه ماهی یکی از بهترین منابع اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. این ترکیبات تولید آنزیم‌هایی را که باعث فرسایش غضروف، علت اصلی درد خشکی زانو و آرتریت میشود، سرکوب می‌کنند. امگا ۳ هم با التهابی که باعث تحریک زانو میشود و هم با علائم آرتریت روماتوئید مبارزه میکند. بهتر است هر هفته دو یا سه وعده ماهی مصرف کنید.
چای سبز
چای سبز حاوی ترکیباتی از جمله آنتی اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها است که التهاب را کاهش داد‌ه و تخریب غضروف مرتبط با آرتریت را کند میکند. افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید از یک آنتی اکسیدان خاص به نام EGCG، مخفف اپی گالوکاتچین-۳-گالات بهره می‌برند. این آنتی اکسیدان از تولید مولکول‌هایی که باعث آسیب مفاصل و خشکی زانو می‌شوند، جلوگیری میکند.
آووکادوها
آووکادو سرشار از چربی‌های تک غیراشباع سالم برای قلب و کاروتنوئید لوتئین است که یک ترکیب ضد التهابی است. هر وعده همچنین دارای مقادیر کافی ویتامین E است که به تقویت سلامت بافت همبند شما کمک میکند. این ترکیب از مواد مغذی ممکن است برخی از آسیبهای مفصلی مانند سفتی زانو را که معمولاً در مراحل اولیه استئوآرتریت مشاهده میشود کاهش دهد.
سبزیجات ریشه نارنجی
هویج، سیب زمینی شیرین و کدو حلوایی کاروتنوئید دارند که اینها آنتی اکسیدان‌های قدرتمندی هستند که التهاب را کاهش می‌دهند. تحقیقات نشان میدهد که مصرف منظم این آنتی اکسیدان‌ها می‌تواند خطر ابتلا به خشکی زانو ناشی از آرتریت روماتوئید را کاهش دهد.
زنجبیل
باید بدانید که زنجبیل حاوی مواد شیمیایی شبیه داروهای ضدالتهابی است که برای رفع خشکی زانو و درد از آن استفاده میشود. زنجبیل یک عنصر کلیدی در غذاهای آسیایی است. شما می‌توانید آن را به عنوان دمنوش، طعم‌دهنده چای یا به عنوان ادویه در غذا مصرف کنید.
مرکبات
مرکبات حاوی مقدار زیادی ویتامین C هستند که خواص ترمیم زخم دارند و از سلامت غضروف شما حمایت میکند. پرتقال، گریپ فروت و کیوی حاوی مقدار زیادی ویتامین هستند. اگر منابع دیگری می‌خواهید، طالبی و توت‌فرنگی بخورید یا بروکلی را به‌عنوان منبع گیاهی مصرف کنید.
نکاتی درباره چگونگی پیشگیری از خشکی زانو
روش‌های زیر برای پیشگیری از خشکی زانو مناسب هستند:
۱- حفظ وزن سالم
چاقی یک عامل خطر برای بسیاری از انواع آرتروز زانو است. چاقی، فشار بیشتری را به زانو اضافه میکند و حتی ممکن است باعث کاهش فعالیت و ضعف زانو شود.
۲- تمرینات کم‌فشار
تمرینات منظم کم‌فشار مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا باعث افزایش انعطافپذیری و تقویت زانو و جلوگیری از سفتی آن می‌شوند.
۳- کفش مناسب
توصیه میشود کفش‌هایی را که برای حمایت از قوس پا مناسب هستند استفاده کنید. کفش مناسب لگن شما را تثبیت و تطابق مناسب ساختار مفصل زانو را تضمین میکند.
یادداشت پایانی درباره درمان خشکی زانو
خشکی زانو یکی از مشکلات رایج است. در صورت عدم درمان آرامش را از فرد می‌گیرد و البته این خشکی زانو خود نشانه‌‌ای از بیماری‌های دیگر زانو می‌باشد. در این مقاله ما به درمان خشکی زانو با روش‌های خانگی، درمان خشکی زانو با طب سنتی و پزشکی پرداختیم. همچنین به اهمیت ورزش و فیزیو تراپی نیز اشاره کردیم.
سوالات متداول درباره درمان خشکی زانو
آیا ورزش برای درمان خشکی زانو مفید است؟
انجام حرکات ورزشی و داشتن تحرک به انعطافپذیری و درمان بهتر خشکی مفاصل کمک میکند
قرص غضروف ساز برای پیشگیری از خشکی زانو موثر است؟
بله مصرف قرصهای غضروفساز از خشکی زانو جلوگیری میکند.
علت خشکی زانو در جوانان چیست؟
علت خشکی زانو در جوانان، آسیبهای ورزشی، تصادف و بیماری است.
