درمان نابارروی از اصلی‌ترین دغدغه‌های زوج‌های جوانی است که با مشکل بچه‌دار نشدن مواجه هستند. با پیشرفت علم و تکنولوژی و پیدایش روش‌های درمان جدید، اکثر مشکلات ناباروری زنان و مردان رو به بهبود است. اگرچه روش‌های جدید برای درمان ناباروری، مستلزم صرف هزینه بسیار بالایی است، اما میزان درصد موفقیت بالای آن‌ها زوجین را قانع می‌کند.

هدف ما از تهیه این مقاله، افزایش اطلاعات شما هموطنان عزیز در زمینه ناباروری و روش‌‌های درمان آن است.

ناباروری چیست؟

 متاسفانه برخی از زوجین به دلایل مختلفی اعم از مشکلات ازثی، مادرزادی، ازدواج فامیلی، بیماری‌های مربوط به رحم و تخمدان زنان یا اسپرم و بیضه مردان به راحتی صاحب فرزند نمی‌شوند.

ناباروری به معنای نازایی و ناتوانی در فرزند آوری نیست، بلکه این واژه اغلب برای کسانی به کار که برای تولیدمثل دچار مشکل می‌شوند. به این معنی که زوجین یک سال رابطه جنسی مکرر و محافظت نشده داشته باشند، اما خانم باردار نشود. در اکثر موارد این مشکلات برگرفته از برخی بیماری‌های داخلی در بدن زن و مرد است که با درمان‌های دارویی و پزشکی رفع می‌شود. فقط تعداد کمی از زوج‌ها مشکل نازایی دارند که به لطف پیشرفت علم و تکنولوژی، روش‌های درمانی متفاوتی برای رفع این مشکل وجود دارد.

در این مقاله شما را با انواع روش‌های درمان ناباروری و مزایا و معایب هریک از آنها آشنا خواهیم کرد:

انواع روش‌های درمان ناباروری

در حال حاضر روش‌های گوناگونی برای درمان ناباروری وجود دارد. هریک از روش‌های درمانی مختص مشکلات و بیماری‌های خاصی است که تشخیص آن بر عهده پزشک متخصص است. در حالت کلی ناباروری برگرفته از علل مخلتفی در زنان و مردان است. اصلی‌ترین دلایل ایجاد ناتوانی در باروری به علت بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک، انسداد لوله‌های رحمی و آندومتریوز در زنان و مشکلات نعوظ و انزال، برآمدگی بیضه‌ها و انسداد مجاری اسپرم در مردان است. هرچند این مسئله ناشی از عوامل دیگری نیز می‌تواند باشد.

اگر از مشکل خود آگاه هستید و می‌خواهید بدانید کدام یک از روش‌های درمان ناباروری برای شما بهتر است، لیست روش‌های درمان ناباروری در ذیل را مطالعه نمایید.

درمان ناباروری با IUI (آی یو آی)

IUI یا آی یو آی (Intrauterine insemination) روندی است که طی آن اسپرم‌ها از طریق یک کاتتر به لوله‌های فالوپ می‌رسند و شانس بارداری افزایش می‌یابد.

اکثر افرادی که پس از گذشت یک‌سال از اقدام آنها به بارداری، به نتیجه نرسیده‌اند روش آی یو آی را انتخاب می‌کنند. در اغلب موارد، افرادی که دچار مشکلاتی از قبیل درد در هنگام رابطه جنسی، بیماری‌های آمیزشی، زخم دهانه رحم، ترشحات غیرطبیعی دهانه رحم و مشکلات نعوظ و انزال هستند، از این روش برای باروری کمک می‌گیرند. این روش درمانی راحت‌تر از روش‌های درمانی دیگر ناباروری است و نیاز به صرف هزینه بالا ندارد.

درمان ناباروری زنان و مردان به وسیله IUI

بیشتر بخوانید: آیا از ویژگی‌های تغذیه در دوران بارداری مطلع هستید؟

درمان دارویی

در برخی از موارد، زوجین به دلیل اختلالات هورمونی باردار نمی‌شوند. این نوع از مشکلات اصلی جای نگرانی ندارند و با استفاده از مصرف داروهای تجویزی پزشک به راحتی  قابل درمان است. پزشک معالج پس از انجام معاینات و آزمایش‌های لازم، نوع مشکل را تشخیص خواهد داد. بر همین اساس داروهای تحریک تخمدان و تخمک‌گذاری، استروژن و پروژسترون و غیره را تجویز خواهد کرد. این نوع از داروها به دو حالت خوراکی و تزریقی قابل مصرف هستند و باید حتما تحت نظر پزشک و تجویز او استفاده شوند.

درمان ناباروری به روش IVF (آی وی آی)

IVF یا  In vitro fertilization از قدیمی‌ترین روش‌های درمان ناباروری است که طی آن لقاح در آزمایشگاه انجام می‌شود و سپس جنین به رحم مادر انتقال می‌یابد. آی وی اف که با نام‌های لقاح خارجی یا مصنوعی نیز شناخته می‌شود، با تحریک تخمک‌گذاری تخمک و اسپرم‌های سالم و باکیفیت را در کنار هم قرار می‌دهد تا جنین کاملی را شکل دهد. پس از شکل‌گیری جنین و طی مراحل تکامل، چند روز بعد به داخل رحم مادر وارد می‌شود.

لازم به ذکر است که برای درمان آی وی اف، به درمان داروهای مهارکننده‌های هورمون‌ استروئیدی مانند کلومیفن سیترات، LH و FSH و داروهای آنالوگ هورمون‌های آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) نیاز است. مصرف این داروها نقش بسزایی در افزایش درصد موفقیت بارداری و زایمان دارند.

روش ICSI یا میکرواینجکشن

میکروانجکشن یا ICSI مخفف عبارت Intracytoplasmic sperm injection و به معنی تزریق اسپرم به داخل تخمک است. این روش درمانی وجه تشابه بسیاری با روش IVF دارد. تنها تفاوت این روش با IVF در این است که در آی وی اف لقاح اسپرم و تخمک بواسطه خود اسپرم در آزمایشگاه انجام می‌گیرد، اما در ICSI تخمدان‌های شخص را به کمک داروهای محرک تخمک‌گذرای تحریک می‌کنند و بعد اسپرم سالم را از طریق سوزنی نازک به تخمک تزریق می‌کنند.

در روش میکروانجکشن برخلاف سایر روش‌ها، فقط یک اسپرم به هر تخمک تزریق می‌شود. به همین جهت احتمال چندقلوزایی و یا حاملگی خارج رحمی کمتر است.

درمان ناباروری زنان و مردان از طریق ICSI

روش IVM یا بلوغ تخمک در آزمایشگاه

IVM که مخفف In vitro maturation و به معنی بلوغ تخمک در آزمایشگاه است، برای زنان مبتلا به سـندرم تخمدان پلی کیـستیک (PCOS) کابرد دارد. در این روش درمانی، با انجام سونوگرافی واژینال تخمک های نابالغ زن با فاصله ۲ تا ۱۰ میلی‌متر از بدن خالی می‌شوند. سپس به کمک انکوباتور در آزمایشگاه کشت و نگاه داشته می‌شوند تا اینکه بالغ شوند. در نهایت اسپرم‌‌ها را با روش ICSI به تخمک‌ها تزریق می‌کنند تا جنین شکل گیرد. پس از تشکیل جنین مابقی مراحل به روش آی وی اف انجام می‌شوند.

درمان ناباروری به روش IVM

GIFT یا تلقیح نطفه داخل لوله رحم

GIFT یا Gamete intrafallopian transfer به معنی تلقیح نطفه داخل لوله رحم است. این روش مختص زوج‌هایی است که با مشکلاتی اعم از ناهنجاری‌های دهانه رحم، آندومتریوز مختصر رحم و اختلالات دستگاه ایمنی روبه‌رو هستند. در صورتی‌که لوله‌‌های رحمی مادر سالم باشند، تخمک‌ها و اسپرم‌ها همانند IVF مهیا می‌شوند تا با لاپاراسکوپی به داخل لوله‌های رحمی منتقل شوند.

 برخی از پزشکان برای کاهش هزینه های درمان ناباروری، این روش را به صورت واژینال انجام می‌دهند.

ZIFT یا انتقال نطفه بارور به درون لوله رحم

ZIFT یا Zygote intrafallopian transfer به معنی انتقال نطفه بارور به درون لوله رحم است. این روش درمانی ترکیبی از IVF و GIFT است و طی آن سلول تخم به درون لوله‌های رحمی انتقال می‌یابد. در صورتی‌که دو روش درمانی قبلی اثربخش نباشند، از این روش درمانی استفاده می‌شود.

در روش GIFT اسپرم و تخمک هر دو به لوله‌های رحمی انتقال می‌یابند و این نکته تنها تفاوت GIFT با روش‌های قبلی است. به همین دلیل میزان موفقیت این روش نسبت به میکرواینجکشن و IVF‌ بیشتر خواهد بود.

از آنجایی‌که پزشک معالج احتمال خطا برای این کار در نظر می‌گیرد، ۴ جنین را درون لوله‌های فالوپ قرار می‌دهد. از همین رو امکان چندقلوزایی و حاملگی خارج از رحم در این افراد بیشتر است.

درمان ناباروری زوجین از طریق ZIFT

سایر روش‌های درمانی

البته روش‌های درمانی دیگری هم برای ناباروری وجود دارد که در صورت ناسالم بودن تخمک زنان و اسپرم مردان، ناهنجاری‌های کروموزومی و مشکلات رحمی خاص از آن‌ها استفاده می‌شوند. این روش‌ها مواردی از قبیل زیر هستند:

• جنین اهدایی
• تخمک اهدایی
• اسپرم اهدایی
• رحم جایگزین

جمع‌بندی

ناباروری و مشکلات ناشی از آن، دیگر به اندازه دوران قدیم نگران‌کننده نیست و روش‌های میسری برای درمان دارد. روش‌های درمانی مختلف ناباروری باعث شده‌اند تا بیشتر زنان و مردان جوان از نعمت فرزند بهره‌مند شوند؛ بنابراین اگر شما هم دچار مشکلاتی در زمینه تولید مثل هستید، بدون اضطراب و نگرانی به پزشک حاذقی مراجعه و مراحل درمان خود را با صلاحدید پزشک شروع کنید. اگرچه هزینه درمان ناباروری کمی بالا است و اغلب زنان و مردان از شروع آنها واهمه دارند، اما ثمربخشی این فرآیند به قدری بالا است که ارزش هزینه های بالا را دارد. امید است که تمامی هموطنان عزیزمان از پیشرفت علم و تکنولوژی در حیطه پزشکی بی‌ثمر نباشند.