فشار خون؛ انواع فشارخون و راه‌های درمان این بیماری قاتل خاموش

فشار خون یکی از بیماری‌های زمینه‌ای بسیار خطرناک است. این بیماری می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های قلبی و عروقی شود و حتی خطر مرگ را در پی داشتـه باشد. به همین دلیل دانستـن نشانه‌های اصلی این بیماری و آشنایی با آن بسیار مهم است. بسیاری از افراد از فشارخون خود مطلع نبوده و به همین دلیل توجه به علائم فشار خون بالا و پایین ضروری است.

در این مطلب از سایت آی آر مای شاپ به توضیح درباره فشار خون خواهیم پرداخت.

فشار خون چیست؟

اغلب اوقات که حرف فشار خون پیش می‌آید، توجه ما به سمت فشـار خون بالا متمرکز می‌شود. در واقع فشارخون پایین هم شامل مشکل فشارخون است.

در حالت کلی، فشـار خون به نیرویی گفتـه می‌شود که از طرف خون به دیواره رگ‌ها وارد می‌شود. فشارخون بالا، یک مشکل عمده سلامتی است که در بیشتر افراد شایع است. شبکه رگ‌های خونی بدن که به سیستم عروقی معروف است به دلایل خاص مثل مشکلات عروقی وعصبی تنگ می‌شوند. شریان‌ها سفت تر می‌شوند و قلب باید پمپاژ خون را با قدرت بیشتری انجام دهد. در نتیجه فشـار خون افزایش می‌یابد. این عارضه حتی برای افرادی که عادات قلبی سالمی دارند و احساس خوبی دارند نیز شاید پیش بیاید.

فشار خون بالا که گاهی اوقات “قاتل خاموش” نامید‌ه می‌شود، اغلب باعث ایجاد علائمی از بیماری نمی‌شود که بتوانید ببینید یا احساس کنید. اگرچه فشارخون بالا تقریباً نیمی از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بسیاری ممکن است حتی از ابتلا به آن آگاه نباشند.

انواع فشار خون کدامند؟

فشارخون با دو معیار زیر اندازه گیری می‌شود:

• فشارخون سیستولیک (بالا/نخستین عدد): زمانی که قلب شما می‌تپد و خون را به داخل شریان‌های شما می‌فرستد.
• فشارخون دیاستولیک (عدد پایین/دوم): زمانی که قلب شما بین ضربان‌های قلب استراحت می‌کند.

* اندازه گیری‌ها به صورت میلی‌متر جیوه است.

فشار خون طبیعی چیست؟

در حالت کلی، فشارخون طبیعی کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه است.

درخواست مشاوره رایگان | درمان قطعی با تکنولوژی UIC

نام و نام خانوادگی(Required)

نام

شماره تماس(Required)

درخواست چه مشاوره ای را دارید؟(Required)

مشاوره زانو درد

مشاوره کمر درد

مشاوره گردن درد

مشکل درد خود را شرح دهید.

Δ

چه فشار خونی بالا است؟

فشـار خون بالا ۱۳۰ روی ۸۰ میلی‌‎متر جیوه است. فشارخون بالا معمولا در  دو نوع زیر اتفاق می‌افتد:

• فشار خون بالا اکتسابی: این نوع از فشار که هیچ دلیل خاصی ندارد. فشار خون بالا اولیه نیز نامید‌ه می‌شود.
• فشار خون بالا ثانویه: که به دلیل یک بیماری زمینه‌ای است.

چه فشار خونی خیلی پایین است؟

اندازه گیری ۱۰۰ روی ۶۰ یا کمتر میلی متر جیوه نشان‌دهنده فشـار خون پایین است. دو نوع فشار خون پایین شامل افت فشارخون ارتواستاتیک و فشارخون پایین هیپوتانسیون است.

فشار خون بالا چند است؟

در صورتیکه فشار خون اندازه‌گیری‌شده مرتبا بیشتر از ۱۴۰ به روی ۹۰ باشد، فرد به فشارخون بالا یا هایپرتنشن مبتلا است. فشار خون بالای ۱۸۰ به روی ۱۲۰ بسیار خطرناک است و فورا نیاز به اقدامات پزشکی دارد.
محدوده فشار خون بالاتر به این معنی است که ممکن است مرحله ۱ یا ۲ فشار خون بالا داشتـه باشید.

• مرحله ۱ فشار خون بالا: ۱۳۰ تا ۱۳۹ شماره بالا یا ۸۰ تا ۸۹ عدد پایین است.
• مرحله ۲ فشار خون بالا: ۱۴۰ یا بالاتر عدد بالا یا ۹۰ یا بالاتر عدد پایین است.

هنگامیکه اندازه گیری فشـار خون شما در مرحله ۱ یا مرحله ۲ است، پزشک از شما می‌خواهد سبک زندگی خود را تغییر دهید. سپس داروی فشارخون مصرف کنید تا وارد مرحله سوم و خطرناک نشوید.

علائم فشار خون بالا و پایین چه نشانه‌هایی را در بیمار ایجاد می‌کنند؟

فشارخون بالا در بیشتر افراد علائم‌ خاصی ایجاد نمی‌کند. با این‌حال هنگامیکه به فشار بالای ۱۶ روی ۱۰ یا بالاتر برسد، فرد در طول بحران علائم زیر را تجربه می‌کند:

• سردرد
• استفراغ
• تنگی نفس
• حالت تهوع
• درد در پشت
• خونریزی بینی
• درد قفسه سینه
• ضعف یا بی‌حسی
• مشکل در توانایی دیدن
• اختلال در صحبت کردن

علائم فشار خون پایین

برای برخی از افراد، فشـار خون پایین نشانه یک مشکل اساسی است. به خصوص زمانی که به طور ناگهانی کاهش می‌یابد.

نشانه‌های افت شدید فشارخون عبارتند از:

• خستگی
• حالت تهوع
• عدم تمرکز
•  غش کردن
• شوکه شد‌ن
• نبض تند تند و ضعیف
• تاری یا محو شدن دید
• تنفس سریع و کم عمق
• سرگیجه یا سردرگمی به ویژه در افراد مسن

این علائم برای برخی از افراد که همیشه فشارخون پایین دارند، یک امر طبیعی است. با این حال، در جریان افت شدید فشارخون احتمال دارد جریان خون کافی به اندام های اصلی نرسد و فرد به کما برود.

درمان خانگی فشار خون بالا

برخی تغییرات سبک زندگی می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند، از جمله:

۱- وزن سالم داشته باشید.

اضافه وزن خطر ابتلا به فشارخون بالا را افزایش می‌دهد. طبق یک مطالعه سال ۲۰۱۶ از دست داد‌ن ۵٪ از وزن بدن شما می‌تواند فشارخون را به میزان قابل توجهی پایین بیاورد.

کاهش وزن می‌تواند به رگ‌های خونی شما کمک کند تا عمل بهتری در انبساط و انقباض داشته باشند. همچنین باعث می‌شود که بطن چپ قلب بتواند خون را پمپاژ کند. بنابراین فشـار خون پایین می‌آید.

۲- ورزش کردن کمک می‌کند فشار شما تنظیم شود.

انجام فعالیت‌های ساده حتی پیاده‌ روی، شنا و ورزش‌های ملایم می‌تواند فشارخون بالا را کاهش دهد. قلب در عملیات پمپاژ قوی تر می‌شود. این امر باعث کاهش فشار خون داخل شریان‌ها خواهد شد.

انجام حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزش خفیف و ۷۰ دقیقه ورزش شدید در کاهش فشار موثر است.

۳- از یک رژیم غذایی سالم برای قلب استفاده کنید.

یک رژیم غذایی متعادل از سبزیجات، میوه‌ها و غلات مانند رژیم DASH در کاهش فشـار خون موثر است.

۴- الکل مصرف نکنید.

نوشید‌ن الکل خطر ابتلا به بیماری فشارخون را افزایش می‌دهد. مصرف الکل را کاهش و ترجیحا متوقف شود.

۵- ترک سیگار سبب کاهش فشارخون می‌شود.

یکی از فواید ترک سیگار کمک به کاهش فشـار خون در همه سنین است. هر پک سیگار باعث افزایش جزئی، موقت فشـار خون می‌شود. مواد شیمیایی موجود در دخانیات همچنین به عروق خونی آسیب می‌رسانند.

۶- استرس را مدیریت کنید.

استرس عامل اصلی افزایش فشـار خون است. استرس به تنهایی تاثیر مخربی بر روی فعالیت‌های بدن و کارکرد بدن می‌گذارد. مقابله با مشکلات و کاهش استرس می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.

قاتل فشار خون بالا را می‌شناسید؟

برخی از مواد غذایی به عنوان قاتل فشـار خون معروف هستند، که در ادامه به شرح این موارد می‌پردازیم:

• نمک: پزشکان توصیه می‌کنند مصرف نمک را به ۶ گرم در روز کاهش دهید. زیرا در برنامه رژیم غذایی به طور نامحسوس نمک بیشتر از نیاز بدن مصرف می‌شود. اگر به دنبال قاتل اصلی فشـار خون هستید، مصرف نمک را به حداقل برسانید. هنگام تهیه غذا بهتر است به جای نمک از گلپر، آویشن، نعنا خشک و آب‌ لیمو برای طعم دار کردن غذا استفاده کنید.
• سبزیجات: مصرف سبزیجات غنی از نیترات مانند چغندر، باکتری‌های در دهان نیترات را به نیتریت تبدیل می‌کند. این نیتریت نیز توسط بدن به اکسید نیتریک تبدیل می‌شود و سطح جریان خون به اندام‌های مختلف افزایش می‌دهد. رژیم غذایی غنی از چغندر به عنوان قاتل فشارخون سبب کاهش میانگین فشارخون می‌شود. از آن جایی که سبزیجات قاتل فشار خون است، توصیه می‌شود افراد دارای فشارخون، انواع سبزیجات مثل اسفناج و کلم بروکلی و… را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
• بادام: قاتل فشار خون است و از بهترین منابع حاوی ویتامین E می‌باشد. تحقیقات نشان‌داده است که میزان زیاد ویتامین E با کاهش میزان بیماری‌های قلبی و سرطان ارتباط خواهد داشت. مصرف یک چهارم فنجان بادام در روز منیزیم، پتاسیم و فیبر لازم برای کاهش فشارخون را تامین می‌نماید.

برای کنترل فشار خون بالا چه بخوریم؟

تحقیقات انجام‌شده در زمینه کنترل فشـار خون نشان می‌دهد که مصرف برخی غذاها می‌توانند فشار‌خون را کاهش دهند. مصرف مواد غذایی دارای پتاسیم، منیزیم و فیبر می‌تواند به کنترل فشـار خون بالا کمک کنند. نمونه‌هایی از این غذاها به شرح زیر است:

شکلات تلخ؛ معجزه کنترل فشار خون

شکلات تیره و پودر کاکائو سرشار از فلاونوئیدها هستند، فلاونوئیدها ترکیبات گیاهی هستند که باعث رقیق شدن رگ‌های خونی می‌شوند. با بررسی‌های انجام‌شده مشخص شد که کاکائو غنی از فلاونوئید چندین نشانگر سلامت قلب را در کوتاه مدت، از جمله کاهش فشـار خون بهبود می‌بخشد. به‌علاوه خورد‌ن شکلات تلخ از نظر روانشناسی آرامش‌بخش است و می‌تواند استرسی که باعث افزایش فشارخون می‌شود را نیز کاهش دهد.

مواد غذایی حاوی پتاسیم؛ یکی دیگر از اهرم‌های کنترل فشار

افزایش مصرف پتاسیم، به تنظیم ضربان قلب و از بین برد‌ن اثر سدیم در بدن کمک می‌کند. مواد غذایی سرشار از پتاسیم عبارت‌اند از:

• میوه‌هایی مانند موز، خربزه، آووکادو و زردآلو
• سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج و کلم پیچ
• سیب زمینی و سیب زمینی شیرین
• ماهی تن و سالمون
• حبوبات و آجیل

مصرف زرشک برای کنترل فشار خون

زرشک برای فشارخون بالا از مواد غذایی دیگری است که حتی می‌تواند به‌ عنوان راه‌حلی برای کنترل فشـار خون بالا استفاده شود. شما می‌توانید از زرشک به‌ تنهایی به‌ عنوان چاشنی غذا در کنار برنج و انواع خورش‌ها و خوراک‌ها و یا به‌صورت آب‌زرشک لذت ببرید.

پایین اوردن فشار خون بالا فوری امکان پذیراست؟

در صورت مواجه شدن با عوارض ناشی از فشـار خون بالا، باید فورا با فوریتهای پزشکی تماس بگیرید. در چنین شرایطی نمی‌توان به درمان‌های خانگی یا مصرف قرص فشار روتین خود اکتفا کرد. تا رسید‌ن اورژانس و کادر فوریتهای پزشکی آرامش خود را با نفس‌های عمیق حفظ کنید و صاف دراز بکشید. این کار منجر به کاهش استرس می‌شود و تا حدی به کاهش فشـار خون نیز کمک می‌کند.

در صورت امکان، مقداری آبلیمو تازه به تنهایی یا همراه با ماست میل کنید. املاحی که در آبلیمو وجود دارند به پایین آورد‌ن فشارخون کمک می‌کنند. از جمله داروهایی که می‌تواند فشـار خون را سریعا پایین بیاورند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قرص زیر زبانی نیترات در عرض چند دقیقه با گشاد کردن عروق مغز سبب کاهش فشار خون می‌شود
• قرص جویدنی کاپتوپریل
• آمپول فوروزماید

فشار خون استاندارد شامل چه اعدادی در اندازه گیری فشار است؟

حفظ فشارخون استاندارد یکی از مهمترین موارد مرتبط با سلامت انسان است.

فشـار خون استاندارد مردان بر اساس سن آنها:

فشـار خون طبیعی زنان بر اساس سن آنها:

فشار خون را از کدام دست بگیریم؟

بسیاری از مردم گمان می‌کنند دست چپ مناسب‌تر است. در حالیکه در ویزیت اول باید فشارخون هر دو دست را اندازه گرفت. سپس هر دستی که فشارخون بالاتری را نشان داد، آن دست معیار برای اندازه‌گیری فشارخون در دفعات بعد است. علت آن نیز، اهمیت مسئله کنترل فشارخون است.

معمولاً اختلاف ۱۰ میلی‌متر جیوه‌ای بین فشارخون دو دست می‌باشد که علت آن نیز مقاومت عروقی است که در سر راه جریان خون وجود دارد. اگر این اختلاف ۲۰ میلی‌متر جیوه باشد، باید انتظار انسداد و گرفتگی عروق و تصلب شرایین را داشت.

فشار خون حاملگی چگونه تشخیص داد‌ه می‌شود؟

فشارخون حاملگی زمانی ایجاد می‌شود که خانمی که قبل از هفته بیستم فشارخون طبیعی داشته باشد. به علاوه، پروتئینوری پروتئین اضافی در ادرار ندارد، بالاتر از ۱۴۰ روی ۹۰ میلی‌متر جیوه باشد. پره‌اکلامپسی زمانی تشخیص داد‌ه می‌شود که خانم مبتلا به فشار خون حاملگی، دارای پروتئین نیز در ادرار خود باشد.

فشـار خون بالا، در دوران بارداری احتمال دارد نشان‌دهنده پره اکلامپسی باشد. این یک بیماری بالقوه خطرناک است که هم مادر و هم جنین را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علائم پره اکلامپسی عبارتند از:

• سردرد
• درد شکم
• تغییر بینایی
• تورم به دلیل ادم

مادران باید دستورالعمل‌های غربالگری را رعایت و در تمام معاینات بهداشتی به خصوص در دوران بارداری شرکت کنند.

عوارض فشار خون

اگر فشـار خون بالا با تغییر شیوه زندگی و دارو کنترل نشود، می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی از قبیل زیر شود:

• بیماری‌های قلبی عروقی
• بیماری قلبی و سکته مغزی
• زوال عقل عروقی
• مشکلات چشمی
• بیماری کلیوی

خبر خوب این است که فشارخون در اکثر افراد قابل کنترل است.

جمع بندی درباره فشار خون

بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان فشـار خون بالا دارند. فشارخون بالا عامل اصلی مرگ‌ومیر زودرس جهانی است که تقریباً ده میلیون مرگ را در سال ۲۰۱۵ به خود اختصاص داد‌ه است. دستورالعمل‌های پزشکی، مصرف داروهای فشارخون را برای کاهش فشـار خون و تنظیم آن توصیه می‌شود.

علاوه بر دارو، داشتن یک سبک زندگی سالم، محدودیت مصرف نمک، عدم مصرف الکل در کاهش فشار خون موثر است. به علاوه تغذیه سالم، ورزش منظم، کنترل وزن و ترک سیگار نیز از جمله عوامل کنترل فشـار خون هستند.

در خاتمه توصیه می‌شود، اگر فشـار خون شما بسیار بالا باشد، علائم خاصی به وجود می‌آید. بنابراین، باید به آنها توجه کرد و در اولین فرصت به پزشک مراجعه شود.

[accordion title=”سوالات متداول درباره فشار خون”]

[accordion-item title=”فشارخون زن باردار چقدر باید باشد؟”]

فشـارخون در بارداری باید بین ۱۲ روی ۸ تا ۱۴ روی۹ فشاز خون نرمالی در بارداری است.

[/accordion-item]

[accordion-item title=”فشارخون قابل درمان است؟”]

درمان فشار خون بستـه به علت آن امکان‌ پذیر است. در بیشتر موارد مانند کهولت سن فقط می‌توان فشار را کنترل کرد که بیمار دچار عوارض جبران ناپذیر نشود. در صورتیکه سرمنشاء بیماری مخصوصا در نوع ثانویه درمان شود و یا مصرف برخی داروهای مسبب فشار قطع شود، قابل درمان خواهد بود.

[/accordion-item]

[accordion-item title=”فشارخون زیر چند خطرناک است؟”]

معمولا فشارخون پایین را وقتی خطر می‌دانند که با علائمی همراه باشد. اما اگر به صورت دائم فشـار خون زیر۹ روی ۶ باشد خطرناک است.

[/accordion-item]

[/accordion]