عوارض چاقی و اضافه وزن برای تمام زنان و مردان در سنین مختلف مشهود است. بدین معنی که کودکان، بزرگسالان و کهنسالان هر یک به نوعی گریبانگیر عوارض چاقی مفرط میشوند. افراد مبتلا به چاقی و اضافه وزن، دچار انواع بیماریهای جبرانناپذیری مانند فشار خون، دیابت و حتی نارسایی قلبی و عروقی میشوند. علاوه بر این، آنها در زندگی روزانه خود نیز با ناهنجاریهای مختلفی روبرو شده و لطمه روحی سنگینی از عوارض سخت چاقی میخورند.
در این مقاله از سایت آی آر مای شاپ، به بررسی کلی عوارض چاقی و اضافه وزن در زنان و مردان میپردازیم. به طور قطع، پس از مطالعه مطلب زیر، تلاش بیشتری در جهت حفظ تعادل وزن خود خواهید کرد.
چاقی چیست و چه عوارض سختی در پی دارد؟
عوارض چاقی زمانی بروز میکند که یک فرد دچار اضافه وزن بالایی باشد. اساسا چاقی به عنوان یک بیماری پیچیده قلمداد میشود که در پی وجود مقدار بیش از حد چربی در بدن اتفاق میافتد. در حالت کلی چاقی سبب از بین رفتـن تناسب اندام و کاهش اعتماد به نفس افراد میشود. علاوه بر این، چاقی نوعی معضل ناخوشایند و مشکل پزشکی است که خطر ابتلا به انواع بیماریها و مشکلات سلامتی را افزایش میدهد. به طوریکه افراد چاق به مروز زمان دچار بیماری قلبی، دیابت، فشار خون بالا و برخی سرطانها میشوند.
در حالت کلی چاقی و اضافه وزن به علل مختلفی ایجاد میشود که اصلیترین آنها شامل:
- عوامل ارثی، فیزیولوژیکی و محیطی
- نداشتـن رژیم غذایی سالم
- کمبود فعالیت بدنی
- عدم انجام فعالیت ورزشی
در اکثر موارد با کاهش وزن حداقلی هم میتوان از بروز عوارض چاقی و اضافه وزن جلوگیری کرد. به شرطی که علاوه بر کاهش میزان حجم غذا، ورزش و پیاده روی را در برنامه روزمره خود قرار دهید. البته بعضی از افردی که به دنبال کاهش وزن سریع و آسان هستند، شروع به مصرف داروهای لاغری به تجویز پزشک میکنند. این روش عموما برای افرادی بسیار چاق توصیه میشود.
بیشتر بخوانید: انواع رژیم غذایی سالم برای لاغری و چاقی 🥣
در ادامه مقاله لیست عوارض ناشی از چاقی را ذکر میکنیم، تا با تامل بیشتری در مورد تعادل وزن خود بیندیشید:
لیست عوارض چاقی و اضافه وزن مفرط
به طور کلی چاقی یکی از امراض سخت درمانی است که عوارض بسیار جبرانناپذیری در پی دارد. مهمترین مضرات چاقی، شامل مواردی از قبیل زیر است:
انواع بیماریهای قلب و عروق
عموما احتمال ابتلا به فشار خون بالا و سطوح غیرطبیعی کلسترول در افراد چاق بیشتر است. از آنجائیکه این عوامل خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش میدهند، بنابراین بروز مشکلات زیر، از رایجترین عوارض چاقی به شمار میرود:
- فشار خون: کودکان چاق تقریباً سه برابر بیشتر از کودکان لاغر در معرض ابتلا به فشار خون هستند. مطالعات نشان میدهند که کاهش وزن باعث کاهش فشار خون در اکثر افراد مبتلا به فشار خون بالا میشود.
- نارسایی قلبی: تحقیقات حاکی از آن است که چاقی موجب بروز عوارض ناخوشایندی در کودکان نیز میشود. به طوریکه کودکان چاق دارای توده بطن چپ بالاتری هستند. این عامل خطرناک سبب افزایش خطر نارسایی قلبی در کودکان چاق میشود. به علاوه خطر نارسایی قلبی بهعنوان یکی از بدترین عوارض چاقی است که در ۵% از مردان و ۷% از زنان دیده میشوند. بررسی ۲۸ مطالعه نشان داد که اضافه وزن و چاقی هر دو با افزایش خطر نارسایی قلبی مرتبط هستند.
- دیس لیپیدمی: اثرات چاقی بر متابولیسم لیپیدها نیز مشاهده میشود. به طوریکه افراد چاق دچار سطوح پایین کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا میشوند.
- بیماری عروق کرونر قلب: نتایج مطالعات نشان دادهاند که به ازای هر ۴ کیلوگرم اضافه وزن، ۲۶% درصد احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب (CHD) افزایش مییابد.
- سکته: نشان داده شده است که افراد چاق دو برابر بیشتر از افراد با BMI کمتر، در معرض سکته مغزی قرار دارند.
بیشتر بخوانید: خواص قهوه برای زنان و مردان + مضرات احتمالی قهوه
دیابت نوع ۲
متاسفانه چاقی و اضافه وزن بالا، بر نحوه استفاده بدن از انسولین برای کنترل سطح قند خون نیز تأثیر میگذارد. در نتیجه این امر باعث افزایش خطر مقاومت به انسولین و دیابت میشود.
در حال حاضر بیش از ۱۲% از بزرگسالان دیابت دارند. پیشبینی میشود این میزان تا سال ۲۰۵۰ به ۲۱ تا ۳۳ درصد افزایش یابد. خطر ابتلا به دیابت نوع دوم با افزایش وزن بدن افزایش می یابد.
سرطان؛ از سختترین عوارض چاقی مفرط
آمارها نشان میدهند که حدود ۲۰% از کل سرطانها در افراد چاق مشاهده میشود. متاسفانه ابتلا به سرطانهای خاص مربوط به زنان، از سختترین عوارض چاقی و اضافه وزن مفرط است. میزان ابتلا به سرطانهای زیر، در زنان چاق بیشتر است:
البته چاقی مفرط در مردان نیز عوارض سهمناکی را در پی دارد. سرطانهای زیر از جمله عوارض مشترک چاقی در بین زنان و مردان است:
- روده بزرگ
- رکتوم
- مری
- کبد
- کیسه صفرا
- پانکراس
- کلیه
- پروستات
مشکلات گوارشی
چاقی احتمال ابتلا به سوزش سر دل، بیماری کیسه صفرا و مشکلات کبدی را افزایش میدهد. چاقی همچنین یک عامل خطر برای بیماری بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) است. این بیماری در حال حاضر شایعترین علت بیماری مزمن کبد در سراسر جهان است.
از دیگر مشکلات گوارشی ناشی از چاقی میتوان به افزایش خطر پانکراتیت اشاره کرد. همچنین چاقی مفرط، دلیل اصلی افزایش دو برابری ابتلا به بیماری ریفلاکس معده و شرایط مرتبط با آن است.
ناگفته نماند که چاقی با خطر بیشتر بیماریهای کلیوی مانند سنگ کلیه و بی اختیاری ادرار در زنان نیز مرتبط است.
ناباروری؛ از دیگر عوارض چاقی در زنان و مردان
در مردان، چاقی با کاهش تعداد اسپرم و افزایش میزان اختلال نعوظ مرتبط است. در زنان نیز منجر به کاهش باروری، نتایج ضعیفتر پس از درمان باروری و کاهش درصد بارداری میشود. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) علت اصلی ابتلا به ناباروری در زنان است که با چاقی افزایش مییابد.
بیشتر بدانید: درمان ناباروری با چه روشهایی امکانپذیر است؟👶
مشکلات عضلانی اسکلتی
چاقی علاوه بر تحریک التهاب در بدن، استرس وارده بر مفاصل تحملکننده وزن را افزایش میدهد. این عوامل ممکن است منجر به عوارضی مانند آرتروز شود.
از آنجائیکه چاقی با کاهش قابل توجهی در سطح فعالیت بدنی همراه است، یکی از عوامل خطر اصلی استئوآرتریت به شمار میرود. بیشترین تأثیر چاقی بر روی عضلات زانو است. اما خطر آن در مفاصل دست نیز وجود دارد که نشان دهنده یک علت التهابی و همچنین مکانیکی است.
لازم به ذکر است که چاقی قویترین عامل خطر قابل اصلاح برای نقرس است که در مردان چاق بیشتر مشاهده میشود.
تغییر کیفیت زندگی؛ از عوارض غیرقابل کنترل چاقی
متاسفانه معضل چاقی منجر به بروز تغییراتی در سطح کیفیت کلی زندگی افراد میشود. تغییرات مربتط با سبک زندگی به مرور با کاهش اعتماد به نفس افراد موجب کمبود علاقه و رغبت آنان به زندگی مسالمتآمیز میشود. در نتیجه زنان و مردان چاق، مشکلات روحی و روانی دردناکی را در اجتماع تجربه میکنند که دوری از آنها تقریبا سخت و غیرممکن است.
موارد زیر از جمله مسائل مرتبط با وزن هستند که بر کیفیت زندگی افراد تأثیر میگذارند:
- ناتوانی
- افسردگی
- احساس شرم و گناه
- ایزولهسازی اجتماعی
- عملکرد کاری کمتر و ضعیفتر
عموما افراد مبتلا به مرض چاقی، قادر به انجام فعالیت های بدنی سنگین نیستند. آنها اغلب قادر به انجام کارهایی که قبلاً از آنها لذت میبردند، نبوده و از این امر بسیار غمیگن میشوند. اکثر آنها از مکانهای عمومی دوری کرده و حتی ممکن است با تبعیض مواجه شوند.
در حالت کلی افراد چاق به دلیل وزن بالای خود اغلب در معرض عدم تایید عمومی و بدنامی قرار میگیرند. این امر در اشتغال، مراقبتهای بهداشتی، آموزش و سایر زمینهها رخ میدهد. افسردگی در چاقی، به ویژه در زنان و افراد جوانتر شایعتر است، در حالیکه کاهش وزن با بهبود خلق و خوی همراه است. به علاوه نوجوانانی که چاق یا دارای اضافه وزن هستند، رفتارهای پرخطری نسبت به سایر نوجوانان دارند. این امر میتواند باعث بروز مشکلاتی مانند سوء مصرف مواد مخدر، رفتار جنسی پرخطر یا خشونت باشد.
چکیده عوارض چاقی و مشکلات ناشی از اضافه وزن
چاقی و اضافه وزن مفرط، خطری اساسی برای تمام سنین است که با عدم مدیریت آن عوارض سخت و جبرانناپذیری را در پی دارد. این معضل اجتماعی پیامدهای سنگینی برای سلامت افراد به بار میآورد. مشکلات اجتماعی و روانی و ابتلا به بیماریهای سختدرمانی مانند سرطان از مهمترین عوارض چاقی مفرط در زنان و مردان است.
تحقیقات نشان میدهد که چاقی با افزایش مرگ و میر و عوارض متعددی از جمله دیابت، بیماری قلبی، زوال عقل و غیره همراه است. کاهش وزن و لاغری، بهترین راه برای مقابله با این خطرات است. بنابراین توصیه میشود به منظور جلوگیری از اضافه وزن و حفظ تناسب اندام خود، ورزش و فعالیتهای فیزیکی را در برنامه روزانه خود قرار دهید. همچنین رژیم غذایی سبک و سالمی را برای خود انتخاب کرده و غذاهای سالم و مقوی را در لیست مواد غذایی خود قرار دهید. به یاد داشتـه باشید که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و جلوگیری از افزایش وزن، به مراتب راحتتر از مقابله با عوارض چاقی است.
