دیسک گردن وظیفه منعطف‌سازی گردن برای حرکات سر را بر عهده دارد. مشکلات دیسک گردن با علائمی همچون درد و سفتی شدید پدیدار خواهد شد. درد دیسک گردن اغلب سخت و آزاردهنده است و به درمان فوری نیاز دارد. روش‌های درمان دیسک گردن از گیاهان دارویی گرفتـه تا عمل جراحی متغیر است و به نوع مشکل بستگی دارد. پارگی، فتق، لغزش دیسک و غیره همگی از انواع مشکلات مربوط به ناحیه گردن است که عوارض شدیدی را در پی دارد.
بیشتر بخوانید: گردن درد، انواع، علت و راه‌های درمان آن
در این مقاله همراه ما باشید تا انواع، علل، علائم و راه‌های تشخیص و درمان دیسک گردن را با هم بررسی کنیم:
دیسک گردن چیست؟
دیسک های گردن بین مهره های مجاور گردن قرار دارند. این دیسک ها از استخوان‌های مهره گردن محافظت می‌کنند و در واقع حکم ضربه‌گیر را دارند. به‌شرطی که به حد کافی هیدراته شوند تا قدرت و نرمی مورد نیاز برای حمایت از ستون فقرات را داشتـه باشند.
هر دیسک دارای ۲ جزء اساسی است:
لایه خارجی: قسمت بیرونی سخت یا آنولوس فیبروزوس نام دارد. این بخش تشکیل‌یافتـه از رشته‌های کلاژنی است که هسته داخلی را احاطه و از آن محافظت می‌کنند.
هسته داخلی: بخش داخلی ژله‌ای و نرمی است که هسته پالپوس نامیـده می‌شود. این هسته در ایجاد بالشتک و انعطاف‌پذیری دیسک موثر است.
ستون فقرات گردن به کمک دیسک‌ها، قادر به تحمل فشارهای مختلف است. در حالت کلی ۶ دیسک بین مهره‌ای بسیار متحرک و پویا در ستون فقرات گردن موجود است. این دیسک‌ها باریک‌تر از دیسک‌های موجود در قسمت پایین کمر و ضخیم‌تر از دیسک‌های سینه‌ای بالای کمر هستند.
دیسک های گردن با افزایش سن به مرور زمان آب خود را از دست می‌دهند و به اصطلاح دهیدارته می‌شوند. همین امر موجب سفتی و کاهش انعطاف‌پذیری گردن خواهد شد. تغییرات دژنراتیو مشابه این، فتق دیسک‌گردن را در پی دارد. زمانی که هسته داخلی دیسک از لایه خارجی آن بیرون می‌زند و با عصب نخاعی برخورد می‌کند، فتق دیسک‌گردن یا “لغزندگی دیسک” اتفاق می‌افتد.
علاوه بر این، ممکن است دیسک ناحیه گردن با برخورد ضربات مستقیم یا تغییرات تدریجی به طور کلی تخریب و با عوارض شدیدی همراه باشد. عدم خون‌رسانی و کاهش پایانه‌های عصبی، باعث تخریب دیسک خواهد شد.
علائم دیسک گردن
عوامل بسیار زیادی در بروز درد پشت گردن موثر هستند. استرس زیاد، خم کـردن سر، چرخیدن و خم شـدن از جمله کارهایی است که منجر به عوارضی همچون دیسک گردن می‌شود. بنابراین جای تعجب نیست که حدود دو سوم مردم در دورانی از زندگی خود گردن درد را تجربه می‌کنند. با این حال بیماری دیسک ناحیه گردن فراتر از درد گردن است و علائم دردناک‌تری نیز در پی دارد. در واقع دیسک‌گردن یک فرآیند دژنراتیو است که موجب بروز انواع دردهای شدید و همچنین بی‌حسی و ضعف شانه، بازو و دست می‌شود. به‌طوری‌که اغلب افراد با تجربه آن دچار اختلالات حرکتی و اثرات بدی در شغل، خانواده و کیفیت زندگی‌شان می‌شوند.
در حالت کلی ستون فقرات گردن از هفت استخوان به نام مهره تشکیل شـده است. این مهره‌ها توسط دیسک‌هایی مملو از یک ماده ژله‌ای مانند بالشتک از هم جدا شده‌اند. دیسک‌های گردن در عین حال که موجب تثبیت گردن می‌شوند، امکان چرخیـدن از یک سمت به سمت دیگر و از عقب به جلو را می‌دهند. در واقع بدون دیسک، ستون فقرات بسیار سفت و غیرقابل حرکت خواهد بود.
معمولا علائم این دیسک با توجه به نوع و شدت بیماری متفاوت است، اما اصلی‌ترین علائم نشان‌دهنده دیسک عبارتند از:
- سفتی گردن
- قدم های لرزان
- درد گردن و بازو
- اسپاسم عضلات پاها
- بی‌ثبات در حین حرکت
- بی‌حسی و ضعف دست‌ها
- فقدان هماهنگی در حرکات
بیشتر بخوانید: استرس ? چگونه باعث درد گردن می شود؟
نحوه تشخیص بیماری
برای تشخیص این بیماری، پزشک در ابتدا سوابق پزشکی بیمار را بررسی می‌کند. سپس به شناسایی علائم و زمان شروع آنها می‌پردازد، تا از شدت دیسک ناحیه گردن و عوامل موثر در تشدید یا بهبود آن آگاه شود. بعضا با صلاحدید پزشک یک معاینه عصبی برای آزمایش قدرت، رفلکس‌ها و احساس درد بازو و دست هم نیاز خواهد بود.
پزشک متخصص برای بررسی نخاع و منبع گردن درد بیمار از تست‌های آزمایشگاهی زیر بهره می‌گیرد:
- تصویربرداری اشعه ایکس
- تست تشدید مغناطیسی (MRI)
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)
بهترین راه درمان انواع دیسک گردن
به طور کلی بیماری دژنراتیو دیسک یا حتی لغزش دیسک هم در حالت خفیف، بدون نیاز به عمل جراحی درمان می‌شوند. اولین و آسان‌ترین راه درمان دیسک ناحیه گردن مصرف داروهای مسکن بدون نسخه‌ای مانند زیر است:
- استامینوفن
- ناپروکسن
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن
معمولا این دسته از داروها موجب کاهش چشمگیر درد و التهاب می‌شوند. در صورتی‌که آنها موثر واقع نشوند، پزشک معالج داروهایی مانند استروئیدها یا مسکن‌های حاوی مخدر را تجویز خواهد کرد. تمرینات فیزیوتراپی از دیگر راهکارهای درمانی موثر در بهبود بیماری دیسک گردن است. فیزیوتراپ یا درمانگر حاذق می‌تواند به آهستگی عضلات و مفاصل شما را دستکاری کند تا از شدت درد و سفتی آنها کاستـه شود. وی همچنین به افزایش دامنه حرکتی شما و بهبود گردن‌دردتان نیز کمک خواهد کرد.
در صورتی‌که با این روش‌های درمانی احساس بهبودی نکردید و بی‌حسی یا ضعف عضلانی شدیدی را شاهد بودید، به پزشک خود اطلاع دهید. در مرحله آخر، پزشک با توجه به عدم بهبودی حال شما، توصیه به عمل جراحی خواهد کرد. عمل جراحی مخصوص دیسک دژنراتیو گردن را دیسککتومی می‌گویند. طی این روش، جراح مربوطه دیسک در حال تخریب را برمی دارد و با یک دیسک مصنوعی فلزی تعویض می‌کند. در هر صورت توصیه می‌کنیم برای انجام عمل جراحی عجله نکنید و حداقل ۶ هفته منتظر بمانید. زیرا اکثر بیماران در عرض شش هفته، بهبود می‌یابد.
لازم به ذکر است که گردن درد خفیف و مزمن همیشه نیاز به مداوای پزشک و مصرف دارو ندارد. تجهیزات پزشکی مدرن و پیشرفته‌ای به منظور تسکین درد گردن روانه بازار شده‌اند که تاثیر بسزایی در بهبود علائم دارند. با تهیه یک گردنبند تاندونک دیگر نیازی به مراجعه پزشک و تن‌دادن به روش‌های جراحی و پزشکی نیست.
* برای خرید گردنبند تاندونک از فروشگاه اینترنتی آی آر مای شاپ اینجا کلیک کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین قرص برای درد گردن
مدت زمان مورد نیاز برای درمان دیسک گردن
مدت درمان این دیسک از چند هفته تا سه ماه تا حتی یک سال متغیر است. دیسک های شدیدی که عمل جراحی شده‌اند، حداکثر زمان ممکن را برای درمان نیاز دارند. البته توجه به این نکته الزامی است که پس از کاهش درد گردن نیز، باید برای جلوگیری از آسیب‌های آتی از خود مراقبت کنید. به همین منظور بایستی ستون فقرات خود را در وضعیت خوبی نگه دارید تا از وقوع مشکلات مجدد جلوگیری نمایید.
برای اطمینان از اینکه ستون فقرات خود را تا حد ممکن سالم نگه می‌دارید، یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید. همچنین فعالیت بدنی خود را مدیریت و به طور منظم ورزش کنید. از مصرف سیگار و دخانیات نیز به شدت دوری کنید. به‌علاوه سعی کنید همیشه گردن خود را صاف و پشت خود را در وضعیت متعادل نگه دارید.
سخن پایانی
دیسک‌گردن از بدترین مشکلات سلامتی است که امکان بروز آن برای همه افراد و در هر شرایطی وجود دارد. دیسک ها مهم‌ترین نقش را در حرکت سر و گردن دارند و به‌هنگام آسیب، انواع زیادی از فشارها را بر بدن وارد می‌کنند. مدت زمان مورد نیاز برای درمان آنها نیز طولانی و خسته‌کننده است و به مراقبت زیادی نیاز دارد. از این رو همواره باید در تلاش برای محافظت از دیسک گردن، ستون فقرات و عضلات پشتی خود باشیم تا از بروز هرگونه آسیب و عوارض به این نواحی جلوگیری نماییم.
