روماتیسم یک اختلال التهابی مزمن است که می تواند بیشتر از مفاصل شما را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی از افراد، این بیماری می تواند به طیف گسترده ای از سیستم های بدن از جمله پوست، چشم ها، ریه ها، قلب و عروق خونی آسیب برساند. اختلال خود ایمنی، روماتیسم زانو زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به بافت های بدن شما حمله کند. آرتروز زانو باعث تورم دردناکی می شود که در نهایت می تواند منجر به فرسایش استخوان و تغییر شکل مفصل شود.
روماتیسم یا همان آرتریت یک بیماری مفصلی شایع در میان افراد است که منجر به دردهای شدیدی میشود. از علائم اصلی روماتیسم زانو میتوان به سفتی و تورم مفاصل و استخوانها در زانو اشاره کرد. البته علائم این بیماری در هر فرد متفاوت بوده و با شدت متغیری ایجاد میشود. از آنجائیکه بیماری روماتیسم با عوارض جدی همراه است، درمان سریع آن موجب جلوگیری از تحلیل استخوانها میشود. در این مقاله از آی آر مای شاپ بیشتر با بیماری روماتیسم زانو و درمان های آن آشنا خواهیم شد.
درمان روماتیسم زانو
روماتیسم را می توان به طور موثر با دارو(ها) و استراتژی های خود مدیریتی درمان و مدیریت کرد. درمان RA معمولاً شامل استفاده از داروهایی است که بیماری را کند و از تغییر شکل مفاصل جلوگیری میکند، این داروها را داروهای ضدروماتیسمی اصلاحکننده بیماری (DMARDs) می نامند. اصلاح کنندههای با پاسخ بیولوژیکی (بیولوژیک) داروهایی هستند که درمان خط دوم به شمار می آیند.. علاوه بر داروها، افراد می توانند روماتیسم زانوی خود را با استراتژی های خود مدیریتی استاندراد کاهش دهند. افراد مبتلا به روماتیسم می توانند با یادگیری استراتژی های ساده و موثر عملکرد مفصل را بهبود بخشند تا دچار درد زانو ناشی از روماتیسم نشوند.
علائم و نشانه های روماتیسم زانو
یکی از علائم بارز RA، حساسیت، درد یا ناراحتی مفصلی است که هنگام ایستادن، راه رفتن یا ورزش بدتر می شود. این به عنوان شعله ور شناخته می شود. این می تواند از یک درد خفیف و ضربان دار تا درد شدید و تیز متغیر باشد.
علائم رایجتر RA در زانوها میتواند شامل منبع مورد اعتماد باشد:
- گرما در اطراف مفصل شما
- سفتی یا قفل شدن مفصل به خصوص در هوای سرد یا صبح
- ضعف یا بی ثباتی مفصل خود در هنگام وزن دادن به آن
- مشکل در حرکت یا صاف کردن مفصل زانو
- هنگام جابجایی عضویت، صدای جیر جیر، کلیک یا بیرون آمدن صدا می آید
سایر علائم RA که ممکن است تجربه کنید می تواند شامل موارد زیر باشد:
- فرسودگی
- خشکی دهان و چشم، که می تواند از علائم بیماری شوگرن باشد
- التهاب چشم، مانند یووئیت (در وسط چشم شما) یا عنبیه (که بر عنبیه شما تأثیر می گذارد)
- از دست دادن اشتهای خود
- کاهش وزن غیر طبیعی
- نوروپاتی، یا گزگز یا بی حسی در پاها یا انگشتان دست
- تنگی نفس و سرفه های خشک و مزمن که می تواند نشانه ای از بیماری بینابینی ریه باشد
علتهای ابتلا به روماتیسم مفصلی
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است. به طور معمول، سیستم ایمنی بدن به محافظت از بدن در برابر عفونت و بیماری کمک می کند. در آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم در مفاصل حمله می کند. همچنین می تواند باعث مشکلات پزشکی در قلب، ریه ها، اعصاب، چشم ها و پوست شما شود.
پزشکان نمیدانند چه چیزی این فرآیند را شروع میکند، اگرچه به نظر میرسد که یک جزء ژنتیکی محتمل است. در حالی که ژنهای شما در واقع باعث آرتریت روماتوئید نمیشوند، اما میتوانند احتمال واکنش شما را به عوامل محیطی – مانند عفونت با ویروسها و باکتریهای خاص – که ممکن است باعث ایجاد بیماری شوند، افزایش دهند.
تشخیص روماتیسم زانو
در اینجا چند روش وجود دارد که یک پزشک یا متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است برای تشخیص RA در زانوهای شما استفاده کند:
معاینه جسمی
در معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است پای شما را معاینه کند. با این کار پزشک می خواهد ساییدگی مفصل (کرپیتوس) و اصطکاک را در تاندون ها و رباط های شما احساس کند. ممکن است پزشک از شما بخواهد وزنتان را روی مفصلتان بیاندازید و به صدای ساییدن یا سایر صداهای غیر معمول گوش دهید. آنها همچنین ممکن است سوالات کلی در مورد علائم، سلامت کلی و سابقه پزشکی شما بپرسند.
آزمایش خون
تستهای سرعت رسوبگذاری پروتئین واکنشگر C یا گلبولهای قرمز، سطوح پروتئینهایی را که با التهاب در بدن شما افزایش مییابد، اندازهگیری میکنند و میتوانند به تشخیص RA کمک کنند.
تست های تصویربرداری
پزشک ممکن است از آزمایشات تصویربرداری برای مشاهده بهتر مفصل شما استفاده کند:
- سونوگرافی می تواند مایع موجود در زانو و التهاب را نشان دهد. گاهی ، آنها ممکن است برای هدایت تخلیه مایع در موارد دشوار استفاده شوند.
- اشعه ایکس می تواند آسیب کلی، ناهنجاری ها یا تغییرات در شکل و اندازه فضای مفصل شما را نشان دهد.
- MRIتصاویر دقیق و سه بعدی (۳-D) ارائه می دهد که می تواند آسیب به استخوان ها یا بافت های مفصل شما را تایید کند.
درمان خانگی روماتیسم زانو
برخی از تغییرات سبک زندگی و درمان های انجام شده در خانه ممکن است به کاهش علائم RA و بهبود عملکرد کمک کند. اگر RA دارید، مهم است که فعال بمانید. اگر این کار را نکنید، ممکن است مفصل شما بی ثبات شود؛ زیرا عضلات اطراف مفاصل شما ضعیف می شوند و تاندون ها و سایر بافت های نرم ملتهب خواهند شد. در واقع، ورزش یکی از جنبه های ضروری درمان RA در نظر گرفته می شود و معمولاً شامل تمرینات کششی، دامنه حرکتی و تمرینات قدرتی هوازی است.
فعالیت بدنی باید با استراحت متعادل باشد، که می تواند به کاهش التهاب مفاصل و علائم مرتبط با درد، سفتی و تورم کمک کند.
ابتدا در صورت تشدید درد و التهاب با پزشک خود تماس بگیرید. اگر آنها موافق هستند، می توانید این روش ها را امتحان کنید:
- درمان های حرارتی، مانند بسته یا حمام گرم، برای تسکین مفاصل سفت و ماهیچه ها.
- پمادهای موضعی بدون نسخه، مانند ژل Voltaren یا Tiger Balm ورم مفاصل
- بریس ها یا آتل های تخصصی که مفاصل را نگه می دارند و به آنها اجازه استراحت می دهند مانند زانوبند زاپیامکس.
تاثیر زانوبند زاپیامکس برای درمان روماتیسم زانو
افراد به دلایل مختلفی دچار زانو درد میشوند و به همین دلیل شرکتهای تولید کننده تجهیزات پزشکی اقدام به تولید انواع زانوبند کردهاند. یکی از به روزترین فناوری های درمانی و فیزیوتراپی که در ساخت زانوبند زاپیامکس استفاده میشود، فناوری UIC است. UIC مخفف سه کلمه اولتراسوند، مادون قرمز و کلاک پالس است که هر کدام اثرات خاصی بر روند بهبود آسیب های زانو دارند. باید گفت که استفاده از این سه فناوری در کنار هم بر درد عضلانی و التهاب مفاصل بسیار موثر است. زاپیامکس تاثیر بسیار مثبتی بر کاهش التهاب ناشی از روماتیسم زانو دارد.
اولتراسوند و کاهش تورم ناشی از روماتیسم
این تکنولوژی با ارسال امواج صوتی باعث افزایش دمای سلولی در عمیقترین بخشهای بافتی زانو میشود. این افزایش دما کمکم سرعت گردش خون، اکسیژنرسانی و دریافت مواد مغذی از خون را بالا میبرد. همین سه عامل باعث کاهش درد و ازبین رفتن تورم ناشی از روماتیسم خواهد شد.
نگاهی به عملکرد انفرارد در زانوبند زاپیامکس (Zapiamax)
انفرارد یا امواج مادون قرمز با طول موج ۷۰۰ نانومتر تا یک میلیمتر باعث تحریک سلولهای آسیبدیده به ترمیم و بازسازی خود میشوند. همچنین این امواج سرعت گردش خون غنی از اکسیژن را در نواحی تحت تاثیر خود بالا میبرد و روند بهبودی را سرعت میبخشد.
وظیفه کلاک پالس در درمان روماتیسم زانو
این تکنولوژی یکی از جدیدترین فناوریهای فیزیوتراپی است که با ارسال پالسهای الکتریکی بسیار ظریف و بیخطر باعث ایجاد لرزش و ماساژ در عضلات میشود. این لرزشها اسپاسمهای عضلانی ناشی از روماتیسم را برطرف خواهند کرد و باعث تسکین درد و بهبود دیگر علائم زانو خواهند شد.
روماتیسم چه نوع بیماری محسوب می شود؟
روماتیسم زانو اصطلاحی کلی است که به آرتریت و چندین بیماری دیگر اشاره میکند. در پی این بیماری مفاصل، تاندونها، ماهیچهها، رباطها و استخوانها تحت تأثیر قرار میگیرند. البته بیماری روماتیسمی آرتریت به اختلالاتی اشاره دارد که عمدتاً مفاصل را تحت تأثیر قرار میدهد.
در مجموع بیماری روماتیسم برای اشاره به طیف گستردهای از اختلالات التهابی مفصل استفاده میشود. عموما بیماریهای روماتیسم، مانند استئوآرتریت در صورت عدم مدیریت صحیح منجر به درد شدید مفاصل ناشی از تجزیه غضروف میشوند.
در اروپا بیش از ۱۰۰ میلیون نفر به بیماریهای روماتیسمی مبتلا هستند. این تقریباً یک چهارم کل جمعیت است. برآوردها حاکی از آن است که ۸٫۴ درصد زنان و ۵ درصد مردان در طول زندگی خود به نوعی بیماری روماتیسمی مبتلا میشوند. بنابراین تمام افراد باید در طول زندگی خود مراقبتهای لازم جهت جلوگیری از ابتلا به این بیماری را انجام دهند.
بیشتر بخوانید: آرتروز زانو و هرآنچه که باید در مورد آن بدانید!
انواع بیماریهای روماتیسمی
در حالت کلی چندین بیماری وجود دارد که تحت عنوان اختلالات روماتیسمی طبقهبندی میشوند. در حالیکه بیماری روماتیسم یک اصطلاح غیرعادی است که برای توصیف آرتریت روماتوئید استفاده میشود. با این حال در علم پزشکی، بیماری روماتیسم به دو نوع کلی تقسیم میشود:
- روماتیسم مفصلی: شامل بیماریهایی آرتریت روماتوئید، لوپوس، نقرس، اسپوندیلیت و غیره است. این نوع از روماتیسم، تاثیر مستقیمی بر مفاصل فرد میگذارند.
- روماتیسم غیر مفصلی: یا آنهایی که بر بافتهای نرم و ماهیچهها تأثیر میگذارند و منجر به سندرمهای درد منطقهای میشوند. روماتیسم غیرمفصلی شامل روماتیسم قلبی، پوستی، عصبی و غیره است.
لازم است بدانید که شایعترین بیماریهای روماتیسمی شامل استئوآرتریت یا آرتروز (شایعترین شکل آرتریت) و آرتریت روماتوئید است.
سایر بیماریهای روماتیسمی رایج عبارتند از:
- نقرس: نوعی آرتریت که در آن بلورهای اورات در یک مفصل (معمولاً در مفصل بزرگ انگشت شست پا) تجمع مییابند.
- آرتریت کودکی و نوجوانی: یک بیماری مزمن و طولانیمدت است که اغلب موجب آسیب مفاصل کودکان و نوجوانان میشود.
- فیبرومیالژیا: یک اختلال روماتیسمی که باعث درد گسترده در سراسر بدن می شود. علائم اصلی این بیماری شامل مشکلات خواب، خستگی و ناراحتیهای عاطفی و روانی است.
- لوپوس: یک بیماری خودایمنی مزمن است که باعث آسیب به هر قسمت از بدن میشود. این بیماری زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به بافتها و اندامها حمله میکند.
- واسکولیت: به معنی التهاب عروق خونی است، که در اغلب موارد به طور جان افراد را تهدید میکند. این بیماری سبب کاهش جریان خونرسانی به بافتها و رگهای خونی میشود.
تعریف آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید وضعیتی است که در آن سیستم ایمنی به سلولهای سالم حمله میکند. اصلیترین نشانههای آرتریت روماتوئید شامل التهاب، تورم و درد در چندین مفاصل به طور همزمان است. این بیماری همچنین موجب بروز مشکلاتی در قلب، ریهها، اعصاب، چشمها و پوست نیز میشود.
برخلاف آسیب ساییدگی ناشی از استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید پوشش مفاصل شما را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث تورم دردناکی میشود. این نوع از روماتیسم در نهایت منجر به فرسایش استخوان و تغییر شکل مفصل میگردد.
مهمترین نشانههای آرتریت روماتوئید شامل مواردی از قبیل زیر هستند:
- حساسیت، گرمی و تورم مفاصل
- خستگی، تب و از دست دادن اشتها
- سفتی مفاصل که معمولاً صبحها و بعد از عدم تحرک بدتر میشود
- احساس زانو درد شدید
آرتریت روماتوئید اولیه ابتدا مفاصل کوچکتر را تحتتاثیر قرار میدهد؛ به ویژه مفاصلی که انگشتان شما را به دستها و پ پاهایتان متصل میکنند. با پیشرفت بیماری، علائم اغلب به مچ دست، زانو، مچ پا، آرنج، باسن و شانهها گسترش مییابد. در بیشتر موارد، علائم بیماری در هر دو طرف بدن شما به طور یکسان رخ میدهد.
بطور کلی حدود ۴۰ درصد از افرادی که آرتریت روماتوئید دارند، نشانههایی را تجربه میکنند که مفاصل را درگیر نمیکنند. مناطقی که در اغلب موارد تحت تأثیر آرتریت روماتوئید قرار میگیرند عبارتند از:
- قلب
- ریهها
- کلیهها
- پوست
- چشمها
- غدد بزاقی
- بافت عصبی
- مغز استخوان
- رگهای خونی
عوامل خطر روماتیسم زانو
برخی از عوامل، خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش میدهند که عبارتند از:
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آرتریت روماتوئید هستند.
- سن: آرتریت روماتوئید در هر سنی رخ میدهد، اما معمولا در میانسالی شروع میشود.
- اضافه وزن: افراد مبتلا به چاقی تقریبا بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید هستند.
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به آرتریت روماتوئید باشد، خطر ابتلای شما به این بیماری بالا خواهد بود.
- سیگار کشیدن: خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید در افراد سیگاری بهخصوص اشخاص دارای استعداد ژنتیکی بالا بوده و با شدت بیشتر بیماری نیز همراه است.
نحوه درمان روماتیسم زانو
در اکثر موارد دردهای مفصلی ناشی از بیماری روماتیسم به قدری شدید است که فعالیتهای روزانه را محدود میکنند. به طوریکه برخی از افراد دچار ناراحتیهای روانی جدی، ناتوانی از کار، یا ابتلا به دیابت و بیماریهای قلبی میشوند.
اگرچه درمان قطعی بیماریهای روماتیسمی مشکل است، اما با انجام راهکارهای زیر می توان تا حدودی به مدیریت درد و سفتی مفاصل کمک کرد:
- در پی جلوگیری از بروز بیماریهای مزمن باشید.
- با مشورت پزشک شروع به مصرف مکملهای غضروفساز کنید.
- فعالیت بدنی کم تاثیر مانند شنا، پیادهروی و دوچرخهسواری انجام دهید.
- در کلاسهای آموزشی خود مدیریتی جهت افزایش کیفیت زندگی خود شرکت کنید.
- برنامههای فعالیت بدنی موثر در بهبود آرتریت و سایر بیماریهای روماتیسمی را بررسی کنید.
- فعالیت بدنی داشتـه باشید! مطالعات نشان میدهد که فعالیت بدنی به طرز چشمگیری در کاهش درد مفاصل و بهبود خلقوخو و کیفیت زندگی افراد مبتلا به آرتریت موثر است.
بیشتر بخوانید: بهترین قرص برای زانو درد؛ استامینوفن، NSAID یا داروی تزریقی؟!
عوارض روماتیسم زانو
متاسفانه شایعترین نوع بیماری روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) با برخی عوارض جدی همراه است. این نوع از روماتیسم، خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش میدهد:
پوکی استخوان: خود آرتریت روماتوئید بواسطه برخی داروهایی که برای درمان آن استفاده میشود، خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهد. به طوریکه استخوانهای شما را بسیار ضعیف و آنها را مستعد شکستگی میکند.
ندولهای روماتوئید: این برجستگی های سفت و بافتی معمولاً در اطراف نقاط فشار مانند آرنج ایجاد میشوند. با این حال، امکان ایجاد این گرهها در هر جایی از بدن از جمله قلب و ریهها نیز وجود دارد.
خشکی چشم و دهان: افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند، بیشتر در معرض ابتلا به سندرم شوگرن هستند. اختلالی که در پی آن میزان رطوبت چشم و دهان کاهش مییابد.
عفونت: خود آرتریت روماتوئید و بسیاری از داروهایی که برای مبارزه با آن استفاده میشوند، با اختلال سیستم ایمنی بدن منجر به افزایش عفونت میشوند.
سندرم تونل کارپال: اگر آرتریت روماتوئید مچ دست شما را تحت تاثیر قرار دهد، التهاب در عصب دست و انگشتان ظاهر خواهد شد.
مشکلات قلبی: آرتریت روماتوئید خطر سفت شدن و انسداد شریانها و همچنین التهاب کیسه دربرگیرنده قلب شما را نیز افزایش میدهد.
بیماری ریوی: افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید در معرض خطر افزایش التهاب و اسکار بافتهای ریه هستند. این عارضه منجر به تنگی نفس پیشرونده در افراد میشود.
لنفوم: آرتریت روماتوئید همچنین خطر ابتلا به لنفوم را افزایش میدهد. متاسفانه گروهی از سرطانهای خون در سیستم لنفاوی ایجاد میشوند.
سخن پایانی در مورد روماتیسم، انواع، علائم و عوارض جدی آن
روماتیسم به مجموعهای از بیماریهای مفصلی و غیرمفصلی اطلاق میشود که با علائم سخت و آزاردهندهای همراه هستند. این دسته از بیماریها بستـه به نوع و شدت خود، منجر به بروز علائم خاصی میشوند. بنابراین درمان هر یک از آنها متفاوت از دیگری بوده و عوارض احتمالی مختلفی را در پی خواهند داشت.
آرتریت روماتوئید شایعترین نوع بیماری روماتیسم است که با علائم خاصی مانند درد و تورم مفاصل و آسیبهایی در نواحی مختلف بدن ظاهر میشود. این نوع از روماتیسم در صورت عدم درمان بهموقع، خطرات تهدید کنندهای را در بر خواهد داشت. از این رو توصیه میکنیم به محض مشاهده اولین علائم ناشی از انواع خاص روماتیسم، در پی تشخیص علت و راههای درمان بیماری خود باشید.