درمان انحراف زانو اصولا به روش‌های مختلفی انجام می‌شود، اما تعیین گزینه درمانی بستگی به نوع و شدت علائم عارضه دارد. به‌همین‌جهت، قبل از هر چیزی باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید تا نوع دقیق انحراف زانوی شما با انجام تست و آزمایش تشخیص داد‌ه شود. پس از تشخیص علت انحراف و درجه آن، پزشک شما از طریق روش‌های جراحی یا بدون عمل جراحی انحراف زانو را ترمیم خواهد کرد. ورزش، فیزیوتراپی، طب سنتی و لیزر از جمله روش‌های غیرجراحی درمان انحراف زانو در بزرگسالان به شمار می‌روند. با این حال هیچ یک از آنها را نباید خودسرانه انتخاب کنید.
با مطالعه این مقاله از سایت آی آر مای شاپ، به طور کامل با روش‌های درمان انحراف زانو در کودکان و بزرگسالان آشنا خواهید شد.
درمان انحراف زانو به چه روش‌هایی امکان‌پذیر است؟
انحراف زانو به معنی وجود خمیدگی زانو، ناهنجاری یا بدشکلی در یک یا هر دوی پاها است. در واقع زمانی که استخوان مفصل زانو زاویه‌دار بود‌ه و از خط میانی بدن دور شود، انحراف زانو ایجاد می‌شود. برای درمان انحراف زانو لازم است که در ابتدا درجه انحراف و خمیدگی معین شود.
معمولا انحراف زانو در سه حالت زیر مشاهده می‌شود:
- درجه I: انحراف کمتر از ۱۰ درجه بود‌ه و به صورت غیرفعال قابل اصلاح است. این نوع از انحراف با انقباض بافت نرم جانبی اما بدون کشیدگی رباط جانبی داخلی ظاهر می‌شود.
- درجه II: انحراف محوری بین ۱۰ تا ۲۰ درجه است. در انحراف‌های درجه ۲، ساختارهای جانبی زانو منقبض و MCL کشید‌ه می‌شود.
- درجه III: تغییر شکل محوری بیشتر از ۲۰ درجه است. به شکلی که ساختارهای جانبی محکم هستند و تثبیت‌کننده‌های داخلی عملکردی ندارند.
مدیریت علائم و درمان انحراف زانو به علل و شدت علائم شما بستگی دارد. پزشک معالج پس از انجام تست های تشخیصی لازم، یکی از راهکارهای زیر را برای بهبود انحراف زانو و پاهای شما پیشنهاد خواهد کرد:
درمان انحراف زانو بدون عمل جراحی
به طور قطع، درمان‌های خانگی و غیرتخصصی اولین توصیه پزشکان برای مشکلات مختلف است. از این رو، برای مدیریت و درمان انحرافات زانو نیز، آنها در وهله اول درمان های غیر تهاجمی را پیشنهاد می‌کنند.
اگر انحرافات زانو موجب ایجاد اختلالات شدیدی در اعمال روزمره نباشد، بدون جراحی قادر به مدیریت مشکل خود خواهید بود. به‌شزطی که تمامی اصول مراقبتی لازم را به‌دقت رعایت کرد‌ه و از انجام کارهای تشدیدکننده بپرهیزید. مهم‌ترین اقداماتی که می‌توانید برای درمان خانگی انحراف زانو انجام دهید، مواردی از قبیل زیر هستند:
- فعالیت‌هایی که منجر به فرسایش زانو می‌شوند را متوقف کنید.
- برای درمان هر چه سریع‌تر انحراف زانوی خود ورزش های سنگین مثل دو، فوتبال یا تنیس را تا حد ممکن انجام ندهید. در عوض آنها را با ورزش‌های سبک مثل شنا، پیاده روی و یوگا جایگزین کنید. ورزش‌های سنگین باعث فشار بر روی مفاصل شد‌ه و در صورت وجود انحراف، فرسایش مفصل را بیشتر می‌کنند. در عوض، ورزش‌های سبک فشار بسیار کمتری به مفصل وارد کرد‌ه و به عنوان جایگزین توصیه می‌شوند.
- داروهای ضدالتهاب مثل ایبوپروفن را به مدت چند روز مصرف کنید. آنها به طرز قابل ملاحظه‌ای در تسکین درد و ورم زانو شما موثر هستند.
- تمرینات تقویتی فیزیوتراپی را جهت تقویت عضلات اطراف مفصل خود انجام دهید تا پایداری زانوی شما بیشتر شود.
- استفاده از بریس یا آتل در درمان انحراف زانوی بزرگسالان آنچنان موثر نیست. اما برای کمک به رشد استخوان‌های کودکان زیر ۸ سال مفید است.
بهبود انحراف زانوها به کمک فیزیوتراپی و لیزر
متاسفانه انحرافات زانو یک اختلال گسترد‌ه در اسکلت‌های بدن ایجاد کرد‌ه و موجب آسیب‌های دشوار بافت نرم می‌شود. زانوی پرانتزی، بدترین نوع از انحرافات زانو است که درمان آن کاری سهل و ساده نیست. با این حال، درمان انحراف خفیف زانو به کمک لیزر روشی ایده‌آل برای کاهش سریع درد زانو و ناراحتی‌های مربوطه است.
علاوه بر لیزر درمانی، انجام تمرینات فیزیوتراپی مختص انحراف پا کمک چشمگیری به تنظیم مجدد و تثبیت زانوها می‌کند. پزشک ارتوپد یا فیزیوتراپ با معاینه فیزیکی شما، بستـه به نوع انحراف و علت، بروز این عارضه، تمرینات خاصی را به شما پیشنهاد می‌کند. با انجام دقیق این تمرینات عضلات ساق، لگن و ران تقویت شد‌ه و علائم بیمار به مرور کاهش می‌یابد.
بهبود علائم انحراف زانو با استفاده از زانوبند
در موراد بسیار خفیف، پزشکان برای شروع مراحل درمان انحراف زانو و حمایت بهتر از زانوها توصیه به استفاده از لوازم حمایتی می‌کنند. کفش‌های و بریس‌های مخصوص از مهم‌ترین تجهیزاتی هستند که جهت اصلاح زاویه قرارگیری زانوها و مچ پاها استفاده می‌شوند.
زاپیامکس زانوبندی است که کمک می‌کنند تا زاویه زانوها در حالت صحیح خود قرار بگیرد. این امر سبب جلوگیری از ضربدری شد‌ن زانوها در روند رشد کودک می‌شود. همچنین وضعیت قرارگیری پاها در هنگام ایستاد‌ن و شکل راه‌رفتن کودک را نیز اصلاح می‌کند.
ترمیم انحراف پاها با انجام ورزش های اصلاحی
متاسفانه، انحرافات زانو سبب ایجاد اختلالات حرکتی بسیاری می‌شوند. به‌طوریکه پنچه‌ها و قوزک پای فرد مبتلا به این عارضه در هنگام راه‌رفتن به یکدیگر برخورد می‌کنند.
یقینا انجام حرکات ورزشی اصلاحی، بهترین راه اصلاح و بهبود انحراف زانوها در تمام سنین است. این ورزش‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با تقویت عضلات پا سبب اصلاح خمیدگی و بدفرمی زانو می‌شود.
درمان انحرافات زانو با عمل جراحی
در برخی از موارد، خمیدگی و بدفرمی زانو بسیار شدید و متشنج بود‌ه و با گذشت زمان تمام مفصل زانو را در بر می‌گیرد. در این صورت تنها راه درمان انحراف و کجی زانو انجام عمل جراحی است.
عموما، برای تسکین درد و عوارض ناشی از انحراف شدید یا ارثی زانو نیاز به عمل جراحی امری ضروری است. با این حال، توصیه می‌شود که قبل از عمل جراحی تا حد امکان مراقبت‌های خانگی را در برنامه خود قرار دهید. در صورتی که روش‌های محافظه کارانه کارآمد نباشد و شما از درد شدید زانو رنج ببرید، چاره‌ای جز عمل جراحی نیست.
به کمک عمل جراحی می‌توان تنظیمات مربوط به استخوان ران تحتانی و تعویض کامل زانو (TKR) را انجام داد. بیماران درگیر با انحراف شدید زانو، عمدتا نیاز به اصلاح مکانیکی مفصل زانو دارند.
عمل استئوتومی بهترین گزینه‌ی جراحی برای درمان انحراف زانو است. در طی این عمل، بخشی از استخوان زانو برید‌ه شد‌ه و سپس به وسیله‌ی پیچ و پلاک ثابت می‌شود. به کمک این عمل جراحی، فشار و فرسایش مفصل کاهش یافتـه و در نتیجه ناپایداری مفصل با اصلاح انحراف آن بهبود می‌یابد. البته لازم است بدانید که نوع جراحی برحسب شدت علائم و نوع انحراف زانوی شما متفاوت خواهد بود.
چکیده گزینه‌های درمانی انحرافات زانو
انحراف زانو، اختلال سخت و پیچیدهای است که امکان بروز آن در کودکان و همچنین بزرگسالان نیز وجود دارد. علاوه بر اینکه بدفرمی و خمیدگی پاها موجب ایجاد مشکلاتی وسیعی در تحرک می‌شود، این عارضه اعتماد به نفس افراد را به شدت کاهش می‌دهد. دلیل این امر، وجود بدشکلی‌ها و ناهنجاری‌هایی در ظاهر پاها است.
متاسفانه انحراف زانو، درد و تورم شدید را به همراه داشتـه و به‌راحتی قابل درمان نیست. با این حال گزینه‌های درمانی متفاوتی برای بهبود این عارضه معرفی می‌شود که شامل روش‌های خانگی و جراحی است. در مواردی که درد و ناراحتی پاهای فرد مبتلا به این عارضه، کم باشد پزشک بدون جراحی مشکل وی را برطرف می‌کند. در غیر این صورت برای درمان انحراف شدید و علائم مزمن و پیش‌رونده نیاز به عمل جراحی ضروری خواهد بود.
