فیزیوتراپی یا فیزیک درمانی روشی نوین و ایده‌آل برای رفع دردهای مفصلی و عضلانی است. از آنجائیکه جراحی مفاصل و سایر روش‌های درمانی نیاز به تحمل سختی‌هایی بسیار زیادی دارد، لذا اکثر افراد فیزیوتراپی را به آنها ترجیح می‌دهند. اگرچه تمرینات فیزیوتراپی خواص خود را طی دفعات متوالی نشان می‌دهند و کمی زمان‌بر هستند، اما راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر از سایر راهکارهای درمانی هستند. بنابراین توصیه ما این است که اگر شما هم دچار دردهای مفصلی هستید طبق تجویز پزشک، انواع خاص فیزیوتراپی را امتحان کنید. مطمئنا با انجام تمرینات فیزیوتراپی بدون مشاهده عوارض جانبی، شاهد بهبودی درد و بیماری خود خواهید بود.
بیشتر بخوانید: فواید ورزش و اهمیت آن در زندگی
برای آشنایی با انواع فیزیوتراپی و خواص ارزشمند آن در این مقاله همراه ما باشید:
فیزیوتراپی چیست؟
فیزیوتراپی (PT) یک حرفه جدید از مراقبت‌های بهداشتی است که توسط فیزیوتراپیست‌ها در مراکز درمانی مخصوصی انجام می‌شود. فیزیوتراپیست‌ها بستـه به نوع مشکل بیماران، روش‌های درمانی زیر را به آنها پیشنهاد و ارائه می‌دهند:
- ماساژ درمانی
- گرما درمانی
- تمرینات ورزشی
- الکتروتراپی
- آموزش بیمار
- مشاوره برای درمان آسیب، بیماری یا بدشکلی
بیشتر بخوانید: ماساژ درمانی و فواید بی‌نظیر آن برای بدن
به کمک روش‌های درمانی فوق، فیزیوتراپیست‌ها به شما کمک می‌کنند که زندگی فعال و مستقلی داشـتـه باشید. آنها در ارزیابی حرکت متخصص هستند و به شما آموزش می‌دهند که چگونه از مفاصل خود محافظت کنید.
از بهترین خواص فیزیوتراپی، بهبود دامنه حرکتی مبتلایان به آرتریت است. اکثر بیماران مبتلا به آرتروز گمان می‌کنند که ورزش باعث افزایش درد یا آسیب به مفاصل آنها می‌شود. در صورتیکه فیزیوتراپیست‌ها با ارزیابی قدرت عضلانی و دامنه حرکتی مفاصل شما، بهترین روش درمان را برای شما تشخیص می‌دهند.
انواع تمرینات فیزیوتراپی
درد عضلات و مفاصل عموما با روش‌های فیزیوتراپی یا برخی تمرینات ورزشی در خانه درمان می‌شوند. در اغلب مواقع فیزیوتراپیست‌ها، تمرینات متنوعی برای افزایش انعطاف‌پذیری و تحرک شما پیشنهاد می‌کنند که عبارتند از:
- آب درمانی: تمرین در یک استخر آب گرم
- توانبخشی: تمرینات تقویتی، پیشگیرانه و اصلاحی برای کاهش شرایط بیماری
- گرما درمانی یا سرما درمانی: استفاده از یخ، کیسه‌های سرد و اسپری نیتروژن
- ارائه وسایل کمکی: برای راه رفتـن یا آتل برای کمک به حفظ تحرک و استقلال
- برنامه های ورزشی درجه‌بندی شده: جهت بهبود دامنه حرکت و رفع سفتی عضلات
- تمرینات کششی: برای کمک به کاهش درد
- تمرینات تقویتی: برای ایجاد یا حفظ قدرت عضلانی
- تمرینات تناسب اندام عمومی: انجام ورزش‌های گوناگون برای حذف چربی‌ها و رسید‌ن به اندام ایده‌آل
- تمرینات حس عمقی: برای بهبود تعادل، هماهنگی و چابکی
- تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست: ارسال جریان با درجه پایین از طریق الکترودهای قرار داده شده بر روی سطح پوست با یک دستگاه باتری کوچک
- اولتراسوندتراپی: القای گرمای عمیق به یک ناحیه موضعی برای درمان اسپاسم عضلانی، افزایش متابولیسم و بهبود جریان خون
- مغناطیس درمانی: محدود کرد‌ن درد به کمک الکترومغناطیس‌ها
- طب سوزنی: کاهش درد بواسطه وارد کرد‌ن سوزن‌های ظریف در نقاط خاصی از بدن
برخی از فیزیوتراپ‌ها در کنار موارد فوق، توصیه به شرکت در ورزش‌های عمومی مانند یوگا، تای چی، پیلاتس یا پیاده‌روی می‌کنند. البته تمرینات فیزیوتراپی فقط شامل موارد فوق نیستند. انواع فوق تخصصی تمرینات فیزیوتراپی، جدای از موارد بالا بوده و برای رفع مشکلات جدی‌تر ارائه می‌شوند.
بیشتر بخوانید: استفاده از کمربند طبی چه مزایا و معایبی دارد؟
در ادامه مقاله به ذکر انواع فوق تخصصی تمرینات فیزیوتراپی و خواص هریک از آنها می‌پردازیم:
انواع روش‌های فوق تخصصی فیزیوتراپی
فیزیوتراپی در قالب زیرتخصص‌های مختلفی تکامل یافتـه است. این روش‌های فوق تخصصی موجب اثربخشی هرچه بیشتر و بهتر تمرینات شده و بیماری‌های حاد را در مدت زمانی کمتر درمان می‌کنند. در زیر لیستی از زیرتخصص‌های مختلف به همراه کاربرد آنها آورد‌ه شده است:
فیزیوتراپی عصبی
در برخی از موارد شرایط عصبی منجر به ضعف شدید و اسپاسم عضلانی، از دست داد‌ن تعادل، لرزش و کاهش حس می‌شود. فیزیوتراپی عصبی با هدف ایجاد تحرک و درمان اختلالات عملکردی ناشی از سیستم عصبی و عضلانی مانند موارد زیر را درمان می‌کند.
- سیاتیک
- آنوریسم
- سکته مغزی
- آسیب‌های مغزی
- آسیب‌های نخاعی
- بیماری پارکینسون
- مولتیپل اسکلروزیس
فیزیوتراپی ارتوپدی، عضلانی، اسکلتی
این نوع از فیزیوتراپی به ترمیم بدشکلی‌ها و درمان بیماری‌های مربوط به سیستم اسکلتی عضلانی می‌پردازد. اصلاح عضلات، رباط‌ها، استخوان‌ها، مفاصل و تاندون‌ها از جمله موارد قابل درمان با این نوع از فیزیوتراپی است. هدف اصلی فیزیوتوراپ‌های ارتوپدی کاهش درد، افزایش تحرک و اصلاح آسیب اسکلتی است.
فیزیوتراپی قلبی-ریوی
بیمارانی که از اختلالات قلبی ریوی مانند ایست قلبی و بیماری مزمن انسدادی ریوی رنج می‌برند، به کمک این نوع فیزیوتراپی درمان می‌شوند. در مراکز توانبخشی قلبی بیماران در مورد اشکال خاصی از تمرینات و تکنیک‌های تمرین مقاومتی آموزش می‌بینند.
فیزیوتراپی کودکان
فیزیوتراپیست‌های کودکان به بهبود آسیب‌های حاد، نقایص مادرزادی، تاخیر در رشد فیزیکی یا برخی نقص‌های ژنتیکی مانند فلج مغزی کمک می‌کنند. آنها به کمک تمرینات درمانی مختلفی به تقویت قسمت‌های آسیب‌دیده کودکان کمک می‌کنند. بدین ترتیب حرکت دقیق و کلی آن قسمت‌ها بهبود می‌یابد.
فیزیوتراپی سالمندان
برخی از بیماری‌های مرتبط با سن مانند آرتریت (درد در مفاصل) و پوکی استخوان (استخوان‌های شکننده) به کمک فیزیوتراپی سالمندان درمان می‌شوند. فیزیوتراپیست‌های سالمندان، افراد مسن را وادار به محدود کرد‌ن برخی حرکات تشدید کنند‌ه می‌کنند. آنها به کمک تکنیک‌ها و تمرینات متنوعی، سالمندان را در مسیر راه رفتـن صحیح کمک می‌کنند.
آیا فیزیوتراپی عوارض جانبی هم در پی دارد؟
در حالت کلی فیزیوتراپی راه‌حلی مناسب برای رفع انواع دردهای مختلف بدن است. تمرینات فیزیوتراپی قادر به افزایش دامنه حرکتی و بهبود سریع‌تر آسیب‌ها هستند. آنها همچنین می‌توانند به کاهش برخی از بیماری‌های مزمن نیز کمک کنند. اگرچه هدف فیزیوتراپی این است که به شما کمک کند تا به حالت عادی بازگردید، اما انجام ورزش‌های خاص برخی عوارض جانبی را نیز در برخواهد داشت.
از رایج‌ترین عوارض احتمالی فیزیوتراپی می‌توان به احساس درد و خستگی عمومی، انواع دردهای عضلانی و حساسیت اشاره کرد.
سخن نهایی
فیزیوتراپی (Physiotherapy) روشی مناسب برای کاهش دردهای عضلانی و مفصلی است. این عمل بواسطه انواع دستگاه‌های پزشکی حرفه‌ای و تمرینات ورزشی مختلف انجام می‌شود. فیزیوتراپیست مربوطه با تشخیص نوع بیماری، روش درمانی مناسب را پیشنهاد خواهد دارد. در برخی از موارد، تمرینات ساده ورزشی را برای انجام در خانه توصیه می‌شود. با این حال برخی از مشکلات حاد نیاز به روش‌های فوق تخصصی دارند و باید زیر نظر فیزیوتراپیست انجام شود. در هر حال توصیه می‌کنیم برای مشاوره درمورد بهترین تمرینات فیزیوتراپی مناسب مشکل خود به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
