خواص زیره سبز و سیاه برای لاغری و حفظ سلامتی بدن، از دوران قدیم بر همگان عیان است. این گیاه پرخاصیت ارزش فراوانی در طب سنتی داشتـه و مورد تائید پزشکان نیز میباشد. بیشترین خواص دارویی زیره، برگرفتـه از کاربرد آن در بهبود عملکرد سیستم گوارش و گردش خون است. از زیره سبز و سیاه به وفور در آشپزی و ساخت ترکیبات دارویی استفاده و از خواص بینظیر آن بهرهگیری میشود.
بیشتر بخوانید: گیاهان دارویی اعجاب انگیز
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد خواص دارویی زیره سبز و سیاه و کاربرد آن در لاغری، مطلب زیر را مطالعه نمایید.
خواص زیره سبز و سیاه و کاربرد آنها
زیره (Cuminum cyminum L) گیاهی برگی است که در چین، هند، خاورمیانه و منطقه مدیترانه رشد میکند. استفاده از دانههای خرد زیره بهعنوان ادویه در پخت و پز کاربرد فراوانی دارد. امروزه استفاده از این گیاه در ترکیبات دارویی نیز رایج بوده و خواص درمانی آن در بهبود انواع بیماریهای مختلف ثابت شده است.
از مهمترین خواص دارویی زیره سبز و سیاه میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
۱- خواص آنتی اکسیدانی زیره
دانههای زیره حاوی مواد طبیعی هستند که به عنوان آنتی اکسیدان عمل میکنند. بدین معنی که این مواد (به نامهای آپیژنین و لوتئولین) از حمله رادیکالهای آزاد به سلولهای سالم جلوگیری میکنند. آنتی اکسیدانها به شما کمک میکنند تا احساس سلامتی و انرژی بیشتری داشتـه باشید و از پیری پوست نیز جلوگیری میکنند.
۲- خواص ضد سرطانی زیره
تحقیقات انجام شده نشان میدهند که مصرف زیره به جلوگیری از انتشار و تکثیر سلولهای سرطانی کمک میکند. در یک مطالعه، موشهایی که با زیره سبز تغذیه شده بودند، از سرطان روده بزرگ محافظت شدند. محققان در مطالعه دیگری دریافتند که در میان صدها نوع گیاه و ادویه پرخاصیت، ریحان و زیره قویترین گیاهان ضد سرطان هستند.
۳- تاثیر زیره در درمان اسهال
پزشکان طب سنتی بر این باورند که گیاه زیره از قرنها پیش برای درمان اسهال مورد استفاده قرار میگرفتـه است. محققان برای اثبات این قضیه، عصاره دانه زیره را به موشهایی که دچار اسهال بودند، دادند. آنها در نهایت از تاثیر شگفتانگیز زیره در درمان اسهال حیوانات متحیر شدند.
۴- اثرات زیره در کنترل قند خون
محققان برای پیگیری اثرات دارویی زیر، آن را در یک آزمایش گیاهی برای دیابت استفاده کردند. در نتیجه آنها مشاهده کردند که این گیاه دارویی تاثیر بسزایی در بهبود وضعیت عمومی و مدیریت بیماری در افراد مبتلا به دیابت دارد. به طور کلی تحقیقات انجام شده اثبات کردند که روغن زیره یک عامل موثر در کاهش قند خون است.
۵- فواید زیره در مبارزه با باکتریها و انگلها
روغن استخراج شده از دانههای زیره، بهعنوان یک عامل ضد عفونی کننده قوی شناسایی میشود. این روغن باکتریهای مقاوم در برابر سایر ضد عفونی کنندهها را نیز از بین میبرد. محققان بر این باورند که زیره میتواند به کشتـن باکتریهای مضری که سعی در حمله به سیستم ایمنی بدن شما دارند، نیز کمک کند. به همین جهت از زیره به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در غذاها استفاده میشود.
۶- خواص ضد التهابی زیره
مواد فعال موجود در دانههای زیره، دارای اثرات ضد التهابی و ضد عفونی کننده هستند. یعنی اگر درد یا التهابی در بدن دارید که باعث ایجاد بیماریهای دیگر میشود، مصرف زیره موجب مقابله با اثرات آن خواهد شد. البته اسانس زیره به تنهایی دارای خواص ضد التهابی نیست، اما خود دانههای زیره در کاهش درد و التهاب موثر است.
۷- تاثیر زیره در کاهش کلسترول
هیپولیپیدمیک مادهای موثر در کنترل سطوح بالای چربیهایی است که به قلب و سطح کلسترول آسیب میزند. از این رو پزشکان بر این باورند که گیاه زیره دارای خواص کاهش چربی خون نیز میباشد. طی مطالعهای که انجام شد، استفاده از مکمل غذایی پودر زیره مخلوط شده در ماست، موجب کاهش کلسترول بدن شد. گروه دیگری از افراد مبتلا به کلسترول بالا پس از مصرف زیره، نتایج مفیدی داشتند.
۸- خواص زیره سبز برای لاغری و کاهش وزن
مطالعات گروهی بسیاری در زمینه روشهای بهرهمندی از خواص زیره سبز برای لاغری و کاهش وزن انجام گرفتـه است. البته تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است، اما نتایج این مطالعات امیدوارکننده به نظر میرسد. طی این مطالعات زنان دارای اضافه وزنی که پودر زیره را در رژیم غذایی سالم استفاده کرده بودند، اثرات چشمگیری در کاهش و مدیریت وزن مشاهده نمودند. طی مطالعه دیگری، جمعی از مردان و زنان دارای اضافه وزن، مصرف زیره را در کنار قرص لاغری آزموده و به نتایج روشنتری دست یافتند.
بیشتر بخوانید: رژیم لاغری سریع و سالم چه ویژگی هایی دارد؟
۹- تاثیر زیره در بهبود علائم IBS
محققان عصاره زیره را برای درمان گرفتگی، اسپاسم گوارشی، حالت تهوع و نفخ مرتبط با سندرم روده تحریک پذیر (IBS) نیز ارزیابی کردهاند. طی بررسیهای انجام شده آنها به این نتیجه رسیدند که، عصاره زیره قادر به درمان علائم IBS است. نتایج این مطالعات بهقدری واضح بود که پژوهشگران ادعا میکنند زیره سبز جایگزین موثر برای داروهای تجویزی گران قیمت برای درمان IBS خواهد بود.
۱۰- خواص زیره در تقویت حافظه
گیاه ارزشمند زیره با تحریک سیستم عصبی مرکزی، اثرات دارویی شگفتانگیزی را از خود به جای میگذارد. مصرف این گیاه موجب افزایش حافظه و کنترل اندامهای بدن میشود. پزشکان بر این باورند که گیاه زیره حتی ممکن است به درمان بیماری پارکینسون نیز کمک کند. زیرا مصرف زیره در عملکرد سیستم عصبی مرکزی بدن نقش بسزایی دارد.
گیاه زیره را چگونه در رژیم غذایی خود بگنجانیم؟
همانطور که در بالا بدان اشاره کردیم، زیره سبز بهعنوان ادویهای معطر در پخت انواع غذاها کاربرد دارد. برای بهرهمندی از خواص این ادویه فوقالعاده خوش طعم میتوانید آن را در بسیاری از دستور العملهای غذایی سالم و کم کلسترول قرار دهید. جهت مصرف آسان زیره میتوانید آن را به خوراکیها، غلات و میانوعدههای غذایی خود اضافه کنید. برای طبح ماهی قزل آلا نیز میتوانید آن را با پوسته زیره آغشتـه نمایید تا بوی تند ماهی از بین برود.
در برخی از غذاها میتوان زیره سبز، پاپریکا، گشنیز و لیموی تازه را با هم ترکیب و به غذاهای در حال پخت اضافه نمود. برای رفع سردی طبع برنج نیز میتوانید مقداری زیره و روغن کانولا در حین پخت به آن بیافزایید.
به طور معمول افراد از پودر زیره آماده و موجود در عطاریها استفاده مینمایند. شما نیز میتوانید زیره سبز تازه را خریداری نموده و پس از خشک کردن دانهها یا برشتـه کردن آنها در فر، از آن استفاده نمایید.
آیا استفاده از زیره خطرات و عوارض جانبی در پی دارد؟
به طور کلی زیره سبز بهعنوان گیاهی بسیار ایمن و غیر سمی در جهان شناختـه میشود. با این حال استفاده بیرویه و افراطی از این گیاه، عوارض جانبی احتمالی در بر خواهد داشت. بنابراین توصیه میکنیم، از مصرف بیش از اندازه گیاه زیره خودداری نمایید.
بهتر است بدانید که میزان دوز معمولی زیره سبز به عنوان مکمل گیاهی ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلیگرم در روز است.
سخن آخر
گیاه زیره دارای خواص فوق العاده ارزشمندی از قبیل کمک به کاهش وزن، بهبود هضم و تقویت حافظه است. مصرف این گیاه به طرز حیرتآوری موجب جلوگیری از تکثیر سلولهای سرطانی و رفع التهاب بدن میشود. محققان بر این باورند که خواص درمانی و دارویی زیره به طور کامل اثبات نشده است. آنها همواره در تلاش بر این هستند که فواید دارویی زیره در بهبود کیفیت خون، تراکم استخوان و تعداد اسپرم را نیز به اثبات برسانند.
البته این گیاه با وجود تمامی فواید اثبات شده، دارای موارد منع مصرف یا عوامل خطر بسیار کمی است. بنابراین پزشکان توصیه میکنند که از مصرف افراطی زیره بپرهیزید. به یاد داشتـه باشید که همیشه قبل از شروع مصرف یک مکمل گیاهی جدید با پزشک خود مشورت کنید.
