گردن درد عارضه‌ای جدی و سخت است که هرچند وقت یکبار به انواع مختلف آن دچار می‌شویم. به‌طورکلی درد عضلات گردن با علائمی همچون گرفتگی، اسپاسم، سردرد و ناتوانی در حرکت سر همراه بوده و علت هر نوع از درد متفاوت از دیگری است. دردهای خفیف اغلب با روش‌های درمان خانگی، مراقبت‌های شخصی و عدم تحرک بیش از حد تسکین می‌یابند. با این‌وجود مواقعی که درد گردن شدید می‌شود و پس از گذشت چند روز متوالی تسکین نمی‌یابد، باید مسئله را جدی بگیریم و با آن مقابله کنیم. سردرد، بی‌حسی، ضعف یا گزگز گردن، نشانه‌هایی هستند که باید آنها را جدی گرفت.
برخی اوقات دردهای عضلانی گردن برگرفته از بیماری‌ها و ناهنجاری‌های خاصی مانند آرتروز یا دیسک گردن است. درحالی‌که اکثر گرفتگی و فشارهای عضلانی گردن ناشی از آسیب‌های برآمده از نشستنهای طولانی در وضعیت نادرست، قرارگیری در موقعیت‌های خاصی چون رانندگی، مطالعه یا کار با کامپیوتر است.
در این مقاله به بررسی علت، علائم و نحوه درمان انواع گردن درد می‌پردازیم:
گردن درد نشانه چیست؟
در حالت کلی گرفتگی، سفتی و هرگونه درد در ناحیه گردن (استخوان، ماهیچه، رباط و مفصل‌های آن) به دلیل وجود مشکلی حاد یا مزمن در بدن اتفاق می‌افتند. ازاین‌رو به محض مواجهه با مشکلاتی از این قبیل، اولین سؤال ذهن ما این است که گردن درد ما نشانه چیست و به چه علتی رخ‌داده است؟
گردن درد و عوارض ناشی از آن، به افزایش سن، آسیب‌های ناحیه سروگردن، استرس‌های روانی موجود در زندگی، فشار فیزیکی و عدم تعادل ستون فقرات بستگی دارد. در شرایط وخیم‌تر احساس درد و ناراحتی در ناحیه گردن حاکی از این است که ما درگیر یکی از بیماری‌های زیر هستیم:
-
انواع سردرد شامل:
- سردرد سرویکوژنیک: عموماً در یک سمت سر ظاهر حس می‌شود و همیشه همان بخش را درگیر می‌کند. این سردردها همواره با گردن درد شروع و به سردرد منتهی می‌شوند.
- سردرد تنشی: رایج‌ترین نوع سردرد بوده که در پی انقباضات ماهیچه سروگردن به وجود می‌آیند. اضطراب و استرس اصلی‌ترین عامل به‌وجودآورنده این نوع سردرد است.
- نورالژی اکسیپیتال: نوع کمیابی از سردردها است که در ناحیه اکسیپیتال (پشت سر) اتفاق افتاده و با کارهای ساده‌ای همچون شانه زدن موها و تحریک جزئی سر هم شروع می‌شوند. این دردها به‌شدت دردهای میگرنی نبوده و با استراحت و مصرف دارو تسکین می‌یابند.
- سردرد میگرنی: نوعی بیماری دردناک عصبی که به‌عنوان سومین بیماری شایع در جهان شناخته می‌شود. سردردهای شدید و طولانی‌مدتی که اغلب تا چند روز دوام دارند و با حالت تهوع ظاهر می‌شوند را میگرن یا حملات میگرنی می‌نامند.
-
سایر بیماری‌های خاص از جمله:
- حمله قلبی: ازکارافتادگی یا آسیب قسمتی از ماهیچه‌های قلب که با علائمی مانند درد گردن، بازو و فک، تعریق، تهوع و تنگی نفس همراه است.
- فتق دیسک گردن: بیرون زدن دیسک در پی صدمه یا ضربه‌های وارده که موجب فشار روی نخاع و ریشه‌های اعصاب می‌شود.
- تنگی کانال نخاعی: باریک شدن ستون مهره‌ها و فشار آن بر روی نخاع و ریشه اعصاب که به علت التهاب‌های طولانی اتفاق می‌افتد.
- مننژیت: التهاب بافت پوشاننده مغز و نخاع که بعضاً مهلک و کشنده بوده و با علائمی همچون تب، سردرد و سفتی گردن بروز می‌کند.
- آرتریت روماتوئید: با درد و ورم مفاصل و استخوان‌ها همراه است.
- استئوپورز: با تضعیف استخوان‌ها سبب ایجاد شکستگی‌های خرد می‌شود.
- فیبرومیالژیا: موجب درد تمامی ماهیچه‌های بدن به‌خصوص گردن، کتف و شانه می‌شود.
- اسپوندیلوزیس: تخریب دیسک‌های بین مهره‌ای گردن با افزایش سن که موجب ایجاد فشار اضافی در مفاصل می‌شود.
- کشیدگی ماهیچه: در موقعیت‌هایی چون نشستنهای طولانی پشت میز، خوابیدن در وضعیت نامناسب، قرارگیری در شرایط بدنی ناجور و کشیدگی عضلات گردن در حین ورزش رخ می‌دهد.
علت شروع گردن درد
همان گونه که در بند فوق اشاره کردیم، دردهای عضلات گردن به علل مختلفی از جمله انواع سردرد، بیماری‌های خاص، آسیب‌های ناگهانی و عدم حرکت صحیح اتفاق می‌افتد. متأسفانه این عارضه جدی مربوط به گروه سنی خاصی نبوده و تمامی افراد اعم از کودک و بزرگسال و زن و مرد را درگیر می‌کند.
کودکان گاهی به دلیل بازیگوشی و فعالیت‌های فیزیکی زیاد از حد دچار گرفتگی عضلات گردن می‌شوند و والدین خود را نگران می‌کنند. در این مواقع قبل از هر چیز باید علت و علائم درد را در کودک خود بررسی کنید. سپس اقدامات لازم را برای درمان انجام دهیم.
به‌طورکلی علت اصلی بروز گردن درد در کودکان مواردی از قبیل زیر است:
- پایین انداختن سر و قراردادن آن در وضعیتی نامناسب به مدت طولانی
- ورم غدد لنفاوی در پی عفونت‌های گلو یا سرماخوردگی و آنفولانزا
- فعالیت جسمی مفرط از جمله انجام بازی با موبایل یا کامپیوتر در شرایط نامناسب یا انجام تمرینات ورزشی تند و خشن
- وجود بیماری‌های زمینه‌ای خطرناک از قبیل آرتریت، مننژیت یا سرطان
معمولاً دردهای عضلانی گردن در کودکان خفیف و موقتی بوده و در عرض چند روز بهبود می‌یابند. درصورتی‌که علاوه بر گرفتگی و درد عضلات، علائم دیگری در کودک مشاهده شود، باید دراسرع‌وقت به پزشک مراجعه کنیم.
درد عضلات و مهره‌های گردن اغلب در افراد پرتحرک به‌خصوص افراد شاغل و کسانی که ساعت‌های طولانی پشت میز نشسته و با کامپیوتر کار می‌کنند، ظاهر می‌شود. امکان بروز درد گردن و عضلات یا مفاصل آن در خانم‌ها بیشتر از آقایان است. بااین‌وجود علت بروز این عارضه در افراد، متفاوت بوده و با علائم خاصی ظاهر می‌شود.
در برخی از مواقع دردهای عضلانی گردن به همراه درد عضلات کتف و شانه، گوش یا دست و بی‌حسی بازو یا سرگیجه بروز می‌کند. در این صورت باید با پزشکی حاذق صحبت کرده و علت اصلی درد را شناسایی کنیم.
علت گردن درد در خانم‌ها، آقایان و کودکان
گرفتگی گردن و کرونا
بیماری کرونا و روند کند بهبودی آن به‌قدر کافی سخت است، چه‌بسا این بیماری هولناک موجب قرنطینه افراد در منزل می‌شود و عوارض جانبی بیشتری را موجب می‌شود. افسردگی، ریزش مو، کاهش سیستم ایمنی و عوارض ناشی از مصرف داروهای مسکن و قوی از جمله عوارض این بیماری است. درد عضلات مربوط به ناحیه گردن و مهره‌های آن نیز، از دیگر عوارض بیماران کرونایی در طول دروان قرنطینه است.
افراد مبتلا به کرونا حتی با روند بهبودی و عدم وجود علائم حاد، ناچار به سپری کردن روزها و هفته‌ها در خانه هستند تا این ویروس ناهنجار از بدن دفع شود. بدین‌جهت افراد بیشتر وقت خود را جلوی تلویزیون و رایانه یا موبایل گذرانده و برای مدت طولانی با آنها مشغول هستند. ازاین‌رو قرارگیری سر و بدن در وضعیت نامناسب و خم شدن روبه‌جلو، سبب بروز گردن درد در برخی از آنها می‌شود.
برای جلوگیری از بروز این مشکل، توصیه می‌کنیم:
استفاده از تکنولوژی را به حداقل برسانید یا در وضعیت جسمی مناسب از آنها استفاده کنید. درصورتی‌که مجبورید کارهای اداری یا شغلی خود را در خانه انجام دهید، حتماً به شرایط جسمی خود توجه کنید، حرکات کششی انجام دهید و هرچند وقت یکبار موقعیت خود را تغییر دهید.
انواع گردن درد و نحوه تجربه عارضه
گردن درد عارضه‌ای سخت است که همراه با درد نواحی مختلفی از بدن مانند شانه، گوش، دست، بازو یا سر رخ می‌دهد. جهت اطلاع از علت درد باید علائم کلی درد و نواحی درگیر را در نظر بگیریم و سپس نوع درد را مشخص کنیم. با اطلاع از انواع و چگونگی بروز درد در هریک از بخش‌های بدن به‌راحتی قادر به تشخیص علت بیماری و نحوه درمان آن خواهیم بود.
انواع گردن درد شامل موارد زیر است:
سردرد:
کشیدگی و گرفتگی عضلات گردن، گاهی موجب بروز انواع سردرد در پیشانی، اطراف یا پشت سر و بالای گردن می شود و با سفتی سروگردن همراه است.
دردهای محوری:
در برخی از موارد فیبر عضلات در پی کشیدگی، پارگی یا رگ‌به‌رگ شدگی عضله آسیب‌دیده و سبب ایجاد تورم و التهاب و درد عضلات می‌شوند. عضلات گردن نیز گاهی دچار این مشکل می‌شوند و دردهای محوری را تجربه می‌کنند.
دردهای میلوپاتیک:
در نتیجه واردشدن فشار به نخاع ایجاد می‌شود و معمولاً با نشانه‌هایی از قبیل درد و بی‌حسی بازو یا پاها ظهور می‌کند و افراد را با مشکلاتی در راه‌رفتن مواجه می‌سازد.
اسپاسم عضلات:
دردهای عصبی و دیسک گردن یا ستون فقرات بعضاً باعث برخی اسپاسم‌های عضلانی می‌شود که بروز آن در ناحیه گردن بسیار فجیع بوده و موجب سفتی و عدم حرکت صحیح سر می‌شود.
استئوآرتریت یا آرتروز گردن:
فرسایش استخوان، دیسک یا مفاصل ستون فقرات گردن سبب خشکی و ازدست‌رفتن مایعات درون خود می‌شود و آرتروز گردن را پدید می‌آورد.
دردهای استخوانی:
دردهای ناشی از صدمه به استخوان و ستون فقرات گردن که گاهی نشانگر وجود شکستگی در استخوان است.
درد ارجاعی:
به معنی وجود درد و بیماری در بخشی از بدن است که در قسمتی دیگری از بدن ظهور می‌کند. بدین‌جهت تشخیص آن سخت بوده و باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کرده و معاینات لازم را انجام دهیم.
انواع روش‌های درمان گردن درد
تا اینجای مطلب دریافتیم که گردن درد انواع، علت و علائم مختلفی داشته و با نشانه‌های مختلفی در افراد ظاهر می‌شود. پس از تشخیص علت و شناسایی علائم، نوبت به آگاهی در مورد روش‌های درمان و پاسخ به این سؤال است که ” برای گردن درد چه کنیم؟ “
روش‌های درمان گردن درد
روش‌های درمان گردن درد شامل:
درمان درد گردن توسط پزشک
زمانی که درد عضلات گردن با ویژگی‌های دیگری همچون سرگیجه، بی‌حسی بازو و دست‌ها یا درد در سایر نقاط بدن همراه باشد، بهترین و مطمئن‌ترین راه درمان، مراجعه به پزشک و مصرف دارو مطابق با تجویز او است. اصولاً دردهای حاد گردن که سبب ایجاد نگرانی در فرد و رجوع سریع وی به پزشک باشند، با مصرف قرص و داروهای تجویزی یا انجام تمرینات فیزیوتراپی قابل‌درمان هستند. مسکن و داروهای ضدافسردگی یا شل‌کننده‌های عضلانی، نمونه‌هایی از قرص‌های موثر در درمان گردن درد هستند.
اگر درد گردن با مصرف دارو رفع نشود، احتمالاً پزشک انجام تمرینات فیزیوتراپی، اعمال جراحی یا تزریق اپیدورال را توصیه خواهد کرد.
درمان خانگی گردن درد
در اغلب موارد درد گردن و عضلات آن ناشی از انجام کارهای فیزیکی سنگین و وضعیت بدنی نامناسب در موقع خواب و غیره است. این سری دردها به‌راحتی با روش‌های خانگی درمان است.
روش‌های درمان خانگی گردن درد عبارت است از:
- مراقبت‌های خانگی و عدم حرکت بیش از حد سروگردن
- مهیاکردن جای خواب راحت و استفاده از بالشت و تشک طبی
- استفاده از گردنبند طبی یا تاندونک
- ماساژدرمانی و استفاده از سرکه سیب برای مالش گردن
- بهره‌گیری از روغن‌های گیاهی ضدالتهاب
- استفاده از کمپرس سردوگرم
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه (OTC) و داروهای ضدالتهاب (NSAIDs)
- انجام ورزش‌های مفید و حرکات کششی
- هیدروتراپی یا آب‌درمانی (شناکردن در چشمه‌های آب گرم طبیعی)
- کاهش اضطراب و استرس
درمان اورژانسی گردن درد با استفاده از کمک‌های اولیه
اگر تحمل درد به‌قدری سخت باشد که قادر به انتظار برای تکمیل دوره درمان نبوده و امکان مراجعه سریع به پزشک نداشته باشیم باید از موارد اورژانسی برای تسکین درد خود کمک بگیریم. اگرچه تمامی روش‌های درمانی مستلزم سپری کردن وقت و انرژی کافی تا بهبودی کامل هستند، اما با انجام مواردی از قبیل زیر، موجب تسکین سریع‌تر درد و بی‌حسی محل آسیب‌دیده خواهیم بود:
- انجام کشش‌ها و ورزش‌های مناسب به طور منظم
- مالش گردن با استفاده از ماساژورهای الکتریکی، مراجعه به کلینیک‌های ماساژدرمانی یا ماساژ آرام گردن توسط یکی از افراد خانواده
- مصرف داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ناپروکسن و ایبوبروفن جهت استتار درد
- استفاده از پمادهای ضدالتهاب و گیاهی مخصوص درد عضلات
- بهره‌گیری از ترفندهای کاهش اضطراب
نتیجه‌گیری
گردن درد به معنی وجود ناراحتی و احساسی ناخوشایند در نواحی مختلف گردن شامل ماهیچه‌‌ها، مهره‌ها، مفاصل، استخوان‌ها، رباط‌ها و ستون فقرات است. علائم مختلفی از قبیل التهاب، تورم، سفتی، کشیدگی یا گرفتگی در هریک از این نواحی، خبر از وجود درد و بیماری خاصی می‌دهد. این دردها در عین مختل کردن زندگی، موجب فشارهای عضلانی سختی در بدن ما می‌شود. ازاین‌رو به دنبال بهترین روش درمان از جمله مصرف قرص و دارو، روش‌های خانگی یا تجهیزات پزشکی طبی و ضد درد قوی هستیم تا در کمترین زمان ممکن درد خود را مداوا کنیم.
جهت درمان سریع انواع گردن درد و رفع علائم ناشی از آن، بهتر است در ابتدا علت بروز درد و نوع آن را مشخص کنیم، تا راهکار درمانی بهتری را متناسب با مشکل خود بیابیم.
