مینیسک زانو یا به انگلیسی با نام Meniscus نیز شناخته میشود، در آرتروسکوپی زانو قابل مشاهده بوده و در داخل زانو قرار دارد. که در نهایت منجر به زانو درد نیز می شود. مینیسک به صورت دو جفت، یک جفت به جلو از زانو و یک جفت دیگر به عقب زانو قرار دارد. تمامی مفاصلی که از مینیسک زانو تشکیل شدهاند، بین استخوان ران و عظم کشویی قرار دارند، به طوری که وظیفهٔ مینیسکها در این مفاصل یا ساختمانها مانند تأمین درجهٔ انعطافپذیری مفصل و توزیع دقیق بار بر روی این استخوانهاست. بنابراین، وجود مینیسکها باعث راحتتر شدن حرکتهای مفصلی و کاهش فشار به عظمها میشود. مینیسکها، مجراهای نظریه حاکم در حرکت مفاصلی هستند و در صورت صدمه در آن به شدت و عملکرد زانو تأثیر میگذارد.
علائم ابتلا به کیست منیسک زانو که باید به آن ها دقت کنیم
کیست منیسک یا تورم منیسک، عارضهای در منیسک هستهای یا ماهیچهای است. علائم این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد و تورم در ناحیه زانو
- سفت شدن و تورم در ناحیهای که منیسک مختل شده است
- محدودیت در حرکت مچ پا و کمترین حرکت منیسک
- احساس خفگی یا عدم ثبات در زانو
- در صورت ابتلا به مینیسک، ممکن است رنگ پوست تغییر کند.
نحوه تشخیص کیست مینیسک زانو چگونه است؟
این حالت با تشخیص توسط یک پزشک قابل تشخیص است. برای تشخیص مینیسک، پزشک معمولا از روش های زیر استفاده می کند:
- سوابق پزشکی: پزشک ابتدا سوابق پزشکی و تاریخچه علامت ها و علائم را با شما بررسی می کند. این شامل بررسی درد، تورم، احساس محدودیت در حرکت گردن و سایر علائم مربوط به منیسک می شود.
- بررسی جسمانی: پزشک ممکن است اجرای آزمایش های بالینی بر روی شما انجام دهد تا درد و محدودیت حرکت را بررسی کند. این شامل تابیدن، لمس و بررسی مناطق مورد تاثیر قرار گرفته می شود.
- تصویربرداری: در برخی موارد، پزشک ممکن است از فناوری های تصویربرداری مانند اسکن MRI، اسکن CT و رادیوگرافی استفاده کند. این تصاویر می توانند تصویری دقیق از ساختار منیسک و هر گونه تغییر در آن را نشان دهند.
- آزمایش های تکمیلی: در برخی موارد، پزشک ممکن است تخصصی ترین آزمایش ها را برای تشخیص مینیسک، مانند اسکن نوکلئوتیدی، آندوسکوپی و آزمایش های خون، پیشنهاد دهد.
جراحی کیست منیسک زانو
جراحی کیست مینیسک (Meniscal cyst) یعنی ازدیاد سیال حول بافت منیسکوس (سایر استخوانهای زانو) است. این کیستها میتوانند به صورت تصادفی در طی عمل جراحی دیگر کشف شوند یا نشانههای خود را با درد یا فشار در منطقه زانو نشان دهند. جراحی کیست منیسک عموماً به منظور تخلیه سیال درون کیست و از بین بردن منیسک استفاده میشود. این جراحی میتواند به صورت جراحی باز یا جراحی به روش آرتروسکوپی انجام شود. در جراحی باز، یک برش بزرگ در پوست قرار میگیرد و تمام منیسکال استخوان از بین میرود، در حالی که در آرتروسکوپی، چند برش کوچکتر انجام میشود و با استفاده از یک آرتروسکوپ و ابزارهای کوچک، کیست منیسک از بین برده میشود.
پس از جراحی، مراقبت پس از عمل مهم است و شامل استراحت، درمان درد، استفاده از اسپرت و فیزیوتراپی است. در صورت عود کیست پس از جراحی، ممکن است نیاز به دوبارهسازی جراحی و یا اجرای تکنیکهای جدید نیاز باشد.
پیشگیری از ابتلا به کیست مینیسک
برخی راههایی که میتوان به منظور پیشگیری از ابتلا به کیست مینیسک، انجام داد عبارتند از:
- ورزش منظم و به شکل صحیح: ورزشهایی مانند پیاده روی، شنا و خراشیدن دوچرخه در محیط های مناسب می توانند عضلات پیرامونی کمر را قوی نگه دارند و از ایجاد و تشدید کیست مینیسک جلوگیری کنند.
- داشتن وزن سالم: بدن وزن سالم را داشته باشید زیرا اضافه وزن میتواند بار اضافه به مفاصل را ایجاد کند و شانس ابتلا به کیست مینیسک را افزایش دهد.
- استفاده مناسب از فناوری: برای استفاده از کامپیوتر یا تلفن همراه، به شکل صحیح نشسته و موقع استفاده از آنها، استراحت کنید. همچنین در صورت امکان، از میزهای ارتفاع قابل تنظیم استفاده کنید.
- برخی از فعالیتها را به صورت تدریجی انجام دهید: در صورتی که در فعالیتهای سنگین شرکت میکنید، مانند باربری، برداشت و حمل اجسام سنگین، تلاش کنید فعالیت را به تدریج شروع کنید و از تکنیکهای مناسب برای جلوگیری از آسیب به منیسک استفاده کنید.
- جلوگیری از خم شدن اغلب یا سخت شدن کمر: در صورت انجام فعالیتهایی مانند برخی ورزشها، برداشتن اشیاء سنگین یا شغلی که نیاز به خم شدن طولانی دارد، سعی کنید از تکنیکها و وسایل مناسب استفاده کنید و کمرتان را محکم و پشتیبانی کنید.
تفاوت بین کیست منیسک و کیست بیکر چیست؟
کیست منیسک (Meniscus Cyst) یک توده سیالی در داخل مفصل زانو است که به خاطر صدمه یا آسیب به روزنهها یا غضروفهای منیسک میتواند تشکیل شود. این نوع کیست معمولاً به علت عوارض درمانی یا علائم زانوی مزاحم برخی از مشکلات در زانوی بیماران با مشکلات مینیسک مانند درد، تورم و محدودیت حرکت تشخیص داده میشود.
کیست بیکر (Baker’s cyst) کیستی است که در پشت زانو تشکیل میشود. این کیست اصولاً به علت تراکم و انبساط مفصل زانو وجود دارد که می تواند به دلیل بیماریهای مزاج مانند التهاب مفاصل زانو یا آسیب به روزنهها، غضروف و بافتهای بین گیرندههای زانو بوجود بیاید. نشانههای کیست بیکر عبارتاند از درد در پشت زانو، حس فشار و تورم ناگهانی در پشت زانو.
درمان کیست مینیسک زانو در منیسک های آسیب دیده یا پاره شده
درمان کیست مینیسک زانو به وابستگی به میزان آسیب دیدگی مینیسک و نوع آن است. اگر مینیسک کاملاً پاره شده است، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. در این صورت، جراحی تعمیر یا جراحی تعویض مینیسک ممکن است توصیه شود. در این روش ها، مینیسک آسیب دیده جدا شده و با مینیسک سالم جایگزین می شود یا تعمیر می شود.
اگر آسیب مینیسک نسبتاً کمتر است و تشکیل یک کیست را ایجاد می کند، روش های غیر جراحی ممکن است توصیه شود. مثلاً یک آرتروسکوپی ممکن است برای درمان کیست های کوچک استفاده شود. در این روش، کیست تخلیه شده و در صورت لزوم، آسیب دیده شده مینیسک تعمیر می شود.
روند بهبودی در کیست مینیسک زانو به چه صورت است؟
بهبودی در کیست مینیسک زانو به معنای بهبود و تسکین درد و علائم مربوط به این حالت است. کیست مینیسک زانو یک توده ضخیم شده از مایعات است که در نتیجه آسیب به منیسک حاصل میشود. این مشکل معمولاً به دلیل ضربههای مکرر در زانو، اجرای فعالیتهای بار زنده بر زانو، ترمیم ناقص در مینیسک یا عوامل دیگری میتواند رخ دهد.
بهبودی در کیست مینیسک زانو ممکن است از طریق روشهای غیر جراحی یا جراحی انجام شود. معالجه غیر جراحی شامل استفاده از پایه است، که متعادل سازی فشار زانو را تسهیل کرده و بهبود را تسریع میکند. استفاده از پارس مینیسکال ممکن است برای تخلیه سیال مینیسک و کاهش عوارض این حالت مفید باشد. در صورتی که روشهای غیر جراحی نتیجه مطلوبی نداشته باشند یا حالت شدیدتری داشته باشد، پزشک ممکن است به جراحی روی آورد. جراحی ممکن است شامل اصلاح آسیب مینیسک، درمان کیست یا حذف کامل آن باشد.با انجام درمانهای غیرجراحی و جراحی مورد نیاز، میتوان بهبودی در کیست مینیسک زانو را تحقق بخشید. اما باید توجه داشت که هر فرد و هر حالت ممکن است نیازهای و درمانهای متفاوتی داشته باشد.
سوالات متداول
آیا ممکن است به غیر از کیست مینیسک توده دیگری در زانو نیز ایجاد می شود؟
توده در زانو میتواند مشکلات یا این موارد دیگری را نشان دهد. به عنوان مثال، توده ممکن است نشاندهنده وجود ضایعات خارجی بر روی زانو (مانند خراشها، شکستگیها و بیماریهای مربوط به زانو)، عفونت مفصل و یا غیره باشد.