درمان آرتروز زانو اگرچه کار سخت و تقریبا غیرممکنی است، اما امروزه گزینههای درمانی نوین و پیشرفتهای برای این بیماری استفاده میشود. البته این روشهای درمانی هم قادر به درمان قطعی آتروز زانو نیستند. فقط آنها به مدیریت علائم و کاهش عوارضی ناشی از آرتروز کمک میکنند.
در این مقاله از سایت آی آر مای شاپ، تمامی روشهای درمان آرتروز زانو را با نحوه عملکرد و تاثیرشان شرح میدهیم.
برای درمان آرتروز زانو چه باید کرد؟
در عصر حاضر، روشهای درمانی متعددی برای مقابله با آرتروز زانو روی کار آمده است. این روشها از طب سوزنی و فیزیکی گرفتـه تا جراحی تعویض مفصل زانو متفاوت هستند. در ادامه به تفضیل در مورد راهکارهای درمان آرتروز زانو صحبت میکنیم:
درمان قطعی آرتروز زانو امکانپذیر است؟!
در حالت کلی هیچ درمان قطعی برای آرتروز زانو وجود ندارد، اما با انجام برخی کارها میتوان به مدیریت علائم بیماری کمک کرد. مهمترین نکات مورد نیاز برای مقابله با آرتروز، مواردی از قبیل زیر است:
مدیریت وزن
اضافه وزن باعث افزایش فشار روی مفاصل، بهخصوص مفصل زانو میشود. از این رو، احتمال ابتلا به آرتروز در افرادی که اضافه وزن دارند، بیشتر است.
کاهش فشار روی زانو
به غیر از کاهش وزن، راهکارهای دیگری نیز برای تسکین زانودرد بر زانوها وجود دارد. مهمترین آنها شامل موارد زیر است:
- کفشهایی طبی و راحت با کفی ضخیم بپوشید.
- در صورت نیاز از عصاهای زیر بغل در هنگام پیادهروی استفاده کنید.
- قبل از اینکه زانوهای شما خیلی دردناک شوند، به آنها استراحت دهید.
- هنگام بالا یا پایین رفتن از پلهها از یک نرده برای پشتیبانی استفاده کنید.
- برای کاهش درد و سفتی آرتروز از کیسه های حرارتی یا خنککننده استفاده کنید.
- جهت تسکین درد و تورم زانوهای خود از زانوبندهای طبی و پیشرفته مانند زانوبند زاپیامکس استفاده کنید.
- سرعت انجام فعالیتهای روزمره را کاهش دهید؛ در همین راستا بهتر است که همه کارهای فیزیکی خود را یکجا انجام ندهید.
مقابله با بدخلقی و مشکلات خواب
در برخی از موارد، افراد مبتلا به آرتروز دچار افسردگی یا اضطراب میشوند. بنابراین کیفیت خواب شبانه آنها پایین میآید و از کمبود خواب رنج میبرند. در این مواقع، باید از درمانهای روانشناختی برای کمک به کاهش استرس بهره بگیرید.
آتروز زانو چگونه درمان میشود؟
اگرچه هیچ قطعیتی برای درمان زانودرد ناشی از آرتروز نیست، اما برخی راهکارهای درمانی کمکی برای مدیریت علائم آرتروز وجود دارد. در ادامه به شرح آنها میپردازیم:
قرص آرتروز زانو
مصرف برخی از داروها کمک چشمگیری به بهبود علائم آرتروز میکند، از جمله:
- مسکنها: مسکنهای ساده بدون نسخه مانند پاراستامول بسیار کمککننده هستند.
- کرم کپسایسین: یک کرم ضد درد حاوی عصاره فلفل است که با نسخه میتوان آن را تهیه کرد.
- تزریق استروئید: تزریق مستقیم داروهای استروئیدی به مفصل زانو سبب کاهش درد و تورم زانو میشوند.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): مانند ایبوپروفن به کاهش درد، التهاب و تورم زانو کمک میکنند.
بیشتر بخوانید: بهترین قرص برای زانو درد؛ استامینوفن، NSAID یا داروی تزریقی؟!
درمان آرتروز زانو بدون جراحی
در صورتی که داروهای مسکن و ضد درد برای تسکین درد آرتروز موثر واقع نشوند، موارد زیر را امتحان کنید:
- تزریق اسید هیالورونیک: به روان شدن مفاصل کمک میکند.
- درمانهای مکمل: از جمله بهرهگیری از گلوکزامین و کندرویتین به بهبود دردهای مفصلی کمک بسزایی میکند.
- تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS): با ارسال شوکهای الکتریکی کوچک به تسکین درد آرتروز کمک میکند.
درمان آرتروز زانو با جراحی؛ روشی ایدهآل برای درمان آرتروز زانو شدید
در صورتی که ورزش و سایر راهکارهای مراقبتی موجب بهبود شرایط بیماری نشود، عمل جراحی آخرین راه برای درمان خواهد بود. تعویض مفصل زانو، رایجترین نوع جراحی برای آرتروز است. با انجام این عمل درد زانو تا حدود زیادی کاهش مییابد و مشکلاتی حرکتی نیز رفع میشوند.
بیشتر بخوانید: تعویض مفصل زانو و نکات مراقبتی قبل و بعد از عمل
درمان آرتروز زانو با فیزیوتراپی
در برخی از موارد، پزشک عمومی شما را برای کنترل دردهای آتروز به یک فیزیوتراپیست ارجاع میدهد. فیزیوتراپیست درابتدا بهدقت زانوی شما را معاینه میکند تا بداند چه برنامهی توانبخشی برای تقویت عضلات زانو و ساق پای شما موثر خواهد بود. سپس برنامه زمانی منظمی به شما ارائه میدهد که شما باید برای نتیجه بهتر فیزیوتراپی، به طور مرتب در جلسات خود حاضر شوید.
فیزیوتراپیست شما ممکن است پیشنهاد دهد که یک دستگاه تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) را نیز امتحان کنید. در این روش، به کمک وسیلهای خاص جریانهای الکتریکی خفیفی به پوست شما فرستاده میشود تا سیگنالهای درد شما را متوقف کند یا کاهش دهد. برخی از افراد مبتلا به آرتروز این روش درمانی را بسیار مفید میدانند، در حالیکه برخی دیگر از انجام آن خرسند نیستند.
گاهی اوقات فیزیوتراپیست شما توصیه به استفاده از برخی زانوبندهای طبی و بریس برای کمک به تثبیت زانو میکند. زانوبند زاپیامکس از بهترین تجهیزات پزشکی نوین و پیشرفته برای کمک به مقابله با آرتروز زانو است.
درمان آرتروز زانو با زالو درمانی
زالو درمانی از جمله روشهای جدیدی است که افراد از آن برای درمان آرتروز استفاده میکنند. به طور کلی، زالوها برای کمک به بافت آسیبدیده و بازیابی جریان خون طبیعی موثر هستند. وقتی زالو به پوست گاز میزند، یک ماده ضد انعقاد ترشح میشود که از لختگی خون جلوگیری میکند. زخمهای به جا مانده از زالو تا چند ساعت پس از برداشتـن زالو خونریزی میکنند. همین امر موجب تخلیه کامل خون مرده درون پوست و تجدید نیروی فرد میشود.
مطالعات اخیر نشان میدهد که زالود درمانی در کاهش درد و سفتی مفاصل ناشی از آرتروز زانو نیز مفید است.
درمان آرتروز زانو با تزریق ژل
تزریق اسید هیالورونیک یکی دیگر از گزینههای درمان آرتروز زانو است که در صورت عدم اثربخشی درمانهای خانگی تجویز میشود. این روش درمانی، در صورت موفقیت آمیز بودن، موجب کاهش درد و سایر علائم آرتروز شده و جراحی تعویض زانو را به تعویق میاندازد.
اسید هیالورونیک مادهای است که به طور طبیعی در مفاصل وجود دارد و به عنوان روانکننده و ضربهگیر عمل میکند. تزریق این ماده، تماس استخوان به استخوان را کاهش میدهد. در نتیجـه تخریب مفاصل زانو به تاخیر افتـاده و بیمار تحمل بیشتری برای کنارآمدن با آرتروز خواهد داشت.
درمان آرتروز زانو با تزریق ژل عموما به راحتی در محیط کلینیک انجام میشود. برای انجام این کار، پزشک پس از آمادهسازی زانو به صورت استریل، مقدار کمی بیحسکننده موضعی به مفصل زانو میزند. سپس بستـه به آناتومی زانو و میزان درجه آرتریت، از اشعهایکس یا اولتراسوند برای هدایت سوزن کوچک به داخل مفصل زانو استفاده میکند.
بستـه به نوع ژل تزریق شده احتمال دارد که بلافاصله بعد از تزریق احساس تسکین درد کنید. در مواردی نیز ممکن است که نیاز به تمدید تزریق ژل باشد. اکثر بیماران در عرض ۲۴ ساعت پس از تزریق ژل، قادر به انجام فعالیتهای عادی خود بوده میشوند. شایع ترین عارضه جانبی پس از تزریق ژل، درد خفیف پس از عمل است که در عرض چند روز بهبود مییابد.
درمان آرتروز زانو با طب سوزنی
جدیدترین مطالعات انجام شده نشان میدهد که طب سوزنی روشی مقرون به صرفه و کم خطر برای درمان آرتروز زانو است. طب سوزنی شاخهای از طب سنتی چینی است که با وارد کردن سوزنهای نازک به اندازه مو در بدن به تسکین درد کمک میکند. این روش درمانی برای تقویت اثرات تسکیندهنده درد و ضد التهابی به کار میرود.
اکثر بیماران مبتلا به آرتریت زانو با طب سوزنی الکتریکی بهبود مییابند. البته در اغلب موارد، پزشک توصیه به انجام این روش در کنار سایر راهکارهای درمانی مانند فیزیوتراپی و یا تزریق ژل میکند.
به طور کلی، طب سوزنی از جمله راهکاری درمانی موثر در کاهش درد، التهاب و سفتی و افزایش دامنه حرکتی زانو است. بهرهگیری از این روش درمانی برای درمان آرتروز زانو موجب افزایش کیفیت زندگی شما خواهد شد.
درمان آرتروز زانو با هومیوپاتی
هومیوپاتی از جدیدترین راهکارهای درمان آرتروز زانو است که برای تسکین درد و تورم زانو کاربرد دارد. هدف هومیوپاتی نه تنها از بین بردن علائم آسیبهای زانو، بلکه درمان علت اصلی آن است. داروهای هومیوپاتی اغلب بر اساس علت، علائم، محل آسیب و میزان گسترش درد در زانوها انتخاب میشود.
رایجترین داروهای هومیوپاتی مورد استفاده برای درمان آرتروز، شامل موارد زیر هستند:
- کدوی دشتی سفید (Bryonia Alba)
- سماق سمی (Rhus Tox)
- کلشیکوم (Colchicum)
- سیلیس خالص (Silicea)
- سم مار (Lachesis)
البته لازم به ذکر است که داروهای فوق باید فقط با تجویز پزشک مصرف شوند. در غیر این صورت امکان بروز عوارض جدی وجود دارد.
درمان آرتروز زانو با سلول های بنیادی
بدن انسان به طور مداوم در حال ساخت سلولهای بنیادی در مغز استخوان است. سلول بنیادی یک سلول پایه و نابالغ است که انواع مختلفی از آن برای اهداف مختلف در بدن استفاده میشود.
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد درمان آرتروز زانو با سلول های بنیادی نوعی درمان ترمیمکننده است. با این حال، تحقیقات زیادی برای اثبات این قضیه نیاز است.
برای درمان آرتروز زانو با سلول های بنیادی، از مکانیسمهای درمانی خود بدن برای کمک به ترمیم و کاهش زوال بافتها مانند غضروف استفاده میشود. این روش درمانی معمولا اثرات مثبتی از قبیل زیر را به همراه دارد:
- کاهش درد و التهاب
- ترمیم غضروف آسیبدیده
- به تأخیر انداختـن زمان عمل یا جلوگیری از نیاز به جراحی تعویض زانو
درمان آرتروز زانو با تغذیه
پیروی از یک رژیم غذایی سالم، لازمه مقابله با آرتروز (OA) است. البته هیچ رژیم غذایی خاصی برای درمان آرتروز وجود ندارد. اما اگر هوشمندانه غذا بخورید، میتوانید به افزایش قدرت عضلات و غضروفهای خود کمک کنید.
برای درمان خانگی آرتروز زانو با تغذیه، فقط کافی است که این مراحل ساده را دنبال کنید:
- کالری اضافی بدن خود را کاهش دهید تا فشار کمتری به مفاصل شما وارد شود.
- از مصرف غذاها و نوشیدنیهای شیرین پرهیز کنید و بیشتر عادت به خوردن غذاهای گیاهی استفاده کنید.
- غذاهای خود را در دمای بسیار بالا نپزید. گوشت پختهشده در دمای بالا ترکیباتی دارد که باعث التهاب در بدن شما میشود.
- از روغن زیتون به جای سایر چربیها استفاده کنید. اولئوکانتال موجود در روغن زیتون دارای اثرات ضد التهابی مشابه ایبوپروفن است.
- میوه و سبزیجات بیشتری بخورید تا سلولهای شما در برابر آسیب قویتر شوند. سیب، پیاز، موسیر و توت فرنگی غنی از آنتی اکسیدان بوده و به کاهش التهاب در بدن کمک میکنند.
- ویتامین C کافی دریافت کنید. ویتامین C به ساخت کلاژن و بافت همبند کمک میکند. مرکبات، فلفل قرمز، توت فرنگی، کلم بروکلی، کلم و کلم پیچ ویتامین سی بیشتری نسبت به سایر مواد غذایی دارد.
- اسیدهای چرب امگا ۳ را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید. امگا ۳ به تسکین درد مفاصل و کاهش سفتی صبحگاهی کمک میکند. ماهی قزل آلا، سالمون، ماهی خال مخالی، شاه ماهی، ماهی تن و ساردین سرشار از امگا ۳ است.
درمان آرتروز زانو با طب فیزیکی
طب فیزیکی عمدتا برای تسکین درد عضلات و مفاصل به کار میرود. در طی این راهکار درمانی، از تمرینات فیزیوتراپی برای کاهش درد، تورم و سفتی آرتروز بهره میگیرد. این روش درمانی، به بهبود عملکرد مفصل زانو کمک کرده و راه رفتـن، خم شدن، زانو زدن، چمباتمه زدن و نشستن را آسانتر میکند.
پزشک طب فیزیکی در کنار فیزیوتراپی، درمانهای فعال و غیرفعال رایج از جمله موارد زیر را برای آرتروز زانو توصیه میکند:
- سرما درمانی
- گرما درمانی
- آب درمانی
- تمرینات تقویتی
- تمرینات انعطاف پذیری
درمان آرتروز زانو با لیرز درمانی
لیزر درمانی یک درمان جایگزین برای برخی از انواع دردها از جمله درد زانوها است. البته میزان تاثیر لیزر درمانی و عوارض جانبی ناشی از آن هنوز به طور کامل بررسی نشده است. با این حال، طرفداران لیزر درمانی اظهار میکنند که این روش منجر به تسکین موقت و طولانی مدت درد میشود.
به طور کلی، لیزر درمانی اثرات مثبت زیر را برای درمان آرتروز در پی دارد:
- کاهش التهاب
- بهبود گردش خون
- حمایت از سلامت سلولها
- تقویت رشد بافتهای سالم
- آزادسازی اندورفینهایی که با درد مبارزه میکنند
خلاصه روشهای درمان آرتروز زانو
درمان آرتروز زانو در عصر حاضر با روشهای بسیار گوناگونی ممکن شده است. این روشها اگرچه قادر به درمان قطعی آرتروز زانو نیستند، اما هریک تاثیر بسزایی در کاهش علائم مربوطه دارد. فیزیوتراپی، طب سوزنی، طب فیزیکی، لیزر درمانی و غیره همگی از روشهای درمان جدید آرتروز هستند. پزشکان بستـه به درجه آرتروز بیمار و شدت علائم هر شخص، روش درمانی متفاوتی را تجویز میکنند.
ممکن است که برخی از افراد نیاز به درمانهای ترکیبی و یا همراه با مصرف دارو داشتـه باشند. در هرصورت، مدت زمان بهبودی و میزان اثربخشی هریک از گزینههای درمان با دیگری متفاوت است و نیاز به صبر و حوصله کافی دارد.