چای سبز از بهترین گیاهان دارویی شناختـه شده در جهان است که خواص بینظیری برای سلامتی دارد. نوشـیدن چای سبز و عادت به گنجانـدن آن در رژیم غذایی، از بهترین راههای کمک به سلامتی است. کاهش کلسترول و چربی خون، از بارزترین خاصیت های چای سبز است که موجب لاغری و کاهش وزن نیز میشود. با این حال مصرف بیرویه چای سبز به علت طبع سرد و خشک آن، مضرات محدودی نیز در پی دارد. از این رو بهتر است قبل از شروع به مصرف چای سبز، اطلاعات کافی از خواص و مضرات آن داشـته باشید.
بیشتر بخوانید: گیاهان دارویی اعجاب انگیز
با مطالعه مقاله زیر از خواص بیشمار چای سبز برای سلامتی و مضرات احتمالی آن مطلع خواهید شد:
خواص چای سبز برای سلامتی چیست؟
قرن هاست که مردم از فواید چای سبز برای سلامتی بهره میبرند. با افزایش استقبال عموم افراد از مصرف گیاهان دارویی، چای سبز و خواص کمنظیر آن نیز مورد توجه بسیاری قرار گرفـته است. بررسیها نشان میدهند که چای، بعد از آب دومین نوشیدنی پرمصرف در جهان است. انواع مختلفی از چای سبز و سیاه با طبع مختلف در جهان وجود دارد. میزان اکسیداسیون برگها نوع چای را تعیین میکند.
چای سبز از برگهای اکسید نشده تهیه میشود و یکی از محصولات غیرفرآوری شده در بین انواع چایها است. به همین دلیل حاوی بیشترین آنتی اکسیدانها و پلی فنولهای مفید است.
چای سبز دم کرده و شیرین نشده، حاوی کمتر از ۳ کالری در هر فنجان است. این نوشیدنی لذیذ، حاوی مقدار نسبتاً کمی کافئین به چای سبز و قهوه در هر فنجان است. بهطوریکه کافئین چای سبز (تقریباً ۲۹ میلیگرم)، چای سیاه (حدود ۴۷ میلیگرم) و قهوه (حدود ۹۵ میلیگرم) است. البته کافئین موجود در یک فنجان چای بستـه به مدت زمان دم کردن و مقدار چای دم کرده میتواند متفاوت باشد. چای سبز همچنین حاوی بالاترین مقادیر آنتی اکسیدان، در بین انواع چایها است.
مردم چین و هند از چای سبز در طب سنتی، برای کنترل خونریزی و التیام زخمها استفاده میکردند. آنها همچنین از چای سبز برای کمک به هضم غذا، بهبود سلامت قلب و روان و تنظیم دمای بدن نیز بهره میبردند. با این حال امروزه خواص بیشماری برای چای سبز ثبت شده است که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم:
بیشتر بخوانید: خواص قهوه برای زنان و مردان + مضرات احتمالی قهوه
خواص چای سبز در پیشگیری از انواع سرطانها
اگرچه چای سبز طبع سرد و خشکی دارد، اما در کشورهایی که مصرف آن در بین افراد زیاد است، سرطان کمتر مشاهده میشود. همچنین استفاده موضعی از عصارههای پلی فنول چای سبز نیز در محافظت از پوست در برابر اشعه UVB نقش دارد.
مطالعات انجام شده بر روی سلولهای حیوانی نشان داد که مصرف چای سبز موجب پیشگیری از بروز انواع سرطانهای زیر میشود:
- پوست
- معده
- روده
- گلو
- ریه
- پستان
- مثانه
- تخمدان
- پروستات
خواص چای سبز در کاهش وزن و لاغری
بررسی چندین مطالعه نشان داد که مواد موجود در چای سبز و بویژه کافئین آن در افزایش متابولیسم انرژی نقش مهمی دارند. با این حال بعید است که تأثیر نوشیـدن چای سبز بر کاهش وزن، اهمیت بالینی بسزایی داشتـه باشد. در اکثر مطالعاتی که تغییرات جزئی در متابولیسم نشان دادند، از عصاره چای سبز با غلظت بسیار بالای کاتچین استفاده شده است.
بیشتر بخوانید: رژیم لاغری سریع و سالم چه ویژگی هایی دارد؟
خواص ضد التهابی چای سبز
چای سبز دارای خاصیت ضد التهابی است. مطالعات بالینی انسانی و آزمایشات حیوانی نشان داد که چای سبز و جزء اصلی آن، یعنی اپی گالوکاتچین-۳-گالات (EGCG)، اثرات ضد التهابی قابلتوجهی دارند. به همین جهت از این گیاه درمانی در تولید انواع لوازم آرایشی استفاده میشود. محققان تشخیص دادند که مصرف موضعی عصاره چای سبز، پاسخهای ضد التهابی پوست را افزایش میدهند.
سلامت قلب
مطالعهای در سال ۲۰۰۶ نشان داد که مصرف چای سبز با کاهش مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی مرتبط است. این مطالعه بیش از ۴۰۰۰۰ شرکتکننده ژاپنی ۴۰ تا ۷۹ ساله را به مدت ۱۱ سال مورد بررسی قرار داد. در نهایت شرکتکنندگانی که حداقل پنج فنجان چای سبز در روز مینوشیدند، با کاهش خطر مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی عروقی روبرور شدند. بررسیها همچنین نشان میدهند که پلیفنولهای موجود در چای سبز، فشار خون را نیز کاهش میدهد.
تقویت حافظه
برخی تحقیقات نشان دادهاند که چای سبز بنا بر طبع خود، موجب افزایش عملکردهای شناختی افراد میشود. در این تحقیق اثبات شده که درمان اختلالات شناختی از اصلیترین خاصیت های چای سبز است. به طوریکه مصرف مداوم آن موجب بهبود شرایط عصبی روانی شده و زوال عقل را بع تاخیر میاندازد.
کاهش ابتلا به آلزایمر
مطالعهای در سال ۲۰۱۱ نشان داد که مصرف چای سبز با غلظت بالا، سبب محافظت از سلولها در برابر رادیکالهای آزاد مضر میشود. در نتیجه میزان ابتلای افراد به بیماری آلزایمر به طرز چشمگیری کاهش مییابد.
سایر خواص چای سبز
علاوه بر موارد فوق، خواص ارزشمند دیگری نیز برای چای سبز یافت شده است که موارد زیر از مهمترین آنها هستند:
- پیشگیری از حفرههای دندانی
- مدیریت استرس
- کاهش خستگی مزمن
- بهبود انواع بیماریهای پوستی
- درمان آرتریت
- سمزدایی و رفع انواع عفونتها
- استحکام مفاصل
بیشتر بخوانید: عفونت و هر آنچه که باید در مورد آن بدانید!
آیا چای سبز مضرات قابل تاملی برای بدن دارد؟
در حالت کلی مصرف چای در بزرگسالان، مضرات جانبی کمتری در پی دارد. با این وجود قبل از شروع مصرف آن، مضرات احتمالی زیر را در نظر بگیرید:
حساسیت به کافئین: افرادی که به کافئین حساسیت شدیدی دارند، ممکن است بعد از نوشیدن چای سبز دچار بیخوابی، اضطراب، تحریکپذیری، حالت تهوع یا ناراحتی معده شوند.
آسیب کبدی: مصرف غلظت بالای عصاره چای سبز در موارد نادر بر سلامت کبد تأثیر منفی میگذارد.
سایر محرکها: اگر فردی چای سبز را در کنار داروهای محرک مصرف کند، احتمالا دچار افزایش فشار خون و ضربان قلب خواهد شد.
به یاد داشتـه باشید که همیشه قبل از شروع مصرف هر رژیم گیاهی یا مکمل غذایی با پزشک خود مشورت نمایید.
سخن آخر
چای سبز (green tea) خواص بسیار چشمگیری برای سلامتی دارد، به همین جهت اکثر افراد آن را جایگزین چای سیاه میکنند. چای سبز یکی از بالاترین غلظت آنتیاکسیدانها را در بین چایها دارد. همچنین به طور طبیعی کالری کمی دارد و حاوی کافئین کمتری نسبت به چای سیاه و قهوه است. طبع چای سبر، سرد و خشک است و علاوه بر خاصیت های عمیق خود ، مضرات اندکی نیز به بار میآورد.
از مهمترین خاصیت های چای سبز میتوان به مدیریت وزن، کاهش التهاب پوست و بهبود دیابت نوع ۲ اشاره کرد. تحقیقات نشان دادهاند که مصرف چای سبز، تاثیر بسزایی در بهبود سلامت قلب و عروق دارد. با این وجود، مضرات احتمالی اندکی نیز برای چای سبز ثبت شده است. از این رو بهتر است قبل از شروع به مصرف آن شرایط سلامتی خود را به طور کامل بسنجید.
