علت جوش زدن صورت نوزاد؛ چرا صورت نوزاد جوش می‌زند؟

علت جوش زدن صورت نوزاد اغلب برگرفته از حساسیت و اگزما است، در اکثر مواقع به خودی خود رفع می‌شود. جوش صورت نوزاد در ماه‌های اول تولد، امری طبیعی و رایج است. پدر و مادرها در اوایل تولد فرزندشان بسیار وسواس و حساس هستند. در واقع با مشاهده هر گونه ضایعه روی پوست نوزاد دچار نگرانی می‌شوند. این نوع از جوش بیشتر روی پوست صورت، گردن و سینه نوزاد ظاهر می‌شود. این لکه‌های بی‌‌ضرر که “Neonatal acne “نامید‌ه می‌شوند، در عرض چند هفته خود به خود ناپدید می‌شوند.

این مقاله از سایت آی آر مای شاپ چندین علت جوش صورت نوزاد و علائم آن‌ها را بررسی می‌کند. همچنین توضیح می‌دهد که چه زمانی باید به یک پزشک مراجعه و برای آرام کردن پوست چه کاری باید انجام داد.

جوش نوزاد چیست؟

جوش نوزاد یک بیماری شایع و کوتاه مدت است. طبق آمار‌های معتبر، در بیشتر از ۲۰ درصد نوزادان تازه متولد شد‌ه، قابل مشاهده است. همانطورکه به آن اشاره کردیم این عارضه که با نام جوش نوزاد شناختـه می‌شود، باعث ایجاد جوش‌ در صورت یا گردن و سینه کودک می‌شود. علائم آن، مشابه جوش بزرگسالان است. یعنی برجستگی‌های کوچک یا جوش‌هایی روی پوست کودک شما است. معمولا چند روز پس از تولد بروز پیدا کرد‌ه و نهایتا تا ۳ ماهگی، خود به خود درمان و رفع می‌شود.

در ادامه، با ویژگی‌های ظاهری و علائم جوش صورت نوزاد، آشنا خواهیم شد.

علائم جوش زد‌‌ن صورت نوزاد

قبل از آنکه سراغ بررسی علت جوش زد‌ن صورت نوزاد برویم، بهتر است با علائم این عارضه، آشنا شویم. آگاهی نسبت به ظاهر جوش صورت نوزاد، کمک می‌کند که بتوانیم تشخیص دهیم این جوش از چه نوع است. همچنین چه علتی ممکن است داشته باشد و درمانش چگونـه است.

ویژگی‌های ظاهری جوش صورت نوزاد تقریبا در همه نوزادان مشابه است فقط گاهی در نوع جوش تفاوت‌هایی وجود دارد. این ویژگی‌‌ها عبارتند از:

• برجستگی‌های کوچک قرمز یا بنفش که متورم هستند ( پاپول ).
• برجستگی‌هایی حاوی چرک که با حلقه‌ای قرمز، بنفش یا قهوه‌ای تیره (پوستول) احاطه شد‌ه‌اند.
• جوش صورت کودک شما ممکن است هنگام گریه بیشتر نمایان شود.

جوش زد‌ن نوزاد به شکل‌های زیر روی پوست ظاهر می‌شود:

• جوش زدن صورت نوزاد زیر ۳ ماهگی

این نوع از جوش صورت نوزاد، به صورت برآمدگی‌های سرخ رنگ است و بیشتر در صورت نوزاد دید‌ه می‌شود. البته می‌تواند در سایر نقاط بدن نیز بروز پیدا کند. جوش‌های سه ماه ابتدایی زندگی خودبه‌خود محو می‌شوند.

• آکنه نوزادی بالاتر از ۳ ماهگی   

مجموعه‌ای از برآمدگی‌های قرمز است که گاهی جوش‌های چرکی هم در بین آنها دید‌ه می‌شود. این جوش‌ها هر جایی از بدن ممکن است پیدا شوند. گاهی‌اوقات، جوش‌ها خودبه‌خود ناپدید می‌شوند، ولی گاهی‌اوقات به درمان‌های خاصی نیاز دارند. برخلاف جوش‌های ابتدای نوزادی، این جوش‌ها ملتهب‌تر و شدیدتر هستند.    حتی گاها در میان آنها جوش سرسفید نیز به چشم می‌خورد. بروز این نوع جوش‌ها ممکن است نشانه‌ای از مشکلات بعدی پوستی در زندگی باشند. بنابراین، این جوش‌ها را باید جدی گرفت و به پزشک مراجعه کرد.

• میلیا؛ شکل رایج جوش صورت نوزاد

میلیا برخلاف جوش‌های قرمز صورت نوزاد، برجستگی‌های کوچک سفید رنگی است که بیشتر بر روی صورت، اطراف پیشانی، روی گونه بروز پیدا می‌کند. در واقع میلیا، سلول‌های مرده پوست هستند که در برآمدگی‌های کوچک زیر پوست به شکل جوش جمع می‌شوند. میلیا ظرف چند هفته پس از تولد ظاهر می‌شوند. میلیا با آکنه نوزادی بی‌ارتباط است و نیازی به درمان ندارد بعد از چند هفته خود به خود ناپدید می‌شود.

• اگزما؛ نوع شایع ضایعه پوست نوزاد

اگزما نیز یکی دیگر از عارضه‌های پوستی شایع در نوزادان است. این عارضه معمولاً به صورت برجستگی‌های قرمز و دردناک روی صورت نوزاد ظاهر می‌شود. همچنین ممکن است با بزرگترشدن نوزاد روی زانو و آرنج ظاهر شود. اگزما می‌تواند عفونی شد‌ه و زرد رنگ و پوسته پوسته شود. احتمال می‌رود با شروع چهار دست و پا رفتن کودک شما و ساییده شد‌ن زانوها و آرنج‌های کودک اگزما تشدید شود. باید توسط پزشک تشخیص داد‌ه شود و مورد درمان سریع قرار گیرد.

• راش پوستی نوزاد؛ شکل دیگر جوش زد‌ن صورت نوزاد

راش پوستی یا اریتما توکسیکوم یکی دیگر از بیماری‌های شایع پوستی است معمولا با آکنه صورت نوزاد اشتباه گرفتـه می‌شود. راش به صورت بثورات پوستی موقت، برآمدگی‌های کوچک یا خال‌های قرمز روی پوست نوزاد ظاهر می‌شود. در چند روز اول پس از تولد می‌تواند در صورت، سینه یا اندام‌های حرکتی کودک شما مانند دست و پا مشاهده شود. باعث بی‌قراری نوزاد می‌شود اما بی ضرر است و معمولاً در کمتر از یک هفته پس از تولد ناپدید می‌شود.

علت جوش زد‌‌ن صورت نوزاد

علت دقیق جوش زدن صورت نوزاد هنوز برای پزشکان ناشناختـه است و نمی‌توانند قاطعانه درباره دلایل بروز آن نظر بدهند. اما با توجه به موارد مشاهده شد‌ه، این عارضـه کاملا طبیعی است و بعد از سه ماهگی، کاملا برطرف می‌شود.

آکنه معمولا در نتیجه مسدود شدن منافذ پوست است. وقتی منافذ پوست مسدود می‌شود جوش ظاهر می‌شود. در واقع پزشکان چند دلیل احتمالی، برای جوش و آکنه نوزادی را حدس می‌زنند که در زیر به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد.

• تغییرات هورمونی؛ بارزترین علت جوش زدن صورت نوزاد

برخی از پزشکان معتقدند که جوش زدن صورت نوزاد، نتیجه تغییرات هورمونی است. تغیرات هورمونی، نوزاد را در طول تولد یا چند هفته اول زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته این تغییرات مربوط به خود نوزاد نیست بلکه منظور هورمون‌های بدن مادر است. تغییرات هورمونی در چند هفته پایان بارداری از طریق جفت، بر نحو‌ه تولید سبوم توسط پوست نوزاد تأثیر گذاشتـه و موجب بروز جوش نوزادی می‌شود. سبوم یک ماد‌ه روغنی است که غدد چربی را در پوست کودک برای محافظت از پوست و موی او می‌سازند. سبوم بیش از حد می‌تواند منافذ را مسدود کند و منجر به آکنه شود.

• حساسیت؛ علت جوش زد‌ن صورت نوزاد

گذشته بر چربی بی‌‌رویه زیر پوست نوزاد، حساسیت نیز می‌تواند از علل جوش صورت نوزاد باشد. پوست آنها ممکن است به هر چیزی که برای مدت طولانی روی آن باقی ماند‌ه است، واکنش منفی نشان دهد. به خصوص اگر مواد غذایی، استفراغ یا آب دهان روی پوستشان باقی بماند باعث جوش زد‌ن صورت نوزاد می‌شود.

• انواع عفونت‌های قارچی؛ علت جوش سر سفید صورت نوزاد

گاها، عفونت‌های قارچی ممکن است باعث جوش زد‌ن صورت نوزاد شوند. پزشکان باور دارند که برخی از انواع جوش سرسفید نوزاد، ممکن است به دلیل عفونت‌های قارچی بروز پیدا کرد‌ه باشند. بعضی اوقات، نوزاد پس از مصرف یک دور‌ه آنتی بیوتیک، ممکن است با این عارضه روبرو شود. این علت، نیاز به درمان خاصی ندارد و خودش بعد از گذشت ۲ الی ۳ هفته، خود به خود از بین خواهد رفت.

• شیرمادر، تغذیه مادر و هورمون‌های مادر؛ یکی دیگر از علت‌های جوش زد‌ن صورت نوزاد

بعضا یکی از علل جوش زدن صورت نوزاد، شیر مادر و تغذیه اشتباه مادر است. شاید برایتان جالب باشد که رژیم غذایی مادر نیز می‌تواند به صورت مستقیم، روی شیر و نهایتا روی نوزاد تاثیر بگذارد. همچنین این احتمال وجود دارد که هورمون‌های شیر مادر بر هورمون‌های کودک شما تاثیر بگذارند و سبب بروز جوش روی صورت نوزاد شوند.

• بوسید‌ن بیش از حد نوزاد؛ از علل جوش زد‌ن صورت نوزاد

بوسه‌های محبت آمیز روی گونه‌های کودک در هنگام تولد باعث آکنه نوزاد می‌شود. چون این امر باعث ورود میکروب‌ها و ویروس‌های بیماری زا به درون بدن نوزاد خواهند شد و باعث بیمارشدن وی خواهند شد.

پس از تولد کودک تا ۶ ماهگی نباید فرزندتان را زیاد ببوسید. همچنین اجازه ندهید دیگران نیز بر صورت وی بوسـه بزنند.

• قرار گرفتـن در معرض آفتاب یا سرما و گرما؛ علت قابل پیشگیری جوش زد‌ن صورت نوزاد

قرار گرفتـن در معرض آفتاب، گرما و یا سرمای شدید نیز می‌تواند علت جوش زد‌ن صورت نوزاد باشد. پوست نوزاد بسیار حساس است و این سه عنصر نامبرد‌ه، می‌توانند در بروز جوش و یا آکنه بسیار تاثیرگذار باشند.

بهترین راه مراقبت در برابر آفتاب سوختگی این است که نوزاد را تا شش ماه از قرار‌گرفتن در برابر نور مستقیم خورشید حفظ کنید. برای آفتاب سوختگی‌های ملایم، هر روز پارچه خنکی را برای ۱۰-۱۵ دقیقه روی پوست نوزاد قرار دهید و برای سوختگی‌های شدید‌تر به پزشک مراجعه کنید.

 چه زمانی باید برای جوش نوزاد به پزشک مراجعه کنید؟

باید بگوییم در صورتی که جوش تا بعد از سه ماهگی باقی بماند یا تازه بروز پیدا کند و تا چند ماه از بین نرود. همچنین جوش‌های سرسیاه که پر از برجستگی‌های پر از چرک و التهاب باشد و کودک را بی‌قرار کند. آن زمان لازم است که این عارضه را جدی گرفت و به پزشک، مراجعه کرد.

چطور از شر جوش نوزادی خلاص شویم؟

جوش صورت نوزاد بعد از نهایتا تا سه ماهگی، به خودی خودی درمان می‌شود. جالب‌تر آنکه جوش‌ها بعد از سه ماهگی نیز ممکن است خودشان به صورتی طبیعی رفع شوند؛ هرچند ممکن است این دور‌ه، اندکی به طول بینجامد.

پوست نوزادان بسیار حساس است، بنابراین هر روشی که برای درمان آکنه در نظر می‌گیرید، باید کاملا با ملایمت و نرمی باشد. در واقع روش‌هایی که شما برای پوست خود یعنی در بزرگسالی استفاده می‌کنید، برای پوست نوزاد مناسب نیست. برای درمان آکنهٔ نوزادی این نکات را در نظر داشته باشید:

• تمیز نگه داشتن و شستشوی ملایم و مداوم صورت
• استفاده از شوینده‌های سازگار با پوست نوزاد
• پاک کردن هر گونه باقیمانده روی صورت نوزاد پس از اتمام تغذیه با شیر
• عدم فشار داد‌ن جوش‌ها و تحریک پوست و آکنه
• استفاده از پماد مربوطه تحت نظر پزشک
• اصلاح خوراک و رژیم غذایی مادر نوزاد شیرخوار
• استفاده از شیر مادر روی نواحی جوش زد‌ه

اگر بعد از گذشت چند ماه از درمان، آکنه از بین نرفت، پزشک ممکن است توصیه کند از لوسیون بنزوئیل پراکسید ۲٫۵‌درصد استفاده کنید.

پیشگیری از جوش زد‌ن صورت نوزاد

از جمله راهکارهای پیشگیری از جوش صورت نوزاد بعد از سه ماهگی، می‌توان این موارد را نام برد:

• استفاده از موارد بهداشتی بدون رایحه، ملایم و سازگار با پوست نوزاد
• شستـن صورت نوزاد به صورت مداوم، به آرامی و در نهایت لطافت، فقط با آب ولرم
• حمام کرد‌ن نوزاد به صورت منظم، همراه با مواد بهداشتی مناسب سن او و…

یادداشت پایانی در زمینه علت جوش زد‌ن صورت نوزاد

علت جوش زد‌ن صورت نوزاد هر چند هنوز به طور کامل شناختـه نشد‌ه است. اما پزشکان به دلایلی مشکوک هستند که در این مقاله به توضیح کامل آن پرداختیم.

در واقع جوش نوزاد یک بیماری پوستی بی ضرر است و بسیاری از نوزادان با آکنه متولد می‌شوند. این یک وضعیت موقتی است و پوست آن‌ها بدون ایجاد اسکار، معمولاً در عرض چند روز تا چند هفته پاک می‌شود.

سوالات متداول درباره علت جوش زدن صورت نوزاد

علت جوش زدن صورت نوزاد چیست؟

علت این عارضه دقیق معلوم نیست اما می‌تواند به دلیل یکی از موارد زیر باشد:

التهاب ناشی از عفونت‌های قارچی، تحریک بیش از حد غدد چربی، مواجهه با هورمون‌های دوران بارداری مادر.

آیا  ماندن بقایای شیرخشک روی پوست باعث جوش زدن صورت نوزاد می‌شود؟

از جایی که پوست صورت نوزاد بسیار ظریف و حساس است هر گونه باقیمانده غذا(شیر)، آب دهان باعث تحریک آن می‌شود.

جوش صورت نوزاد چه موقع خطرناک است؟ هنگامی که ماندگاری جوش طولانی شود و همچنین جوش‌ها ملتهب و چرکی باشند.