بدن درد یکی از شایع‌ترین مشکلات عضلانی است که در شرایط مختلف، افراد را درگیر خود می‌سازد. در اغلب مواقع، خستگی و کوفتگی بدن علت اصلی درد عضلات بود‌ه و با ناراحتی شدیدی همراه است. به‌طوریکه تمام عضلات بدن همزمان با هم به درد می‌آیند و قدرت فعالیت روزانه را نیز از آدمی سلب می‌کنند. برای درمان کوفتگی بدن، ابتدا باید علت درد توسط پزشک تشخیص داد‌ه شود. در حالت کلی با استراحت و درمان های خانگی می‌توان کوفتگی بدن را درمان کرد، اما بعضا نیاز به مراقبت‌های پزشکی است.
بیشتر بخوانید: دردهای عضلانی، انواع، علت و راه‌های درمان آن
در این مقاله از سایت آی آر مای شاپ به بررسی علت خستگی و کوفتگی بدن و روش‌های درمان آن می‌پردازیم:
بدن درد چیست و با چه علائمی بروز می‌کند؟
بدن درد به معنای خستگی و کوفتگی تمام عضلات بدن است. این عارضه اغلب در پی خستگی ناشی از ورزش یا فعالیت‌های جسمی سنگین رخ می‌دهد. اما در برخی از مواقع، علت خستگی و کوفتگی، وجود نوعی بیماری زمینه‌ای در بدن است که نیاز به درمان جدی و فوری دارد.
در حالت کلی بدن‌درد به دو حالت حاد یا مزمن و شدید یا خفیف رخ می‌دهد. به‌طوریکه برخی از افراد دچار دردهای تیز و متناوب می‌شوند و برخی دیگر احساس درد مبهم اما مداومی در عضلات خود می‌کنند.
معمولا بدن درد با علائمی همچون خستگی و ضعف عضلات ظاهر می‌شود. با این حال اگر بدن‌درد به دلیل وجود یک بیماری باشد، علائمی دیگری نیز در فرد مشاهده خواهد شد. با شناخت سایر علائم مربوطه، به‌راحتی می‌توان علت درد و کوفتگی بدن را شناسایی و آن را درمان کرد.
موارد زیر از جمله علائم رایجی هستند که در کنار بدن‌درد رخ می‌دهند:
- خستگی
- لرزش بدن
- ضعف عضلات
- تغییر دمای بدن
- درد در قسمت خاصی از بدن
- علائم سرماخوردگی و آنفولانزا
بیشتر بخوانید: معده درد؛ علت، علائم و راه‌های درمان درد معده در کمترین زمان ممکن
علت اصلی درد، خستگی و کوفتگی بدن چیست؟
همانطور که در بالا گفتیم، بدن درد اغلب بدون دلیل خاصی به بهانه خستگی و کرختی عضلات رخ می‌دهد. با این حال علل دیگری نیز وجود دارند، که می‌توانند منجر به بروز بدن درد و کوفتگی شوند. در این صورت باید قضیه را جدی گرفتـه و به دنبال راهکارهای پزشکی باشیم.
از اصلی‌ترین دلایل بدن درد، می‌توان به مواردی از قبیل زیر اشاره کرد:
فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا یک بیماری طولانی‌مدت است که باعث درد و کوفتگی در تمام بدن می‌شود. درد، خستگی و سفتی عضلات همگی از علائم فیبرومیالژیا هستند. عموما این بیماری ناشی از پردازش سیستم عصبی مرکزی در حین ارسال پیام‌های درد به اعضای بدن است.
انواع عفونت‌ها و ویروس‌ها
در اغلب مواقع بیماری‌های عفونی و ویروسی با علائمی همچون خستگی و کوفتگی عضلات بدن نمایان می‌شوند. از جمله بیماری‌های ویروسی و عفونت‌زایی که منجر به بدن درد می‌شوند، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- آنفولانزا
- اومیکرون
- سرماخوردگی
- ویروس کرونا
به هنگام شیوع عفونت‌های فوق، سیستم ایمنی بدن گلبول‌های سفید خون را برای مبارزه با عفونت می‌فرستد. این امر موجب بروز التهاب در عضلات بدن و احساس کوفتگی و سستی تمام بدن می‌شود. البته بدن درد تنها نشانه وقوع بیماری‌های ذکر شد‌ه نیست و هریک از آنها با علائم دیگری نیز همراه خواهند بود. در این گونه موارد سریعا به پزشک مراجعه نمود‌ه و در پی تشخیص علت و درمان بیماری باشید.
بیشتر بخوانید: عفونت و هر آنچه که باید در مورد آن بدانید!
عوارض مصرف برخی از داروها
برخی از داروها و مسکن‌های آرام‌بخش مانند استاتین‌ها و داروهای فشار خون عوارض جانبی خاصی در پی دارند. بدن درد و کوفتگی از اصلی‌ترین عوارض مصرف این داروها است که منجر به سفتی و سستی عضلات می‌شود.
مصرف الکل و مواد مخدری همچون کوکائین و سایر مواد افیونی، نیز می‌توان منجر به بروز بدن درد در افراد شود.
حفظ مایعات در بدن
هنگامیکه بدن مایعات را داخل خود نگهداری می‌کند، تورم و التهاب و در نتیجه درد عضلانی در فرد ایجاد می‌شود. برخی از افراد، علائمی همچون دردها و گرفتگی‌های موضعی و تیزی را در خود احساس می‌کنند.
اصلی‌ترین عوامل بروز احتباس مایعات در بدن عبارتند از:
- کم‌کاری تیروئید
- نارسایی احتقانی قلب
- سیروز کبدی
- سوء تغذیه شدید
- بیماری‌های مزمن کلیوی
- نارسایی وریدی
- مشکلات غدد لنفاوی
- سندرم نفروتیک
هیپوکالمی
هیپوکالمی زمانی اتفاق می‌افتد که میزان پتاسیم کمی در خون جریان می‌یابد. پتاسیم پایین عملکرد اعصاب و عضلات را تحت تأثیر قرار داد‌ه و منجر به بروز درد، ضعف، خستگی و گرفتگی عضلات بدن می‌شود.
اضطراب و استرس
استرس از اصلی‌ترین عوامل ایجاد تنش‌های عضلانی در بدن است که موجب ضعف سیستم ایمنی می‌شود. در این صورت ماهیچه‌ها دچار سفتی و سستی می‌شوند و پاسخ بدن به التهاب و عفونت نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: استرس ? چگونه باعث درد گردن می شود؟
کم‌آبی بدن
هیدراته بود‌ن بدن برای حفظ عملکرد مناسب اعضای آن ضروری است. کم‌آبی بدن گاهی اوقات باعث احساس خستگی و درد عضلات بدن می‌شود.
کمبود خواب
محققان بر این باورند که کم‌خواب رابطه مستقیمی با احساس درد در بدن دارد. افراد مبتلا به دردهای مزمن، اغلب به سختی می‌خوابند و برعکس افراد مبتلا به بی‌خوابی اغلب درد عضلات شدیدی را خود تجربه می‌کنند. البته با گذشت زمان، کم‌خوابی منجر به خستگی، تنبلی و سنگینی فرد می‌شود.
کمبود خواب بر توانایی بدن در ترمیم بافت‌ها و سلول‌ها نیز تأثیر می‌گذارد. زمانیکه بدن زمان کافی برای ترمیم و بهبودی نداشتـه باشد، درد بیشتری در افراد ایجاد می‌شود.
پنومونی
پنومونی نوعی عفونت ریوی بسیار خطرناک است که منجر به ناتوانی در دریافت اکسیژن کافی به بدن می‌شود. در صورت عدم دریافت اکسیژن کافی، گلبول‌های قرمز و سایر بافت‌های بدن به درستی کار نمی‌کنند و دردهای شدیدی در فرد ظاهر می‌شود.
سندرم خستگی مزمن (CFS)
افرادی که به اندازه کافی نمی‌خوابند، دچار خستگی، ضعف و دردهای عضلانی می‌شوند. در این صورت اصطلاحا می‌گویند فرد دچار سندرم خستگی مزمن شد‌ه است.
آرتروز
آرتروز یا همان آرتریت زمانی رخ می‌دهد که مفاصل فرد دچار التهاب می‌شوند. آرتریت می‌تواند در اثر ساییدگی و پارگی کشکک زانو ایجاد شود. این بیماری همچنین در نتیجه یک وضعیت خودایمنی که باعث حمله سیستم ایمنی به بافت‌های سالم پوشانند‌ه مفاصل می‌شوند، نیز رخ می‌دهد.
اختلالات خود ایمنی
اختلالات خودایمنی مختلفی منجر به بروز بدن‌درد و کوفتگی می‌شوند. موارد زیر نمونه‌ای از این اختلالات است:
لوپوس: زمانیکه سیستم ایمنی فرد شروع به حمله به بافت‌های سالم می‌کند و باعث التهاب می‌شود، این بیماری اتفاق می‌افتد.
میوزیت: به معنی التهاب عضلات است که با علائمی همچون خستگی و احساس ناخوشی عمومی همراه است.
مولتیپل اسکلروزیس (MS): یک وضعیت خودایمنی است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به ام‌اس، بدن‌درد شدیدی را احساس می‌کنند. زیرا بافت اطراف سلول‌های عصبی آنها به دلیل التهاب مداوم تجزیـه شد‌ه است.
بدن درد و کوفتگی را چگونه درمان کنیم؟
خستگی و کوفتگی بدن به هر علتی که باشد، به روش خاصی درمان خواهد شد. در صورت بدن‌درد عمومی، می‌توان به روش‌های درمان خانگی و انجام اقدامات زیر آن را درمان کرد:
- استراحت: فرصتی برای ترمیم و بازیابی عضلات به بدن می‌دهد.
- نوشید‌ن مایعات زیاد: هیدراتـه ماند‌ن موجب کاهش درد ناشی از کم آبی در بدن می‌شود.
- مصرف داروهای بدون نسخه (OTC): داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) به کاهش درد و التهاب بدن کمک می‌کنند.
- حمام آب گرم: سبب شل شد‌ن عضلات و کاهش تنش در بدن می‌شود.
- تنظیم دما: شامل کاهش تب یا گرم نگـه داشتـن بدن برای کاهش لرز و جلوگیری از انسداد عضلات است.
بیشتر بخوانید: قرص برای معده درد؛ بهترین قرص و دارو برای نجات از درد معده
در صورت ابتلا به بدن درد چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر درد و کوفتگی بدن با علائم دیگری همچون موارد زیر همراه باشند، نیاز به مراجعه پزشک و درمان سریع است:
- تب مداوم
- درد مزمن
- درد شدید بدون هیچ علت ظاهری
- دردهای همراه با بثورات پوستی
- درد بعد از نیش کنه
- دردهای عضلانی همراه با قرمزی یا تورم شدید
- بدن‌درد ناشی از مصرف داروهای خاص
برخی علائم حاد و بسیار شدید نیز هستند که در صورت بروز، نیاز به مراقبت‌های پزشکی اورژانسی دارند. علائمی از قبیل:
- احتباس شدید آب
- مشکل در بلع، خورد‌ن یا آشامید‌ن
- تنگی نفس
- استفراغ، به ویژه با تب بالا
- سفتی عضلات گردن
- مشکلات بینایی
- خستگی مفرط
- حساسیت به نور
- ضعف عضلات یا ناتوانی در حرکت بخشی از بدن
- غش یا از دست داد‌ن هوشیاری
در صورتیکه خستگی و کوفتگی بدن بیش از ۲ هفته طول بکشد و درمان نشود، باید در پی تشخیص علت و درمان سریع آن باشید.
سخن پایانی
بدن‌درد شامل خستگی، سستی و ضعف تمام عضلات است که در شرایط مختلف به علل گوناگونی رخ می‌دهد. دردهای خفیف بدن اغلب با گذشت زمان بهبود می‌یابند و جای هیچ نگرانی ندارند. با این حال، بدن درد می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر باشد.
اگر فردی دردهای مکرر یا مداوم بدن را با علائم شدیدتری تجربه کند، باید برای تشخیص و درمان به‌موقع به پزشک مراجعه کند. پزشک مربوطه پس از بررسی علائم و انجام معاینات لازم، علت دقیق بیماری را تشخیص و راهکارهای پزشکی لازم را ارائه خواهد داد.
