کشیدگی عضله زمانی اتفاق می‌افتد که فشار عضلانی بسیار زیادی بر آنها وارد شود. این عارضه اغلب در عضلات پایین کمر، پشت ران، گردن و شانه رخ می‌دهد. اکثر افراد با مشاهده علائم کشیدگی عضله، هیچ اطلاعاتی از علت و بهترین راه‌های درمان این مشکل در خانه ندارند. با مطالعه مقاله زیر، دانش خود را در زمینه کشیدگی عضلات افزایش دهید و به‌راحتی می‌توانید آن را در خانه درمان کنید:
کشیدگی عضله چیست؟
ماهیچه‌های ما از هزاران فیبر کوچک تشکیل شده‌اند. کشش و فشردن این الیاف به یکدیگر سبب ایجاد فشار عضلانی هنگام حرکت می‌شود. هنگامی‌که بیش از حد از عضلات خود استفاده کنیم، رشته‌های فیبر عضلانی از هم می‌پاشند. در نتیجه احساس درد و ناراحتی به ما دست می‌دهد و متوجه کشیدگی‌های دردناکی در عضلات خود می‌شویم.
کشیدگی عضلانی یکی از شایع‌ترین آسیب‌های ناگهانی است. اکثر افراد هنگام حمل اجسام سنگین، دچار کشیدگی عضلات، درد و تورم شدید می‌شوند. در برخی موارد، کشیدگی عضله موقتی است و در مدت‌زمان اندکی رفع می‌شود، اما در موارد جدی، این مسئله سبب ایجاد مشکلات تحرکی، تغییر رنگ پوست و درد بسیار شدید می‌شود و ممکن است تا مدت‌ها بهبود نیابد.
بیشتر بخوانید: دردهای عضلانی، انواع، علت و راه‌های درمان آن
علائم کشیدگی عضلات
درد عضلات همیشه به دلیل گرفتگی یا کشیدگی ماهیچه نیست و گاهی حاکی از وجود خطری جدی است که باید سریعا علت و راه‌های درمان آن را شناسایی کنیم؛ بنابراین برای اینکه بدانیم علت درد عضلات ما برگرفته از کشیدگی عضله است باید از علائم این بیماری آگاه باشیم.
در حالت کلی کشیدگی عضلات با علائمی از جمله موارد زیر همراه است:
- تورم
- قرمزی و کبودی
- اسپاسم عضلانی
- کاهش محدوده حرکتی
- درد و ناراحتی و ضعف عضلات
تشخیص کشیدگی عضلات
عموما تمامی افراد با مشاهده علائمی از بیماری در بدن خود سریعا به پزشک مراجعه می‌کنند. طبیعی است که با وجود نشانه‌هایی از بیماری و احساس ناخوشایند، نگران وضعیت جسمی خود شویم و در پی اطلاع از علت و راه‌های درمان آن باشیم. از این رو به هنگام احساس درد و کشیدگی در عضلات خود به پزشک متخصص طب فیزیکی مراجعه خواهیم کرد. برای اطلاع دقیق از وضعیت سلامتی خود باید تمامی علائم را به‌درستی با پزشک در میان بگذاریم. در این صورت پزشک تشخیص قطعی‌تری خواهد داد. در نتیجه بیماری نیز زودتر درمان می‌شود.
کشش‌های عضلانی ناشی از فعالیت‌های بدنی زیاد و نادرست است پس باید علت ایجاد درد را پیدا کنید.
متخصصان طب فیزیکی انواع فشارهای عضلانی را به ۳ دسته کلی طبقه‌بندی کرده‌اند:
- خفیف: درجه ۱
- متوسط: درجه ۲
- شدید: درجه ۳
باید گفت تشخیص دقیق‌تر پزشک، به نتایج آزمایش‌ها بستگی دارد. اگر فشارهای عضلانی شدیدتری احساس کنیم، پزشک از برخی آزمایش‌های تصویربرداری برای تشخیص فشار عضلانی ما کمک خواهد گرفت. آزمایش‌هایی مانند:
سونوگرافی: جهت بررسی پارگی یا تجمع مایع در اطراف عضله تحت فشار استفاده می‌شود.
MRI: به پزشک اجازه می‌دهد که لخته‌های خون، پارگی یا خونریزی داخلی را بررسی کند.
این آزمایش‌ها همچنین به آنها کمک می‌کند تا وضعیت تاندون‌ها یا رباط‌ها را نیز بررسی کنند.
روش‌های پیشگیری از کشیدگی عضلات
متاسفانه کشیدگی عضله در اکثر موارد به طور ناگهانی رخ می‌دهد و در مواردی موجب آسیب جدی عضلات یا پارگی آنها می‌شود. با این حال می‌توانیم با انجام کارهایی از این دست، از بروز آن پیشگیری کنیم:
- از قراردادن بدن در شرایط نامناسب بپرهیزیم.
- هنگام بلند کردن اجسام سنگین، احتیاط کنیم.
- میزان انعطاف‌پذیری عضلات خود را افزایش دهیم.
- از انجام حرکات ورزشی سخت و بسیار سنگین دوری کنیم.
- هنگام ورزش و تمرینات بدنی حتما بدن خود را از قبل گرم کنیم.
روش‌های خانگی برای درمان کشیدگی عضله
در حالت کلی، کشیدگی عضله و ماهیچه امری نامعمول نیست و در اغلب موارد در خانه قابل درمان است. به طوریکه می‌توانیم با انجام راهکارهایی ساده و آسان، کشیدگی عضلات خود را در منزل درمان کنیم. به طور قطع با انجام این روش‌ها، سریع‌تر به حالت عادی بازخواهیم گشت و از شر دردهای کشش عضلانی خلاص خواهیم شد:
۱- استراحت کافی
پرهیز از انجام کارهای غیرضروری، موجب بهبودی هرچه سریع‌تر مشکل خواهد شد. در این راستا بهتر است یک بالشت طبی یا نرم و کوچک زیر عضله مورد نظر قرار دهیم تا از وارد شدن ضربه‌های احتمالی به آن جلوگیری شود.
۲- هیدراته نگه داشتن بدن
کم‌آبی موجب بروز بیماری‌های زیادی در بدن می‌شود. هنگامی‌که به عضلات فشار وارد می‌شود باید آب بنوشیم. آب گردش خون را بهبود می‌بخشد.
۳- استفاده از یخ برای تسریع در بهبودی
برای فرونشاندن درد بهتر است از یخ استفاده کنیم. کافی است یک کیسه پر از تکه‌های یخ را روی محل درد بمالیم و اجازه دهیم ۱۵ الی ۲۰ دقیقه بماند.
۴- حمام آب گرم
زمانیکه دردهای عضلانی ما را آزار می‌دهد، دوش آب گرم و حتی نشستن در وان آب گرم، ما را آرام خواهد کرد. البته آب بسیار داغ موجب کم‌آبی و تنش بیشتر عضلات خواهد شد.
۵- استفاده از نمک اپسوم
نمک اپسوم نوعی نمک حاوی سولفات منیزیم با خواص آرام‌بخش است که موجب کاهش دردهای عضلانی می‌شود. این نمک با خارج کردن مایع اضافی بافت‌ها سبب کاهش درد و ورم عضلات می‌شود.
برای بهره‌مندی از فواید بی‌نظیر نمکم اپسوم می‌توان دو فنجان از آن را داخل وان حمام اضافه کرد. سپس عضله را درون آن قرار دهید و برای مدتی صبر کنیم. پس از حمام، محل آسب‌دیده را با حوله خشک کنیم و با استفاده از یک باند کشی روی آن را ببندیم. قطعاً با انجام متوالی این کار به مدت چند روز، تاثیرات فوق‌العاده آن را مشاهده خواهیم کرد.
در صورت ابتلا به مشکلات قلبی و فشار خون بالا باید از استفاده این محصول خوددرای کرد.
۶- بالا نگه داشتن نواحی درد
برای بهبودی هرچه سریع‌تر درد، بهتر است هنگام خواب یا استراحت، عضله آسیب‌دیده را بالا نگه داریم. برای این کار می‌توانیم از یک بالش یا کوسن سفت کمک بگیریم. تحقیقات نشان داده‌اند که این روش، نتایج بسیار اثربخشی در پی دارد و موجب درمان کشیدگی، گرفتگی یا فشار درد عضلات می‌شود.
۷- انجام حرکات کششی
زمانی که درد و فشار عضلات مقداری کاهش یافت، با انجام حرکات کششی می‌توانیم درد و کشش عضلات به‌خصوص در نواحی پشت بدن را تسکین دهیم. تمرینات کششی موجب بهبود گردش خون و به علاوه سفتی عضلات می‌شود. برای این کار حتما باید از متخصصان این حیطه کمک بگیریم و طبق راهنمایی‌های آنها تمرین کنیم.
۸- مصرف کلسیم و پتاسیم کافی
کلسیم و پتاسیم جزو مواد مغذی بسیار موثر در تقویت عضلات، ماهیچه‌ها و استخوان‌ها هستند. از این رو مصرف میزان مناسبی از آنها به رفع درد و کشیدگی عضلات کمک خواهد کرد. بدین منظور می‌توان از مواد غذایی طبیعی یا مکمل‌های دارویی استفاده کرد.
۹- یوگا
تمرینات یوگا جزو ورزش‌های بسیار ایده‌آل برای افزایش حس شادابی و انرژی‌بخشی است. انجام این ورزش به طور قطع تاثیر چشمگیری در درمان کشیدگی عضله و ماهیچه نواحی مختلف بدن از جمله پا، ران، بازو، ساعد، کمر و عضلات سرینی دارد.
درمان کشیدگی عضلات با محصولات گیاهی
علاوه بر موارد ذکر شده، مصرف برخی مواد غذایی و گیاهی به‌صورت خوراکی یا موضعی نیز در بهبود دردهای عضلانی موثر خواهند بود.
بیشتر بخوانید: درمان گیاهی زانو درد + راهکارهای خانگی برای درمان زانودرد
محصولات گیاهی موثر در تسکین کشیدگی عضلات عبارتند از:
فلفل قرمز
فلفل قرمز (فلفل کایین) با در بر داشتن کپسایسین، به‌عنوان یک ماده ضد درد و ضد التهاب قوی شناخته می‌شود. زمانیکه فلفل قرمز را به‌صورت موضعی استفاده می‌کنیم، کپسایسین موجود در آن با گرمادهی به بدن، درد عضلات را به طرز شگفت‌انگیزی کاهش می‌دهد.
برای این منظور باید یک و نیم قاشق چایخوری پودر فلفل کایین و روغن زیتون را مخلوط کنیم و روی محل درد بمالیم. برای درمان کشیدگی عضلات بهتر است روزانه دو بار و به مدت یک هفته این کار را تکرار کنیم. البته برای بهبودی سریع‌تر عضلات، می‌توان فلفل قرمز را به غذاها نیز اضافه کرد.
چای بابونه
دمنوش بابوبه از دیگر ترکیبات گیاهی موثر در درمان کشیدگی عضلات است. به طوریکه مصرف چند فنجان از این نوشیدنی مفید، آرامش خاصی را برای عضلات ما به ارمغان می‌آورد.
عسل
همانطور که می‌دانیم، عسل به‌عنوان یکی از خارق‌العاده‌ترین محصولات غذایی طبیعی در کل دنیا شناخته می‌شود. بهبود کشیدگی عضله و تسکین درد آن، تنها یکی از فواید بی‌نظیر این ماده غذایی ارزشمند است.
برای درمان درد عضلات با روش‌های خانگی می‌توانیم از مواد غذایی عالی همچون عسل بهره ببریم و با مصرف مرتب آن در طول روز، درد عضلات و ماهیچه‌های خود را کاهش دهیم.
سرکه سیب
سرکه سیب یک ماده غذایی بسیار ارزشمند با خواص سلامتی بی‌شمار است. مخلوط سرکه سیب، آب، عسل و نعناع معجونی دلپذیر و بسیار قوی است که به بهبود درد و تنش‌های عضلانی کمک خواهد کرد.
روغن سیر
از آنجاییکه روغن سیر حاوی گوگرد و سلنیوم بسیاری است، لذا مصرف این ماده ارزشمند نقش موثری در کاهش گرفتگی و فشار عضلات خواهد داشت. همچنین به دلیل خواص ضد التهاب بالای روغن سیر، تورم عضلات از بین می‌رود.
روغن میخک
روغن میخک یکی از روش‌های خانگی دیگر برای درمان فشار عضلات است که علاوه بر کاهش درد عضله و سفتی ماهیچه سبب بی‌حس شدن آن نیز می‌شود.
ملاس
ملاس نوعی ماده مغذی برگرفته از چغندر قند و نیشکر و سرشار از پتاسیم و کلسیم است. پتاسیم و کلسیم هر دو برای سلامت استخوان‌ها، مفاصل و ماهیچه‌ها بسیار موثرند. همچنین ملاس از منابع غنی آهن است که به حفظ انرژی و متابولیسم بدن کمک بسیار ویژه‌ای می‌کند.
برای بهره‌مندی از خواص بی‌نظیر ملاس در درمان دردهای عضلانی، باید یک چهارم فنجان ملاس را با یک و نیم فنجان سرکه سیب، یک و نیم قاشق چایخوری پودر زنجبیل و مقداری عسل مخلوط کرد. سپس مقداری آب به آن افزوده و آن را سرد نوشید. برای نتیجه‌گیری بهتر از این محصول، باید به مدت یک هفته و روزانه دو بار از این معجون میل کرد.
زمان مراجعه به پزشک
در اکثر موارد درمان کشیدگی عضله در خانه آسان است و نیازی به مراجعه به پزشک نیست، اما در موارد حاد، باید سریعا به متخصص طب فیزیکی مراجعه کرد. این موارد عبارتند از:
- زمانیکه درد عضله پس از گذشت یک هفته هنوز بهبود نیافته است
- ناحیه آسیب کرخت و بی‌حس است
- محل آسیب دچار خونریزی است
- حرکت عضلات بدن به‌سختی امکان‌پذیر است
- نمی‌توانیم دست و پا یا بازوهایمان را حرکت دهیم
در این گونه موارد، پزشک معالج با انجام معاینات لازم و تصویربرداری با اشعه ایکس و اسکن MRI قادر به تشخیص میزان آسیب و نحوه درمان عضله خواهد بود. درمان آسیب‌های شدید عضله در مواردی با مصرف داروی ضدالتهاب و مسکن امکان‌پذیر است، اما در مواردی که گرفتگی عضلات سخت‌تر باشد، پزشک تمرینات فیزیوتراپی خاصی را توصیه خواهد کرد. البته در موارد بسیار حاد، احتمال نیاز به عمل جراحی نیز وجود دارد، اما درصد کمی از افراد به جراحی نیاز دارند.
سخن پایانی
بدن ما عضلات و ماهیچه‌های فراوانی دارد که مهم‌ترین نقش آنها حمایت از حرکت است. گاهی هنگام انجام کارهای سخت یا کار با وزنه‌های سنگین یا شرایط نادرست بدن، در عضله و ماهیچه بخشی از بدن احساس درد و کشیدگی می‌کنیم. کشیدگی عضله در تمامی افراد و همه عضلات بدن رخ می‌دهد، اما ورزشکاران به دلیل فعالیت بدنی زیاد، بیشتر از دیگران دچار این مشکل می‌شوند. همچنین عضله جلو ران، پشت پا، دست چپ و راست، ساعد و بازو یا کمر بیشتر از بقیه عضلات بدن مستعد کشیدگی است.
به طور کلی، کشیدگی عضله بیماری سخت و دردناکی است، اما بیشتر از هر چیز، اجتناب از فعالیت‌ها یا ورزش‌های مورد علاقه برای چند هفته خسته کننده است. برای بهبود هرچه سریع خود به ناچار باید مراقبت‌های درمانی مورد نیاز را انجام دهیم تا زودتر به زندگی عادی بازگردیم.
معمولا برای درمان کشیدگی‌های خفیف عضله به مصرف داروی خاصی نیاز نیست. در اکثر موارد، کشیدگی عضلات حاد نیست و با روش‌های خانگی به‌سرعت درمان می‌شود.
در صورتیکه همراه با فشار عضلانی ورم زیادی داشته و قادر به حرکت مفاصل دست‌ها و پاهای خود نباشیم، یا تورمی داریم که با گذشت زمان بدتر می‌شود، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه نماییم.
